آیا ضد آفتاب با SPF100، صد درصد از پوست محافظت می کند؟

آیا استفاده از ضد آفتاب‌های دارای SPF بالاتر (مثلا SPF 100) واقعا به معنای محافظت بیشتر و صد درصدی از پوست در برابر آسیب‌های خورشیدی است؟ آیا منطقی است که از محصولات دارای بالاترین SPF ممکن استفاده کنیم؟

برچسب‌های درج‌شده روی محصولات ضد آفتاب معمولا باعث سردرگمی ما می‌شوند و سوالات مبهمی را در ذهن ما ایجاد می‌کنند. مثلا این‌که آیا استفاده از ضد آفتاب‌های دارای SPF بالاتر (مثلا SPF 100) واقعا به معنای محافظت بیشتر و صد درصدی از پوست در برابر آسیب‌های خورشیدی است؟ آیا منطقی است که از محصولات دارای بالاترین SPF ممکن استفاده کنیم؟

به گزارش «بهپو»، واقعیت این است که کیفیت محافظت از پوست با کمک محصولات دارای SPF براساس یک روند مکانیکی پیش نمی‌رود و پیچیدگی‌های خاصی دارد، مخصوصا اگر عامل خطای انسانی را در نظر بگیریم.

بیشتر بخوانید: کدام کرم ضد آفتاب ایمن تر است؟ شیمیایی یا فیزیکی؟

SPF چیست؟

SPF یا فاکتور محافظتی در برابر خورشید، معیاری است که نشان می‌دهد یک محصول ضد آفتاب چقدر در مقابله با پرتوهای فرابنفش UVB از پوست محافظت می‌کند.

اشعه‌های مختلفی از خورشید ساطع می‌شوند، مانند HEV (نور مرئی با انرژی بالا)، IR (مادون قرمز)، پرتوهای فرابنفش UVA و پرتوهای فرابنفش UVB. پرتوهای UVB همان پرتوهای سوزانی هستند که به لایه بالایی پوست نفوذ می‌کنند و علائمی مانند قرمزی، پوسته‌ریزی و درد ناشی از آفتاب‌سوختگی را به‌وجود می‌آورند.

در برخورد اول این‌گونه به نظر می‌رسد که بالاتر بودن SPF ضد آفتاب به معنای محافظت بیشتر از پوست در برابر پرتوهای آسیب‌زای خورشید است، اما قضیه به این سادگی نیست.

SPF 15 یعنی محصول در برابر 93 درصد از پرتوهای فرابنفش UVB مقاوم است،SPF 30 یعنی در برابر 97 درصد از این پرتوها از پوست محافظت می‌کند و SPF 50 هم یعنی 98 درصد در برابر آنها مقاومت دارد و در پایان همSPF 100 نیز این محافظت را به 99 درصد می‌رساند. محصول دارایSPF 15 بعد از گذشت 15 دقیقه دیگر از پوست شما محافظت نمی‌کند. پس هرچه عدد SPF بالاتر باشد، مدت‌زمان محافظت از پوست هم افزایش می‌یابد.

به عبارت دیگر، ‌زمانی کهSPF 30 را به‌جایSPF 15 انتخاب می‌کنید، می‌توانید مدت‌زمان تماس با نور خورشید را دو برابر بیشتر کنید و به 30 دقیقه برسانید. اما نکته این‌جاست که هیچ محصولی تاکنون نتوانسته است برای محافظت از پوست در برابر نور خورشید به محافظت 100 درصدی برسد. درواقع بعد از محافظت 97 و 98 درصدی تقریبا فضای زیادی برای ارتقای این میزان وجود ندارد، اما به‌هرحال محققان می‌خواستند بدانند که آیا استفاده ازSPF 100 واقعا تفاوت محسوسی را در کاهش آسیب‌های خورشیدی به‌وجود می‌آورد یا نه؟

آیا ضد آفتاب دارای SPF بالاتر، بهتر از پوست محافظت می‌کند؟

در اکثر موارد بله. طرفداران استفاده از SPF بالاتر معمولا به یکی از مطالعات سال 2018 ارجاع می‌دهند که در آن محققان نتایج استفاده ازSPF 50 و SPF 100 را با همدیگر مقایسه کرده‌اند. یافته‌های نهایی این مطالعه نشان داده‌اند که استفاده از SPF 100 واقعا برای محافظت بهتر از پوست موثر بوده است.

دکتر دارل ریگل، متخصص پوست‌ومو و مسئول این مطالعه می‌گوید: «صرف‌نظر از نوع پوست، سن و جنسیت افراد حاضر در این مطالعه، SPF 100 همیشه عملکرد بهتری داشت». درواقع 55 درصد از شرکت‌کنندگان در این مطالعه، با استفاده ازSPF 50 دچار آفتاب‌سوختگی بیشتری نسبت بهSPF 100 شده بودند. به‌گفته این متخصص پوست‌ومو، احتمال آفتاب‌سوختگی با استفاده ازSPF 50 نسبت بهSPF 100 حدود 10 برابر بیشتر است و درنتیجه می‌توان گفت که اثربخشیSPF 100 در محافظت از پوست در برابر پرتوهای آفتاب واقعا به‌طرز چشمگیری بیشتر است. با این‌حال،‌ انتخاب محصولات ضد آفتاب باید با در نظر گرفتن نکات مختلفی انجام بگیرد که SPF فقط یکی از آنها است.

آیا استفاده از ضد آفتاب دارای SPF بالا مضراتی هم دارد؟

وقتی درباره SPF بالاتر صحبت می‌کنیم، باید به یک نکته مهم توجه داشته باشیم. درحالی که SPF بالای 60 به‌دلیل فوتوشیمی خاصش می‌تواند محافظت بیشتری را در برابر پرتوهای UVB ارائه کند، اما معمولا این محصولات از نظر محافظت در برابر پرتوهای UVA ضعیف‌تر هستند، درحالی که ما باید از پوست خودمان در برابر هر دو نوع این پرتوها محافظت کنیم.

دکتر لورتا سیرالدو، متخصص پوست‌ومو می‌گوید: «پرتوهای UVA به لایه‌های عمیق‌تر پوست نفوذ می‌کنند و در ایجاد پیری پوست، هایپرپیگمنتاسیون، آسیب‌دیدگی فیبرهای کلاژن و سرطان‌های پوست تهاجمی مانند ملانوم نقش زیادی دارند. به همین دلیل است که سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) با دقت زیادی درحال بررسی دستورالعمل‌های خاصی است که براساس آن نهایتا می‌توانید به محصولات دارای SPF 60 دسترسی داشته باشید و نه بیشتر از آن.»

همچنین این خطر وجود دارد که بالاتر رفتن عدد SPF به پدید آمدن احساس امنیت کاذب منتهی شود. به‌گفته دکتر سیرالدو، «مردم بر این باورند که اگر از SPF 100 استفاده کنند، محافظت از پوست را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهند و درنتیجه می‌توانند بدون استفاده مجدد از ضد آفتاب برای مدت‌زمان طولانی‌تری در معرض تماس با نور خورشید باقی بمانند.»

یکی دیگر از دلایل مخالفت دکتر سیرالدو با ضدآفتاب‌های دارای SPF بالاتر از 60، زیاد بودن سطح مواد شیمیایی آنها است. درواقع مدتی است که نگرانی‌ها در مورد آووبنزون افزایش یافته و FDA آمریکا هم درحال بررسی ایمنی این ماده در کنار 11 فیلتر شیمیایی دیگر است که توسط بدن جذب می‌شوند. البته بعضی از شیمیدانان با این نگرانی موافق نیستند و می‌گویند که بالاتر بودن SPF لزوما با افزایش غلظت ترکیبات شیمیایی فعال مانند آووبنزون مرتبط نیست. درواقع این شیمیدان‌ها می‌گویند که اگر فرمولاسیون ضد آفتاب واقعا باکیفیت و بهینه باشد، مجموعه‌ای از تثبیت‌کننده‌ها، ‌نرم‌کننده‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها همگی به ارتقای ارزش SPF، ظرفیت پخش‌شوندگی محصول و پایداری فرمولاسیون نهایی کمک می‌کنند.

بیشتر بخوانید: دلایلی که شما را به زدن کرم ضدآفتاب ترغیب می کنند

ضد آفتاب دارای طیف وسیع خریداری کنید

با توجه به توضیحات ارائه‌شده درباره ضرورت محافظت همزمان از پوست در برابر پرتوهای UVB و UVA، هنگام انتخاب محصولات ضد آفتاب حتما محصولات دارای طیف وسیع (broad spectrum) را خریداری کنید، زیرا فقط همین محصولات هستند که از پوست در برابر پرتوهای UVA و UVB محافظت می‌کنند. به عبارت دیگر، اگر ضد آفتاب شما دارای SPF بالا باشد، اما از نوع طیف وسیع نباشد، به‌هیچ‌وجه نسبت به انواع دارای SPF پایین‌تر و دارای طیف وسیع برتری ندارد. بنابراین ابتدا به ویژگی طیف وسیع توجه کنید و بعد به SPF دقت کنید.

آیا SPF 100 واقعا بهتر است یا SPF 30 کفایت می‌کند؟

می‌توان گفت که محصول دارای SPF 100 در صورتی بهتر است که حتما از نوع طیف وسیع باشد و به‌طور همزمان از پوست در برابر پرتوهای UVA و UVB محافظت کند. ضمن این‌که حتی اگر از SPF 100 استفاده کنید، حتما باید استفاده مجدد از ضد آفتاب را جدی بگیرید و تصور نکنید که با این محصول دیگر هیچ نیازی به استفاده مجدد از ضد آفتاب نیست. علاوه بر اینها، اگر با استفاده صحیح از ضد آفتاب آشنا نباشید، همچنان استفاده از هر ضدآفتابی نمی‌تواند به شما کمکی کند. بیشتر افراد معمولا 25 تا 50 درصد از میزان استاندارد ضد آفتاب را روی پوست پخش می‌کنند، درحالی که به‌هیچ‌وجه نباید در استفاده از ضد آفتاب محدودیتی داشته باشید. اگر حجم ضد آفتاب استفاده‌شده کمتر از میزان لازم باشد، ارزش SPF آن نیز کاهش می‌یابد چون لایه نازکی از محصول مورد نظر باید در سطح وسیعی از پوست پخش شود.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «allure»، اگر به‌درستی از یک ضد آفتاب SPF 30 استفاده نکنید، اثربخشی آن را تا حد یک محصول SPF 15 کاهش می‌دهید. البته اگر ضد آفتاب دارای طیف وسیع انتخاب‌شده از SPF 100 برخوردار باشد، اُفت سطح محافظتی آن قابل‌مقایسه با محصول دارای SPF 15 یا 30 نیست./