جلوگیری از بیماری‌های قلبی با استفاده از یک رژیم غذایی گیاهی و فاقد چربی

این موضوع که یک رژیم غذایی گیاهخواری سخت و با چربی کم موجب پیشگیری از بیماری‌های قلبی می‌شود، ایده خیلی جدیدی نیست. این موضوع اولین بار به‌وسیله دکتر دین اورنیش بیش از 2 دهه قبل، عمومیت یافته بود، در این نوع رژیم از مصرف غذاهایی با اساس حیوانی نظیر گوشت، تخم‌مرغ و شیر پرهیز شده است و میزان چربی اضافه شده محدود می‌شود.مطالعات کوچکی نشان می‌دهد که این الگوی غذایی میزان تشکیل پلاک‌های ناشی از تجمع و رسوب کلسترول را در رگ‌های خونی که عامل اصلی بروز بیماری‌های قلبی-عروقی هستند، کاهش می‌دهد. آخرین شواهد به دست آمده در این باره از مطالعه‌ای که اخیرا به‌وسیله دکتر کالدول ایساستین یکی دیگر از طرفداران قدیمی رژیم‌های غذایی با اساس گیاهی در مجله Family Practice منتشر شده است. در این مطالعه که 198 نفر با بیماری قلبی-عروقی به اثبات رسیده در آن حضور داشتند، مشخص شد که 177نفر به‌طور متوسط قادر به ادامه دادن رژیم غذایی برای نزدیک به 4 سال بودند. در آن زمان تنها یک نفر دچار حمله قلبی شد که این مورد هم عود مجدد بیماری تلقی شد، اما 13نفر از 21نفر که رژیم غذایی را ادامه نداده بودند، یک واقعه قلبی-عروقی را تجربه کردند. آیا این نتایج با سایر رژیم‌های غذایی مناسب برای سیستم قلبی-عروقی برابری می‌کنند؟ آیا اگر به بیماری قلبی مبتلا باشید، باید به گیاهخواری صِرف روی بیاورید؟

کمترگوشت و بیشتر سبزیجات مصرف کنید

دکتر والتر ویلت، استاد اپیدمیولوژی و تغذیه از دانشکده بهداشت دانشگاه هاروارد، می‌گوید: «شکی نیست که رژیم غذایی تاثیر زیادی بر بیماری‌های قلبی دارد. اجزای مشخص رژیم غذایی مورد مطالعه شامل گوشت قرمز کمتر، نشاسته و قند تصفیه‌شده کمتر، مصرف بیشتر میوه و سبزیجات ارتباط نزدیکی با کاهش خطر بروز بیماری‌های قلبی دارند.»
دکتر ویلت متذکر می‌شود: «اما با این مطالعه امکان‌پذیر نیست تا همه عوامل مسئول فواید مشاهده شده را مشخص کنیم.» یکی از جنبه‌های این رژیم غذایی پرهیز از همه چربی‌های اضافی حتی مواد گیاهی با میزان بالای چربی‌های اشباع‌نشده مانند آووکادو‌ و آجیل‌ها (مغزهای خوراکی) است که کاری لزوما سودمند نیست. شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد، چربی‌های اشباع نشده میزان لیپدهای خون نظیر کلسترول و خطر بروز بیماری قلبی را کاهش می‌دهند. مهمتر اینکه یک رژیم غذایی با چربی پایین بنابر تعریف آن، یک رژیم غذایی با کربوهیدرات بالاست. این نوع رژیم غذایی باعث گرایش به سوی ترشح بیشتر انسولین، هورمون تنظیم‌کننده سطح قند خون می‌شود. در افرادی که از نظر بدنی خیلی فعال نیستند، میزان بالای انسولین پیام ذخیره چربی را ارسال می‌کند و منجر به افزایش وزن می‌شود.

رژیم‌های غذایی مدیترانه‌ای

بدون عطر، طعم و حس سیری که از چربی ناشی می‌شود، دنبال کردن یک رژیم غذایی گیاهخواری می‌تواند دشوار باشد.‌‌
همان‌طور که نویسندگان مطالعه نیز پذیرفته‌اند، افراد شرکت‌کننده در مطالعه از میان افراد کاملا انتخاب شده و بسیار مصمم بودند. این موضوع محدودیت دیگر این مطالعه را نشان می‌دهد، به‌طوری که در این حالت افرادی با رژیم‌های غذایی متفاوت به‌طور تصادفی به کار گرفته نشده و نتایج آنها دنبال نمی‌شود، خصوصیتی که استاندارد طلایی برای مطالعات پژوهشی است.
ویلت می‌گوید: «بهترین شواهد درباره نحوه تاثیرگذاری رژیم غذایی بر افراد مبتلا به بیماری قلبی از بررسی رژیم غذایی قلبی لیون به دست آمده که نشان می‌دهد که رژیم غذایی به سبک مدیترانه‌ای حملات و مرگ‌های قلبی را تا 70 درصد بیشتر در مقایسه با سایر رژیم‌های غذایی معمول توصیه شده به‌وسیله انجمن قلب آمریکا کاهش می‌دهد.»
رژیم غذایی به سبک مدیترانه‌ای روی مصرف غذاهایی نظیر گوشت ماهی و ماکیان، سبزیجات، حبوبات، روغن زیتون و آجیل‌ها و حداقل مصرف گوشت، کره و خامه تاکید دارد.
دکتر ویلت متذکر می‌شود: «دنبال کردن و حفظ این سبک رژیم غذایی با محدودیت کمتر برای افراد آسان‌تر است. از آنجا که این نوع رژیم به صورت برابر با یک رژیم گیاهخواری مقایسه نشده، سخت است که بگوییم ممکن است به نتایج بهتری منجر شود.» دکتر ویلت پیشنهاد می‌کند: «هنوز هر دو نوع رژیم غذایی مناسب هستند و شما می‌توانید یکی از آنها را امتحان کنید.»
رژیم غذایی پیشنهادی دکتر کالدول ایساستین برای پیشگیری از بیماری قلبی
این نوع رژیم غذایی با تمرکز بر روی غذاهایی با اساس گیاهی، نه‌تنها مصرف غذاهای با اساس حیوانی، بلکه روغن‌ها، چربی‌ها، کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و شیرینی‌ها را منع کرده است.

غذاهای مجاز	غذاهای غیرمجاز
غلات سبوس‌دار حبوبات ( لوبیا، عدس، نخودفرنگی) سبزیجات میوه‌ها مصرف روزانه مکمل‌های B12 و مولتی‌ویتامین‌ها * بذر کتان **	روغن‌ها و غذاهای فرآوری‌شده حاوی روغن گوشت، مرغ و ماهی ترکیبات لبنی و تخم‌مرغ کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده (شامل برنج سفید، نان، ماکارونی، بیسکوئیت، شیرینی‌ها، کیک و کلوچه تهیه شده با آرد سفید) آووکادو و آجیل‌ها غذاها و نوشیدنی‌های حاوی ساکاروز، فروکتوز، شربت و ملاس آب‌میوه کافئین
* ویتامین B12تنها در غذاهای حیوانی موجود است و بنابراین به افرادی که این‌گونه غذا‌ها را نمی‌خورند، توصیه می‌شود که مکمل‌های این ویتامین را مصرف کنند. ** بذر کتان واجد اسید‌های چرب امگا3 است که یک ماده غذایی ضروری است.