
ورم پلک معمولاً یک علامت است، نه یک بیماری. تورم پلک بسیار شایع است و معمولاً به دلیل آلرژی، التهاب، عفونت یا آسیبدیدگی ایجاد میشود. پوست پلک کمتر از ۱ میلیمتر ضخامت دارد اما، از آنجایی که بافت آن شل و کشسان است، پلک میتواند زیاد متورم شود.
پلک یک بافت پوستی پیچیده و کاملاً عملکردی است که از مژهها، غدد اشکی، غدد عرق و غدد چربی (چربی یا میبومین) و سایر قسمتها تشکیل شده است. این بافتها میتوانند واکنشهای التهابی ایجاد کنند که منجر به تورم پلک میشود.
پلکهای شما عملکردهای بیشتری از آنچه فکر میکنید دارند. آنها:
- عرق را از چشمان شما دور نگه میدارند
- رفلکسی ایجاد میکنند که در آن پلکهای شما هنگام نزدیک شدن حشرات یا اشیاء دیگر بسته میشوند
- از ورود گرد و غبار و گرده به چشمان شما جلوگیری میکنند
- با پخش کردن اشک و سایر مایعات در اطراف، چشمان شما را مرطوب نگه میدارند
- از خشک شدن چشمها در هنگام خواب جلوگیری میکنند
علل ورم پلک
تورم پلک معمولاً نشانه یک بیماری است، مانند:
- آلرژیها
- گرفتگی غده چربی روی پلک (به نام شالازیون)
- چشم صورتی (ورم ملتحمه)
- گل مژه؛ تورم غدهای در داخل پلک یا در پایه مژه
دلایل کمتر شایع تورم پلکها عبارتند از:
- عفونت پلک در اطراف پوست پلکها یا اطراف چشمها (سلولیت پرهسپتال یا سلولیت پریاوربیتال)
- التهاب پلک (بلفاریت)
- زونا
- بیماریهای تیروئید مانند بیماری گریوز
- تورم عمومی بدن، مانند بیماری کلیوی به نام سندرم نفروتیک
- عفونت در اطراف حدقه چشم (سلولیت اوربیت که نادر است)
- لخته خون عفونی که رگی را در پایه مغز مسدود میکند (ترومبوز سینوس کاورنوس، که نادر است).
بسته به علت، ممکن است در یک یا هر دو پلک دچار تورم شوید. اکثر این بیماریها جدی نیستند، اما در صورت تورم پلک، باید حتماً چشمان خود را تمیز و مراقبت کنید.
درمان ورم پلک
درمان ورم پلک به علت آن بستگی دارد. اگر عفونت چشم دارید، ممکن است برای کمک به رفع عفونت و تسکین علائم، نیاز به استفاده از قطرههای چشمی آنتیبیوتیک، پماد یا سایر داروهای موضعی - به معنای دارویی که روی بدن مالیده میشود - داشته باشید. اگر درمان موضعی مؤثر نباشد، پزشک ممکن است آنتیبیوتیک یا استروئید خوراکی تجویز کند.
برای تسکین تورم پلک و حفظ سلامت و شفافیت چشمانتان، این درمانهای خانگی پلک متورم را امتحان کنید:
استفاده از کمپرس
یک پارچه تمیز را زیر آب گرم بگیرید و آن را به آرامی روی چشمانتان نگه دارید. این کار را دو بار در روز و هر بار به مدت ۱۵ دقیقه انجام دهید تا به شل شدن ترشحات پوستهدار و خلاص شدن از شر هرگونه چربی که ممکن است غدد چشم را مسدود کرده باشد، کمک کند. گرما به رفع انسداد غدد کمک میکند. اگر فقط نیاز به کاهش تورم دارید، کمپرس سرد (قرار دادن پارچه در آب سرد) نیز میتواند مؤثر باشد.
ناحیه را به آرامی بشویید
پس از استفاده از کمپرس، از یک گوش پاککن یا لیف برای تمیز کردن آرام پلکهای خود با شامپو بچه رقیق شده استفاده کنید. پس از آن، ناحیه چشم خود را به خوبی بشویید. در صورت وجود هرگونه ترشح یا پوسته در اطراف چشم یا مژههایتان، میتوانید از محلول نمکی برای شستشو استفاده کنید.
چشمان خود را به حال خود رها کنید
وقتی تورم پلک دارید، از آرایش چشم یا لنزهای تماسی استفاده نکنید. به اندازه کافی بخوابید و از نور مستقیم خورشید دوری کنید تا چشمانتان بتوانند استراحت کنند. از لمس پلکهای خود خودداری کنید، مگر اینکه در حال درمان آنها باشید.
از قطره چشم استفاده کنید
برای مرطوب و راحت نگه داشتن چشمانتان از اشک مصنوعی بدون نسخه استفاده کنید. اگر پلک شما به دلیل آلرژنها متورم شده است، قطرههای آنتیهیستامین را نیز امتحان کنید.
چه زمانی برای درمان ورم پلک به پزشک مراجعه کنیم؟
تورم پلک معمولاً ظرف یک روز یا بیشتر خود به خود از بین میرود. اگر در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت بهبود نیافت، با پزشک خود یا چشم پزشک خود تماس بگیرید.
اگر هر یک از علائم زیر را دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- تب
- از دست دادن بینایی
- دوبینی
- برآمدگی یک یا هر دو چشم
پزشک در مورد علائم شما سؤال میکند و با استفاده از وسیلهای به نام لامپ شکافی که چشمان شما را بزرگ میکند، چشم و پلک شما را معاینه میکند. همچنین در مورد سایر علائم یا تغییراتی که ممکن است باعث تورم پلک(های) شما شوند، سؤال خواهد کرد.
پزشک معمولاً میتواند با گرفتن شرح حال و انجام معاینه فیزیکی، علت تورم پلک شما را تشخیص دهد. اما اگر فکر کند که این به دلیل شرایطی مانند ترومبوز سینوس کاورنوس یا سلولیت مداری است، ممکن است آزمایش تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی را تجویز کند. اگر آنها مشکوک باشند که تورم به دلیل بیماری تیروئید یا بیماری دیگری است، میتوانند آزمایشهای آزمایشگاهی و همچنین تصویربرداری را تجویز کنند.
درمان تورم پلک در کودکان
کودکان اغلب دچار سوزش چشم میشوند، معمولاً به دلیل لمس چشمهایشان با دستهای آلوده و نشسته. اما علاوه بر موارد ذکر شده در بالا، دلایل احتمالی دیگری نیز برای تورم پلک در کودکان وجود دارد. این موارد عبارتند از:
- مالیدن چشم: کودکان اغلب به دلایل مختلف، به ویژه پس از تماس با یک ماده محرک، چشمان خود را میمالند.
- گزش حشرات در نزدیکی چشم: بافتهای شل اطراف چشم به راحتی متورم میشوند که میتواند به عنوان واکنشی به نیش پشه یا سایر حشرات رخ دهد.
- خارش (درماتیت تماسی) در نزدیکی چشم: تماس با پیچک سمی، مواد شوینده یا سایر مواد محرک ممکن است پلک را تحت تأثیر قرار دهد.
برای درمان ورم چشم کودک، این درمانهای خانگی را امتحان کنید:
- کمپرس سرد: برای کاهش تورم و درد پلک، یخ یا یک کمپرس سرد پیچیده شده در یک پارچه تمیز و مرطوب را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی چشم قرار دهید.
- داروی آلرژی: میتوانید با خیال راحت به کودک خود داروی آلرژی یا آنتیهیستامین خوراکی بدهید. این کار به کاهش تورم و خارش پلک کمک میکند. هر ۶ ساعت یا بیشتر دیفن هیدرامین را امتحان کنید.
- قطره چشم: برای تورم پلک که در بینایی کودک شما اختلال ایجاد میکند، از قطره چشم تنگ کننده عروق طولانی مدت مانند تتراهیدروزولین استفاده کنید. نیازی به نسخه پزشک نیست. دوز توصیه شده یک قطره هر ۸ تا ۱۲ ساعت در صورت نیاز به مدت ۱ تا ۲ روز است.
درمان اورژانسی تورم پلک
اگر شما یا فرزندتان موارد زیر را تجربه کردید، باید به اورژانس مراجعه کنید:
- افتادگی پلک
- تبی که بند نمیآید
- حساسیت به نور
- دیدن نورهای چشمکزن یا خطوط موجدار
- از دست دادن بینایی یا دوبینی
- قرمزی شدید، التهاب و احساس گرما در چشم
- تورم شدید (چشم بسته یا تقریباً بسته است)
درمان تورم چشم ناشی از گریه
گریه کردن منجر به پف پلک میشود زیرا شما آب بسیار بیشتری نسبت به آنچه سیستم تخلیه چشم شما میتواند جذب کند، تولید میکنید. مقداری از اشک در بافتهای پلکهای پایینی باقی میماند و باعث تورم میشود. با قرار دادن برشهای خیار یا چای کیسهای استفاده شده روی پلکهای خود، پف را کاهش دهید. همچنین میتوانید فندق افسونگر را روی پدهای پنبهای قرار دهید و آن را روی پلکها یا زیر چشمان خود بمالید. مراقب باشید که وارد چشمانتان نشود زیرا باعث سوزش میشود.
آیا تورم چشم نشان دهنده بیماری زمینهای است؟
گاهی اوقات میتواند نشانه ای از یک بیماری جدی مانند بیماری کلیوی یا بیماری تیروئید باشد. اما بیشتر اوقات، تورم چشم احتمالاً مربوط به آلرژی، قرمزی چشم یا گل مژه است.
درمان خارش پلک
شایعترین علت خارش پلکها آلرژی است - ممکن است به گرده، آرایش، حیوانات خانگی، گرد و غبار یا محلول لنز تماسی حساسیت داشته باشید. اولین کاری که باید انجام دهید این است که در صورت امکان از چیزی که باعث آلرژی میشود دوری کنید، یا در طول فصل گرده افشانی در خانه بمانید. برای تسکین خارش، کمپرس سرد روی چشمان خود قرار دهید یا از قطره چشم (اشک مصنوعی یا قطره چشم ضد آلرژی) استفاده کنید. همچنین میتوانید از داروهای آنتی هیستامین مانند بنادریل که علائم آلرژی را تسکین میدهند استفاده کنید. هر کاری که انجام میدهید، چشمان خود را نمالید! با این کار ممکن است آلرژنهای بیشتری به چشم وارد شود./