
آلزایمر یک بیماری مغزی است که باعث کاهش حافظه، تفکر، استدلال و مهارتهای سازماندهی شما میشود. در نهایت توانایی شما را در انجام کارهای اساسی روزانه مختل میکند. علائم بیماری آلزایمر اغلب به آرامی و طی چند سال بروز میکند. در هر مرحله از این بیماری علائم متفاوتی وجود دارد.
آلزایمر یکی از انواع زوال عقل (دمانس) است. زوال عقل یک اصطلاح گسترده برای توصیف کاهش عملکرد ذهنی است و آلزایمر یک بیماری خاص در زیر این چتر است. انواع مختلف زوال عقل میتوانند علائم مشابهی داشته باشند و همچنین ممکن است بیش از یک نوع را همزمان داشته باشید، بنابراین تشخیص اینکه آیا آنچه دارید آلزایمر است یا خیر، دشوار است.
آلزایمر شایعترین نوع زوال عقل است که بیش از دو سوم موارد را در افراد بالای ۶۵ سال تشکیل میدهد. از دست دادن حافظه که با گذشت زمان بدتر میشود، از ویژگیهای بارز این بیماری است.
علائم اولیه بیماری آلزایمر ممکن است زمانی شروع شود که فرد در به خاطر آوردن چیزهایی که تازه اتفاق افتاده یا تبدیل افکار به کلمات مشکل دارد. با گذشت زمان، مشکلات بدتر میشوند. افراد در مراحل بعدی بیماری معمولاً نمیتوانند به تنهایی زندگی کنند یا از خود مراقبت کنند. سه مرحله اصلی آلزایمر وجود دارد: خفیف، متوسط و شدید. هر مرحله علائم خاص خود را دارد.
علائم آلزایمر خفیف
مرحله اول این بیماری معمولاً از ۲ تا ۴ سال طول میکشد.
علائم اولیه آلزایمر عبارتند از:
- داشتن انرژی و انگیزه کمتر برای انجام کارها
- علاقه کمتر به کار و فعالیتهای اجتماعی و صرف زمان بیشتر فقط نشستن، تماشای تلویزیون یا خوابیدن
- از دست دادن خاطرات اخیر، مانند فراموش کردن مکالمات و رویدادهایی که تازه اتفاق افتاده است
- مشکلات زبانی، مانند مشکل در تبدیل افکار به کلمات یا درک دیگران
- مشکلات هماهنگی خفیف، مانند مشکل در نوشتن یا استفاده از اشیاء آشنا
- مشکل در انجام کارهای روزمره، مانند دنبال کردن دستور غذا یا تنظیم دفترچه چک
- نوسانات خلقی که شامل افسردگی یا عدم علاقه میشود
- مشکل در رانندگی، مانند گم شدن در مسیرهای آشنا
بیماریهایی که شبیه آلزایمر هستند
وقتی فردی یک یا چند مورد از این علایم را دارد، لزوماً به این معنی نیست که آلزایمر دارد. بیماریهای دیگری نیز وجود دارند که میتوانند همین علایم را ایجاد کنند، مانند:
- بیماریهایی که بر متابولیسم تأثیر میگذارند، مانند مشکل تیروئید: این بیماریها معمولاً قابل درمان هستند و علائم شناختی معمولاً پس از کنترل بیماری بهبود مییابند.
- سوء مصرف مواد مخدر: اگر عزیز شما سوء مصرف مواد مخدر یا الکل دارد، به خصوص اگر این یک عادت طولانی مدت باشد، ممکن است مشکلات شناختی داشته باشد که شبیه بیماری آلزایمر است. ممکن است علائم جسمی خاصی را با سوء مصرف مواد مشاهده کنید، مانند آسیبها و افتادنهای مکرر، فشار خون بالا یا مشکلات خواب.
- مصرف داروهایی که به خوبی با هم کار نمیکنند: داروها را با پزشک - از جمله هرگونه مکمل - بررسی کنید تا مطمئن شوید که این ترکیب باعث ایجاد مشکل در مهارتهای ذهنی نمیشود.
- بیماری پارکینسون: اگرچه بیماری پارکینسون نیز اختلالی است که میتواند در مراحل بعدی بر تفکر تأثیر بگذارد، اما علائم اولیه بر حرکت تأثیر میگذارند. باید در مراحل اولیه بیشتر به این علائم توجه کنید، مانند لرزش.
- استرس: استرس میتواند توانایی طبیعی شما برای تفکر واضح را مختل کند. اگر بتوانید استرس خود را کاهش دهید، این مشکل باید از بین برود، در حالی که مشکلات شناختی ناشی از آلزایمر به طور پیوسته بدتر میشوند.
- افسردگی: توانایی ضعیف تفکر و مشکلات حافظه از علائم بسیار رایج افسردگی هستند. درمان افسردگی با مشاوره و شاید دارو معمولاً این مشکل را کاهش میدهد.
پزشک میتواند این علائم را بررسی کند و آزمایشهایی انجام دهد تا بفهمد که آیا فرد آلزایمر دارد یا بیماری دیگر.
علائم آلزایمر متوسط
این زمانی است که از دست دادن حافظه بدتر میشود و شروع به ایجاد مشکلاتی در زندگی روزمره میکند. این مرحله از علائم بیماری آلزایمر میتواند از ۲ تا ۱۰ سال طول بکشد.
فردی که مبتلا به آلزایمر متوسط است، ممکن است شروع به فراموش کردن جزئیات زندگی خود کند، مانند جایی که به دبیرستان رفته یا زمانی که ازدواج کرده است. آنها ممکن است اعضای خانواده و دوستان خود را نشناسند یا به یاد نیاورند. همچنین ممکن است فراموش کنند که اشیاء را کجا گذاشتهاند و نمیتوانند مسیر خود را برای یافتن آنها دنبال کنند.
سایر علائم آلزایمر در این مرحله میتواند شامل موارد زیر باشد:
- پرحرفی
- مشکل در پیدا کردن کلمات درست و استفاده از کلمات اشتباه
- مشکل در برنامهریزی یا حل مشکلات
- سردرگمی در مورد زمان یا مکان. آنها ممکن است در مکانهایی که قبلاً بودهاند گم شوند. وقتی در آنجا هستند، ممکن است ندانند که چگونه یا چرا به آن مکان رسیدهاند. لباس نپوشیدن متناسب با آب و هوا
- به راحتی عصبانی یا ناراحت شدن، گاهی اوقات حمله به خانواده یا مراقبان
- مشکلات خواب
- سرگردانی
- توهمات، مانند فکر کردن به اینکه مراقب سعی در آسیب رساندن به آنها دارد
- برخی از افراد مبتلا به علائم متوسط آلزایمر نیز بیشتر متوجه میشوند که کنترل زندگی خود را از دست میدهند. این میتواند آنها را حتی ناامیدتر یا افسردهتر کند.
علائم آلزایمر شدید
مرحله سوم، که به عنوان آلزایمر دیررس نیز شناخته میشود، شدیدترین مرحله است. معمولاً ۱ تا ۳ سال طول میکشد.
افراد در این مرحله ممکن است برخی یا همه این علائم آلزایمر را داشته باشند:
- سردرگمی شدید در مورد آنچه در گذشته بوده و آنچه اکنون اتفاق میافتد
- مشکل در بیان خود، به یاد آوردن یا پردازش اطلاعات
- مشکل در بلع و کنترل مثانه و روده
- کاهش وزن، تشنج، عفونتهای پوستی و سایر بیماریها
- نوسانات شدید خلقی
- دیدن، شنیدن یا احساس چیزهایی که واقعاً وجود ندارند، به نام توهم
- ناتوانی در حرکت به تنهایی
علائم فیزیکی بیماری آلزایمر
افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است علائم فیزیکی متعددی داشته باشند، مانند:
- مشکلات تعادل
- زمین خوردن و افتادن
- کشیدن پا یا لنگیدن روی زمین هنگام راه رفتن
- ضعف یا سفتی عضلات
- انقباض یا تشنج
- مشکل در نشستن یا ایستادن
- آپراکسی، اصطلاح عمومی برای از دست دادن عملکرد حرکتی ارادی
در مراحل آخر آلزایمر، اثرات آن بر مغز میتواند منجر به علائم فیزیکی مانند موارد زیر شود:
- ورود غذا یا مایعات به ریهها
- آنفولانزا، ذاتالریه و سایر عفونتها
- زمین خوردن
- شکستگیها
- زخم بستر
- تغذیه نامناسب یا کمآبی بدن
- یبوست یا اسهال
- مشکلات دندانی مانند زخم دهان یا پوسیدگی دندان
علائم آلزایمر زودرس
علائم آلزایمر معمولاً در اواخر عمر، بعد از ۶۵ سالگی ظاهر میشوند. وقتی بیماری آلزایمر در فردی کمتر از ۶۵ سال رخ میدهد، به عنوان بیماری آلزایمر زودرس (یا شروع جوانتر) شناخته میشود.
تفاوت زیادی بین علائم بیماری آلزایمر زودرس و علائم بیماری آلزایمر وجود ندارد. ممکن است متوجه شوید که:
- اطلاعات تازه آموخته شده یا تاریخهای مهم را فراموش میکنید
- اطلاعات یکسانی را مکرراً میپرسید
- در حل مسائل اساسی، مانند دنبال کردن یک دستور غذا، مشکل دارید
- تاریخ یا زمان سال را از دست میدهید
- به خاطر نمیآورید کجا هستید و چگونه به آنجا رسیدهاید
- مشکلاتی در درک عمق یا سایر مشکلات بینایی دارید
- در پیوستن به مکالمات یا یافتن کلمه مناسب برای چیزی مشکل دارید
- چیزها را گم میکنید و نمیتوانید مراحل خود را برای یافتن آنها دوباره دنبال کنید
- از کار و موقعیتهای اجتماعی کنارهگیری میکنید
- در خلق و خو و شخصیت خود تغییراتی ایجاد میکنید
مغز آلزایمر در مقابل مغز عادی
تقریباً همه افراد با افزایش سن دچار مشکلات جزئی حافظه میشوند. اگر کسی یک نام را به یاد نمی آورد یا دلیل ورود به آشپزخانه را فراموش می کند، به این معنی نیست که آلزایمر دارد.
مشکل اصلی که این بیماری را تعریف میکند، مشکل در برنامهریزی و انجام کارهای روزمره، مانند پرداخت قبوض، مدیریت دفترچه کارها یا استفاده از وسایل آشنا در خانه است.
یک مغز معمولی با افزایش سن، مقداری از آن کوچک میشود، اما نورونها (سلولهای عصبی) در مغز به تعداد زیاد تحت تأثیر قرار نمیگیرند. وقتی به بیماری آلزایمر مبتلا میشوید، تعدادی از نورونها آسیب میبینند، از کار میافتند و در نهایت میمیرند.
این نورونها معمولاً در قسمتهایی از مغز هستند که با حافظه مرتبط هستند. به همین دلیل است که اولین و برجستهترین علائم آلزایمر مربوط به یادآوری، تفکر و استدلال است.
در مراحل بعدی بیماری، آسیب به مغز گستردهتر است و بر ارتباط و توانایی انجام کارهای روزانه تأثیر میگذارد.
آیا آزمایشی برای تشخیص آلزایمر وجود دارد؟
اگر فکر میکنید علائم آلزایمر را در خود یا یکی از عزیزانتان مشاهده میکنید، بهترین کار این است که با پزشک صحبت کنید. آنها میتوانند به شما بگویند که علائم به چه معناست و چه گزینههایی برای درمان آنها دارید.
اگرچه هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که بتواند نتیجه مثبتی برای بیماری آلزایمر به شما بدهد، اما پیشرفتهای جدید میتواند به تشخیص و درمان زودهنگام کمک کند.
یکی از این آزمایشها به سادگی آزمایش خون است که وجود یا عدم وجود پروتئینهایی را که ممکن است به معنای وجود پلاکهای مرتبط با آلزایمر در مغز باشند، تعیین میکند. پزشک شما همچنین ممکن است از موارد زیر استفاده کند:
- معاینههای عصبی
- ارزیابیهای شناختی و عملکردی
- تصویربرداری مغز (MRI، CT،PET)
- آزمایشهای مایع مغزی نخاعی
ترکیب همه این اطلاعات تشخیصی میتواند به پزشک شما در ایجاد تصویر بزرگتری کمک کند./