آنچه باید درباره کمردرد بدانید

حدود 40 درصد افراد در طول عمر خود حداقل یک‌بار درد کمر را تجربه می‌کنند. اولین درد ناگهانی کمر (کمردرد حاد)، در فاصله 20 تا 40 سالگی و ممکن است به دنبال یک سرماخوردگی ساده رخ ‌‌دهد.

حدود 40 درصد افراد در طول عمر خود حداقل یک‌بار درد کمر را تجربه می‌کنند. اولین درد ناگهانی کمر (کمردرد حاد)، در فاصله 20 تا 40 سالگی و ممکن است به دنبال یک سرماخوردگی ساده رخ ‌‌دهد. گرچه بیشتر دردهای کمری نفس‌گیرند، اما بیشتر آنها به درمان خاصی نیاز ندارند و فقط با درمان‌های حمایتی بهبود می‌یابند.درد‌های کمری براساس مدت و علت آن تقسیم می‌شوند. دردهایی که کمتر از 6 هفته، 6 تا 12 هفته و بیشتر از 12 هفته طول می‌کشند، به ترتیب دردهای حاد، تحت‌حاد و مزمن نام می‌گیرند. تقسیم‌بندی دوم براساس علت درد است. علت درد کمر امکان دارد مکانیکی (90درصد موارد) و غیرمکانیکی (10درصد موارد) باشد.

درد مکانیکی با حرکت و تغییر وضعیت بیمار تشدید می‌شود و با استراحت تخفیف می‌یابد. درگیری‌های عضلانی- اسکلتی، درگیری مفاصل بین‌مهره‌ای و بیرون‌زدگی دیسک بین‌مهره‌ای از علل دردهای مکانیکی هستند.

درد غیرمکانیکی، ناشی از یک بیماری سیستمیک است، به حرکت خاصی ربطی ندارد و گاهی در زمان استراحت نیز حس می‌شود. این نوع دردهای کمری حتما به بررسی نیاز دارند. در این نوع از درد، احتمال وجود تومور یا عفونت ستون فقرات مطرح می‌شود.

کمردردهای حاد، الگوی متفاوتی دارند

دردهای حاد بسیار شایع هستند و الگوی متفاوتی دارند. این دردها در 50 درصد موارد، پس از یک هفته و در 90درصد موارد پس از 8 هفته برطرف خواهندشد. درد حاد معمولا به‌دنبال حرکت مانند بلند شدن از زمین، چرخش کمر یا خم شدن به جلو ایجاد می‌شود. شکایت بیماران حساس بودن یک نقطه از کمر یا ایجاد درد در اثر تغییر وضعیت مانند نشستن، ایستادن یا حرکت دادن پاهاست.

در اغلب مواقع دردهای کمری، علت زمینه‌ای مشخصی ندارند و در اثر کشش عضله و مفصل ایجاد می‌شوند. چاقی، استعمال دخانیات، اضافه وزن حین بارداری، استرس، وضعیت نامناسب قرارگیری بدن در زمان بیداری و خواب ممکن است سیستم عضلانی- اسکلتی را درگیر کند و باعث بروز درد شود.

بیشتر دردهای کمری خودبه‌خود بهبود می‌یابند. اگر با درمان‌های محافظتی بهتر نشوند یا عوامل خطر یا اصطلاحا پرچم قرمز مانند کاهش وزن بدون توجیه، تب و مشکلات حسی و حرکتی اندام با آن همراه شوند، به بررسی و انجام آزمایش‌های تخصصی‌تری نیاز است. مثلا درد کمر با بی‌اختیاری ادرار و بی‌حسی ناحیه نشیمنگاه، ممکن است نشان از ابتلای بیمار به نشانگان دم اسب به‌دلیل فشار دیسک بین‌مهره‌ای روی ریشه‌های اعصاب نخاعی کمر باشد که یک مورد اورژانسی و نیازمند جراحی است.

شرح‌حال از بیمار و معاینه فیزیکی کامل او کمک زیادی به تشخیص نوع درد می‌کند. اگر درد بهبود نیابد یا به پاها منتشر شود، استفاده از ام.آر‌.آی برای بررسی دیسک بین‌مهره‌ای و ریشه‌های عصبی نخاعی توصیه می‌‌شود. استفاده از ابزار‌های تصویربرداری مانند عکس ساده یا سی‌تی‌اسکن (توموگرافی رایانه‌ای با اشعه) سودمند نیست.

برای کنترل درد ابتدا باید مشخص شود علت درد، حرکت و کشش عضلات (مکانیکال) است یا علل دیگر. در مواردی که درد مکانیکال و حاد است، می‌توان با استفاده از داروهای ضددرد عملکرد طبیعی بیمار را بازگرداند. برای افرادی که درد تحت‌حاد، مزمن یا دردهای با علل دیگر مثل بیماری‌های داخلی، یا جراحی و... دارند، درمان پیچیده‌تر و طولانی‌تر است.

داروهای توصیه شده در قدم اول استامینوفن یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی به جز آسپیرین هستند. در مرحله بعدی از داروهای شل‌کننده عضلانی هم می‌توان استفاده کرد .

اگر با درمان‌های ذکر شده همچنان بیمار درد داشته باشد، استفاده کوتاه‌مدت از مخدرها مثل مورفین با نظر پزشک سودمند است. برای درمان دردهای شدید و حاد، این داروها اعتیادآورند و عوارض جانبی مانند گیجی، تهوع و یبوست دارند.

بعضی از بیماران افسرده دچار دردهای مزمن هستند. برای این بیماران داروهای ضدافسردگی تجویز می‌شود که خیلی هم موثرند. تزریق استرویید در فضای اطراف ستون مهره‌ها (اپیدورال) کمر باعث بهبود کوتاه‌مدت درد کمر در بیماران مبتلا به سیاتیک می‌شود.

جراحی دیسکتومی (برداشت قسمتی از دیسک) در بیمارانی که دچار بیرون‌زدگی دیسک بین‌مهره‌ای و درد شدید منتشر به ساق هستند، موثر است.

پیاده‌روی منظم، نرمش‌های ملایم کمر، ورزش‌درمانی و آب‌درمانی زیرنظر پزشک در کاهش درد به‌خصوص در بیمارانی که درد مزمن کمر دارند، مفید است./

بهپو در جوامع مجــازیکانال ما را در جوامع مجازی دنبال کنیــد

پاسخ به این نظر با درود و سپاس از توضیحات مفیدی که بیان داشتید.مدت ششماه است که از درد کمر و محل نشیمنگاه تا پشت رانهای پا و پشت زانو رنج میبرم به دکتر متخصص هم رجوع کردم که بعد از دیدن عکس کمر و زانوها گفتند که دیسک کمر و همچنین ساییدگی زانو دارم.داروهایی تجویز نمودند که طبق دستور استفاده میکنم اما روز بروز دردم شدیدتر و غیر قابل تحمل شده بطوریکه مسکن کین هم تسکینم نمی دهد.بخصوص درد در محل نشیمنگاه و پشت رانها و زانوها وحشتناک میباشد و حتی مثل چوب خشکی قادر به حرکت نیستم و یکی دو دقیقه زمان میبرد تا قامتم راست شود .پشت رانهای پا احساس سوزش عجیبی میکنم مثل اینکه آب جوش ریخته باشند پاهایم و کف پا ها مور مور میشود.این درد زمانی شدت پیدا میکند که از حالت نشسته بروی زانو بخواهم قیام کنم درد وحشتناکی دارد و برای یک دقیقه ای چنان درد شدیدی در نشیمنگاه و پشت رانهای می افتد که نه میتوانم بشینم نه قامتم راست میشود همچون مجسمه بدون تحرک در همان حالت میمانم.البته تا زمانیکه بحالت دراز کش هستم دردم کاهش قابل توجهی دارد حتی در راه رفتن هم درد کمتر است اما در تغییر حالت نشستن و خم نمودن زانوهایم درد کشنده ای دارد. من 56 سال سن دارم که متآسفانه 14 سال قبل نیز سکته کرده ام و از عمل جراحی هم ترس دارم.فعلا دکتر برایم فیزیوتراپی تراشی تجویز نموده که هنوز شروع نکرده ام. ممنون میشوم مرا راهنمایی کنید و لطف کنید بگویید درمان چیست. آیا مواردی است که باید رعایت کنم و برای تسکین و کاهش درد چه باید بکنم. با سپاس و احترام فراوان. محمد حیدری