برای مشاوره با پزشکان کلیک کنید
;
افت فشار خون ارتواستاتیک (که افت فشار خون وضعیتی نیز نامیده می شود) نوعی کاهش فشار خون است که به هنگام بلند شدن از حالت نشسته یا دراز کشیده رخ می دهد. این وضعیت ممکن است در شما ایجاد حس سبکی سر یا سرگیجه و یا حتی غش کند.
افت فشار خون وضعیتی اغلب خفیف است و به اندازه چند ثانیه تا چند دقیقه پس از برخاستن، به طول می انجامد. این در حالی است که افت فشار خون ارتواستاتیک طولانی مدت، می تواند نشانه ای از بیماری های جدی در فرد باشد. بنابراین اگر در زمان ایستادن دچار حس سبکی سر می شوید پیشنهاد می شود موضوع را با پزشک خود درمیان بگذارید. اگر حتی به اندازه چند لحظه دچار بیهوشی شده اید، مشورت با پزشک بسیار ضروری تر است.
افت فشار خون وضعیتی ملایم در اغلب اوقات نیازی به مداوا ندارد. بسیاری از افراد به هنگام برخاستن دچار سرگیجه و سبکی سر می شوند و این مسئله معمولا جای نگرانی ندارد. درمان موارد شدیدتر این بیماری بستگی به علت ابتلا به آن دارد.
نشانه ای که بیشتر از همه بروز می کند احساس سبکی سر یا سرگیجه به هنگام بلند شدن از حالت نشسته یا خوابیده است. این احساس و دیگر علائم بلافاصله پس از برخاستن اتفاق افتاده و معمولا بسیار کوتاه هستند و عموما تنها چند ثانیه به طول می انجامند. علائم و نشانه های افت فشار خون ارتواستاتیک به قرار زیر است:
  • احساس سبکی سر یا سرگیجه پس از بلند شدن
  • تاری دید
  • ضعف
  • غش (سنکوپ)
  • گیجی
  • حالت تهوع

چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد

حس سبکی سر یا سرگیجه گاه و بیگاه و نسبتا خفیف می تواند در اثر کم آبی، فشار خون پایین یا گذران زمان زیاد در وان حمام باشد. به عنوان مثال سرگیجه یا سبکی سر زمانی رخ می دهد که فرد پس از نشستن طولانی مدت، از جا بلند می شود، مثلا پس از یک سخنرانی، کنسرت یا مراسمی در مسجد. اگر این علائم گاه گاه ظاهر می شوند معمولا جای نگرانی نیست.
اگر نشانه های افت فشار خون وضعیتی در شما دائما تکرار می شود، حتما باید با پزشک مشورت کنید، زیرا این علائم گاهی اوقات نشانه ای از بیماری مهم تری است. ثبت چگونگی نشانه ها، زمان رخداد آنها، میزان دوام آنها و اینکه در حال انجام چه کاری بودید، در تشخیص مشکل شما کمک شایانی خواهد کرد. اگر این علائم زمانی رخ دادند که برای خودتان یا دیگران خطر ساز بوده اند حتما موضوع را با پزشک خود درمیان بگذارید.
وقتی شما از جا بر می خیزید، نیروی جاذبه خون را به سمت پاها پایین می کشد. این عمل باعث کاهش فشار خون می شود چون حجم خون برگشتی به قلب جهت پمپاژ به کل بدن، کاهش یافته است.
معمولا بعضی سلول های خاص (به نام بارور رسپتور) که نزدیک شریان های قلب و گردن هستند، این کاهش فشار خون را درک کرده و پیام هایی به مراکز دریافت در مغز ارسال می کنند و این مراکز به نوبه خود به قلب دستور می دهند که سریع تر بتپد و خون بیشتری را پمپاژ کند، این عمل موجب تثبیت فشار خون می شود. به علاوه، این سلول ها موجب می شوند رگ های خونی تنگ، مقاومت سیال خون زیاد و فشار خون افزایش یابد.
افت فشار خون ارتواستاتیک یا وضعیتی زمانی بروز می کند که چیزی مزاحم برقراری فرایند طبیعی بدن در مقابله با فشار خون پایین شود.  افت فشار خون ارتواستاتیک می تواند در اثر شرایط مختلف و متعددی رخ دهد مانند:
  • دهیدراسیون یا کم آب شدن بدن: تب، تهوع، عدم نوشیدن مایعات به میزان کافی، اسهال شدید و ورزش پر تحرک و تعریق بیش از اندازه، تمامی این ها منجر به کم آبی بدن می شود. وقتی بدن شما کم آب شود، حجم خون در بدن پایین می آید. کم آبی خفیف می تواند موجب بروز علائم افت فشار خون وضعیتی شود، علائمی مانند ضعف، سرگیجه و خستگی.
  • مشکلات قلبی: بعضی بیماری های قلبی که منجر به فشار خون پایین می شود مانند ضربان قلب بسیار پایین (برادیکاردی)، بیماری های دریچه قلب، حمله قلبی و از کار افتادگی قلب می توانند موجب افت فشار خون وضعیتی شوند زیرا این بیماری ها از قدرت پاسخ دهی سریع بدن در مقابل پمپاژ خون بیشتر به هنگام نیاز، مثلا به هنگام برخاستن، جلوگیری می کنند.
  • مشکلات غدد درون ریز: بیماری های تیرویید، نارسایی غدد فوق کلیوی (بیماری آدیسون)، قند خون پایین (هیپوگلیسمی) و در برخی موارد، دیابت می توانند موجب کاهش فشار خون شوند. دیابت به اعصابی که دستورات مربوط به تنظیم فشار خون را صادر می کنند، آسیب می زند.
  • اختلال دستگاه عصبی: برخی از اختلالات دستگاه عصبی، مثل بیماری پارکینسون، آتروفی سیستم چندگانه، دمانس اجسام لوی، نارسایی خالص اتونوم و آمیلوئیدوز، می توانند درعملکرد معمول دستگاه تنظیم فشار خون بدن اخلال ایجاد کنند.
  • پس از صرف غذا: بعضی افراد پس از صرف غذا دچار کاهش فشار خون می شوند (افت فشار خون پس از غذا). این شرایط در سالمندان شایع تر است.
درمان فشار خون ارتواستاتیک بستگی به علت زمینه ای آن دارد. پزشکان بیشتر تلاش می کنند بجای تمرکز بر کاهش فشار خون دنبال بیماری زمینه ای باشند که باعث افت فشار خون وضعیتی می گردد؛ مثلا کم آب شدن بدن یا نارسایی قلبی.
در موارد خفیف افت فشار خون ارتواستاتیک، یکی از ساده ترین درمان ها این است که بلافاصله پس از احساس سبکی سر در اثر برخاستن از زمین، بنشینید یا دراز بکشید. معمولا به این روش ، علائم ناپدید می گردد.
اگر افت فشار خون وضعیتی به دلیل مصرف دارویی خاص باشد درمان شامل تغییر دوز دارو یا قطع مصرف آن است.
درمان های داروییی موجود برای افت فشار خون وضعیتی شامل موارد زیر است:

درمان دارویی: داروهای متعددی وجود دارد که به تنهایی یا باهم تجویز می شوند و به درمان افت فشار خون وضعیتی کمک می کنند. بعنوان مثال، فلودروکورتیزون دارویی است که به افزایش مایعات خون کمک کرده و فشار خون را بالا می برد. داروی مدودرین نیز برای بالا بردن فشار خون وضعیتی تجویز می شود. مدودرین توانایی عروق خونی برای انبساط را کاهش می دهد که به نوبه خود فشار خون را افزایش خواهد داد.
داروی دروکسی دوپا نیز ممکن است در درمان فشار خون وضعیتی مرتبط با بیماری پارکینسون، آتروفی سیستم چندگان یا نارسایی خالص اتونوم،  تجویز شود.
سایر داروها مثل پیریدوستیگمین، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، کافئین و اپوتین نیز به تنهایی یا با دیگر داروها در بیماارنی تجویز می شوند که با تغییر سبک زندگی و درمان های دارویی نتیجه مثبت حاصل نکرده اند

 

سبک زندگی و مراقبت در خانه

در اینجا به تعدادی از روش های ساده جهت جلوگیری یا کنترل افت فشار خون وضعیتی اشاره می کنیم. پزشک شما ممکن است توصیه های زیادی به شما بکند، از قبیل موارد زیر:
  • نمک بیشتری را در رژیم غذایی خود منظور کنید: این کار باید با دقت انجام گیرد و تنها زمانی می توانید آن را انجام دهید که با پزشک خود مشورت کرده باشید. نمک بیش از اندازه موجب افزایش فشار خون بالاتر از محدوده سلامت شده و خطرات تهدید کننده جدیدی پدید می آورد.
  • وعده های غذایی خود را کم کنید: اگر فشار خون شما پس از صرف غذا افت می کند، احتمالا پزشک به شما توصیه می کند که غذاهای کم کربوهیدرات میل کنید.
  • مایعات زیادی دریافت کنید: بالا نگه داشتن سطح آب بدن به جلوگیری از بروز علائم افت فشار خون کمک شایانی می کند. اما از نوشیدن الکل پرهیز کنید یا میزان آن را بسیار محدود کنید. زیرا الکل می تواند افت فشار خون وضعیتی را بدتر کند.
  • ورزش کنید: پیش از برخاستن از جا، به عضلات ساق پا ورزش دهید. همچنین برای خروج از تخت، قبل از بلند شدن، چند لحظه لبه تخت بنشینید. ورزش منظم می تواند در کاهش علائم افت فشار خون وضعیتی بسیار کمک کند.
  • از خم شدن از ناحیه کمر پرهیز کنید: اگر چیزی را به زمین انداختید روی زانوانتان بنشینید و آن را بردارید.
  • جوراب واریس یا شکم بند بپوشید: این کار باعث می شود خون کمتری به سمت پا کشیده شده و علائم افت فشار خون وضعیتی را کاهش می دهد.
  • در هوای گرم ورزش یا پیاده روی نکنید
  • آهسته از جا بلند شوید: می توانید با آهسته بلند شدن از حالت درازکش، علائمی چون سرگیجه و سبکی سر را که در افت فشار خون وضعیتی پدید می آید، کاهش دهید. به جای اینکه صبح ها یکباره از تخت بیرون بپرید، پیش از برخاستن، چند دقیقه نفس عمیق بکشید و سپس آهسته بنشینید.
  • سر خود را در رختخواب بالاتر قرار دهید: خوابیدن در حالیکه سر به میزان اندکی از بدن بالاتر است می تواند در برابر اثرات جاذبه مقابله کند.
  • وقتی بلند می شوید پاهای خود را تکان دهید: اگر به هنگام ایستادن دچار علائم افت فشار خون وضعیتی می شوید، پاهای خود را مثل قیچی روی هم بیندازید و منقبض کنید، یا اینکه یک پای خود را لبه سکو یا صندلی بگذارید و تا حد ممکن به سمت جلو خم شوید. این تمرین خون را تحریک می کند تا از پاها به سمت قلب حرکت کند.

پزشکان زیر در درمان این بیماری می توانند کمکتان کنند

مقاله های مرتبط با این بیمارینمایش آرشیو

مرکز مشاورهنمایش آرشیو

تیرویید

پاسخ توسط محبوبه سادات حسینی ۱۳۹۸/۰۵/۰۶
#4090

محبوبه سادات حسینی

با سلام خیر تاثیری نداره ولی انچه مسلم است این است که بعد از سن چهل سالگی کم بودن ذخیره تخمدانی کاملا طبیعی و قابل انتظار است.

قرمزی پوست،پوست پوست شدن و سوزش و خارش

پاسخ توسط ربابه غیبی ۱۳۹۸/۰۴/۳۱
#4086

ربابه غیبی

سلام شما احتمالا اگزماى سبوره دارید. اما بهتر است از نزدیک ویزیت شوید

گرفتن پا

پاسخ توسط الهه دولتشاهی ۱۳۹۸/۰۴/۳۰
#4085

الهه دولتشاهی

سلام لطفا سن و داروهای مصرفی خود را ذکر کنید.

آزمایش کلسترول

پاسخ توسط ادمین بهپو ۱۳۹۸/۰۴/۲۴
#4084

ادمین بهپو

سلام. بدون معاینه حضوری و مشاهده شرح حال نمیتوان تصمیم وتشخیصی لحاظ کرد. بهتراست شما با یک پزشک مشورت کنید.