توصیه های چشمی به کودکان دبستانی

سلامت و حفظ چشم‌ها در هر سنی مهم است، ولی در سنین کودکی اختلالاتی وجود دارد که اگر زود تشخیص داده و درمان شوند، «سلامت چشم کودک» تضمین خواهد شد. آگاهی والدین در مورد بیماری‌های چشمی می‌تواند هدایتگر حفظ سلامت چشم کودک باشد.

در هر دقیقه یک کودک نابینا می‌شود. نابینایی معلولیت محسوب می‌شود و بار زیاد روانی، اقتصادی، اجتماعی و... به خانواده و جامعه تحمیل می‌کند. چشم‌ها اهمیت زیادی برای انسان‌ها دارند و باید در حفظ سلامت آنها کوشا باشیم.

به گزارش «بهپو»، گرچه سلامت و حفظ چشم‌ها در هر سنی مهم است، ولی در سنین کودکی اختلالاتی وجود دارد که اگر زود تشخیص داده و درمان شوند، «سلامت چشم کودک» تضمین خواهد شد. آگاهی والدین در مورد بیماری‌های چشمی می‌تواند هدایتگر حفظ سلامت چشم کودک باشد.

بیشتر بخوانید: 4 مشکل شایع چشمی در کودکان

کودکان در حول و حوش سنین مهدکودک و مدرسه دچار مشکلات چشمی می‌شوند که معمولا ناشی از حضور در اماکن پرازدحام است. البته گشایش مدارس در فصل پاییز که فصل آلرژن‌هاست، ممکن است باعث بروز حساسیت در کودکان شود که در این میان حساسیت‌های چشمی بسیار شایع است. همچنین ویروس‌ها و میکروب‌ها در محیط شلوغ زیاد هستند و احتمال انتشار آنها هم بالاست، بنابراین والدین کودکانی که بدن و چشم حساسی دارند باید عوامل حساسیت‌زا را از کودکان دور کنند، مثلا نگهداری از حیوانات خانگی را محدود کنند، هنگام بیرون رفتن ماسک بزنند، باید به کودک آموزش داد از تماس بی‌مورد با کودکان دیگر اجتناب کند و با دست آلوده چشم خود را تمیز نکند. درصورتی که قصد خاراندن چشم را دارد، با پشت دست یا دستمال کاغذی تمیز این کار را انجام دهد.

کودکانی که دچار حساسیت یا عفونت چشم شده‌اند، علایم مشخصی دارند. معمولا پلک چشم آنها متورم و ملتحمه قرمز است که مهم‌ترین علامت است. زمانی که مادر متوجه قرمزی چشم کودک می‌شود، اولین کاری که باید انجام دهد شستشوی چشم با آب تمیز است. ممکن است برخی افراد فکر کنند کلر آب برای چشم کودک مضر است، در حالی که چنین نیست ولی در این مواقع می‌توان از آب جوشیده یا چای کمرنگ برای شستشوی چشم کودک استفاده کرد. این کار باید 3 تا 5 دقیقه ادامه یابد. والدین به هیچ عنوان اجازه ندهند کودک چشم‌ها را بمالد. در صورتی که ظرف 24 ساعت قرمزی فروکش نکند، حتما باید به متخصص چشم مراجعه کنند.

عطسه و سرفه باعث پخش شدن ویروس در فضا می‌شود و ممکن است چشم با ورود ویروس بیمار شود، بنابراین بهتر است والدین کودک بیمار خود را تا بهبود کامل به مدرسه نفرستند یا به او آموزش دهند هنگام سرفه و عطسه دستمال تمیزی جلوی بینی و دهان خود نگه دارد.

کودکان در زمان مدارس دچار حوادث زیادی می‌شوند. آنها بسیار پرجنب و جوش هستند و ازدحام هم خطر آسیب رسیدن به کودک را بیشتر می‌کند. احتمال زمین خوردن، برخورد فیزیکی، دعوا کردن، هل دادن و... بسیار بالاست و در همین حین ممکن است آسیبی به چشم کودک وارد شود. آسیب‌های چشمی ممکن است خفیف باشد، در حد قرمزی در ملتحمه چشم یا خراش ساده در پلک‌ها. گاهی هم خطر پارگی قرنیه، خونریزی از شبکیه و حتی نابینایی وجود دارد. هر نوع آسیب چشمی که باعث تغییر در ظاهر چشم شده یا کودک از کمی دید، درد و ... شکایت می‌کند مستلزم بررسی از سوی متخصص چشم است. گاهی مشکل کودک با تجویز قطره و پماد حل می‌شود، ولی گاهی نیاز به انجام عمل جراحی فوری است.

مسوولان مدرسه باید به حوادث و ایمنی مدارس توجه داشته باشند و بتوانند به ویژه در زنگ تفریح کودکان را کنترل کنند.

دو مشکل دیگر یعنی گل‌مژه و بلفاریت هم در کودکان زیاد دیده می‌شود. گل‌مژه عفونت پلک چشم است که در اثر آلودگی و مواد ریز موجود در هوا یا دست آلوده و نزدیک کردن کاغذ، مداد و خودکار به چشم ممکن است ایجاد شود. گل‌مژه آسیبی به چشم وارد نمی‌کند، ولی دردناک و بدشکل است. در این مواقع هم باید به پزشک مراجعه کرد تا با تجویز پماد و قطره و گذاشتن کمپرس علایم گل‌مژه کمتر شود، اما علت اصلی بلفاریت در کودکان رعایت نکردن بهداشت درست است. بهتر است چشم و صورت کودک را با شامپو بچه بشویید. شستشوی منظم بلفاریت را کنترل می‌کند. کودکان توجهی به بهداشت و خودمراقبتی ندارند بنابراین والدین باید هر روز کودک را هنگام ورود به منزل کنترل کنند. هرگونه قرمزی، کبودی، خاراندن بیش از حد چشم و پلک زدن مداوم از عوامل خطر محسوب می‌شود و خانواده باید برای اطمینان از سلامت چشم به مراکز درمانی مراجعه کنند.

بیشتر بخوانید: اگر می خواهید چشم های قوی داشته باشید

7 نکته کلیدی درباره سلامت چشم‌های کودک

1- به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، اگر کودک زیاد درس می‌خواند، به مدت طولانی پشت رایانه می‌نشیند، زیاد تلویزیون تماشا می‌کند و ... چشم‌هایش ضعیف نمی‌شود. عیوب انکساری چشم در اغلب موارد ارثی است. البته وجود بعضی بیماری‌ها و تاخیر در درمان آنها ممکن است باعث تضعیف چشم‌ها شود. پس نگرانی و باورهای رایج دراین‌باره بی مورد است. بسیاری از افراد تحصیل‌کرده با مدارج بالای علمی یا کاربران دایمی رایانه حتی عینک هم نمی‌زنند، ولی بهتر است نور تلفن‌همراه و رایانه تنظیم شود. همچنین خانواده دقت کنند وقتی کودک بیش از حد چشم را نزدیک تبلت یا رایانه می‌برد یا به فاصله کمی از تلویزیون می‌نشیند شاید به معنای ضعیف شدن چشم‌ها باشد و باید کودک را به چشم‌پزشک ارجاع داد. گاهی خانواده‌ها سوال می‌پرسند که اگر عیوب انکساری ارثی است، چرا فقط کودک به آن دچار شده و هیچ یک از اعضای خانواده عینک نمی‌زنند؟ باید گفت که ژن ضعیفی چشم ممکن است فقط به یک نفر برسد.

2- استفاده زیاد از تبلت، تلفن‌همراه و ... یا عینک نزدن می‌تواند باعث ایجاد فشار و خستگی در چشم شود. کودکانی که عینک می‌زنند، به ویژه آنهایی که نزدیک‌بین هستند، بهتر است در طول روز عینک بزنند، مثلا وقتی سرکلاس عینک نزنند، تخته سیاه را نخواهند دید و دچار افت تحصیلی خواهند شد.

3- ویتامین A افزایش توانایی بینایی نمی‌شود. گاهی خانواده‌ها مدام به فرزند خود آب هویج یا ویتامین A می‌دهند. افراد سالم و کسانی که تغذیه مناسبی دارند نیازی به استفاده بیش از حد یک ماده غذایی مانند آب هویج و ... ندارند. همچنین مصرف مکمل‌های ویتامینی بدون تجویز پزشک خطرناک است و احتمال مسمومیت وجود دارد.

4- وقتی کودک دچار قرمزی چشم می‌شود، بهترین راه شستن چشم با آب جوشیده است. از چکاندن هر نوع ماده غیراستریل داخل چشم خودداری کنید.

بیشتر بخوانید: نکات مهمی که چشم پزشکان از شما می خواهند بدانید

5- بعضی از کودکان با آب‌مروارید متولد می‌شوند. در چنین مواقعی هم درمان کودک جراحی است. در بزرگسالان بعد از جراحی آب‌مروارید، لنز گذاشته می‌شود. در کودکان کمتر از 1 تا 2 سال گذاشتن لنز عوارض بیشتری از معمول دارد و عموما در این کودکان لنز گذاشته نمی‌شود، ولی در کودکان بالای 2 سال معمولا لنز کاشتنی گذاشته می‌شود. اگر حین عمل برای کودک لنز گذاشته نشود، لنز تماسی یا عینک تجویز می‌شود.

6- برای اصلاح عیوب انکساری کودک می‌توان از لنزهای تماسی استفاده کرد. لنزهای تماسی خوبی در بازار وجود دارد که کیفیت خوبی هم دارند و یکی- دو ماه روی چشم می‌مانند و بعد از آن قابل‌تعویض هستند. گذاشتن لنز برعهده پزشک است، ولی به‌تدریج والدین کودک هم می‌توانند خودشان لنز را عوض کنند.

7- از نظر آکادمیک بهتر است کودکان تحت عمل لیزیک چشم قرار نگیرند چون شماره چشم کودک تا 25-20 سالگی ممکن است تغییر کند و عمل دوباره نیاز باشد، اما گاهی به ناچار کودکانی که به هر دلیلی عینک نمی‌زنند و همکاری ندارند و امکان تنبلی چشم در آنها بالاست، تحت عمل لیزیک قرار می‌دهند تا بعد از بزرگ شدن کودک گزینه دیگر درمانی برای او انتخاب شود. لیزیک بهتر است یک‌بار و بعد از 25-20 سالگی انجام شود. احتمال عوارض در لیزیک‌های بار دوم و سوم بیشتر می‌شود. البته اگر عیوب انکساری چشم به مدت 2 سال قبل از 18 سالگی ثابت بماند می‌توان در 18 سالگی هم لیزیک انجام داد./

بیشتر بخوانید: چشمانمان را لیزیک کنیم یا لازک؟