سندرم درد مرکزی (CPS) یک بیماری عصبی است که سیستم عصبی مرکزی (مغز، ساقه مغز و نخاع) را تحت تأثیر قرار میدهد میشود. بیماریهایی که به مغز یا نخاع شما آسیب میرسانند، یا بیماریهایی که باعث درد مداوم میشوند، از علل اصلی CPS هستند.
سندرم درد مرکزی (CPS) یک بیماری عصبی است که سیستم عصبی مرکزی (مغز، ساقه مغز و نخاع) را تحت تأثیر قرار میدهد میشود.
این بیماری میتواند زمانی رخ دهد که شما سکته مغزی، ام اس، بیماری پارکینسون، تومورهای مغزی، قطع عضو، آسیبهای مغزی یا آسیبهای نخاعی داشتهاید یا با آنها زندگی میکنید. این بیماری میتواند ماهها یا سالها پس از آسیب یا جراحت به سیستم عصبی مرکزی شما ایجاد شود.
چه چیزی باعث سندرم درد مرکزی میشود؟
بیماریهایی که به مغز یا نخاع شما آسیب میرسانند، یا بیماریهایی که باعث درد مداوم میشوند، از علل اصلی CPS هستند. اما احتمالاً شما فوراً متوجه آن نخواهید شد. بیشتر بیماران این سندرم درد را فوراً تجربه نمیکنند؛ ممکن است ماهها بعد از آن بروز کند. به همین دلیل تشخیص آن دشوار است.
چه بیماری ها یا آسیبهایی منجر به سندرم درد مزمن می شوند؟
سندرم درد مزمن میتواند ناشی از چندین بیماری و آسیب باشد، از جمله:
- سرطان مغز
- تومورهای غیرسرطانی
- ضربه مغزی
- آسیب مغزی تروماتیک
- اسکلروز متعدد
- بیماری پارکینسون
- صرع
- تشنجهایی که ناشی از صرع نیستند
- عفونت
- آسیبهای نخاعی
- سکته مغزی
سایر بیماریهای مرتبط با سندرم درد مرکزی عبارتند از:
- آرتروز
- کمردرد
- سرطان
- سندرم خستگی مزمن
- درد مداوم لگن.
- سندرم درد منطقهای پیچیده (CRPS)
- فیبرومیالژیا
- سندرم روده تحریکپذیر
- درد مفاصل
- میگرن
- آسیب عصبی به بازوها یا پاها
- آسیب و درد عصبی مرتبط با زونا
- اختلالات مفصل گیجگاهی فکی
ژنها
اگر والدین شما سندرم درد مرکزی داشته باشند، خطر ابتلای شما به آن هشت برابر بیشتر از کسی است که سابقه خانوادگی آن را ندارد. محققان هنوز نمیدانند کدام تغییرات ژنی مسئول این خطر بالاتر است.
علائم سندرم درد مزمن چیست؟
سندرم درد مزمن باعث میشود ترکیبی از احساسات درد را تجربه کنید. قابل توجهترین علامت اغلب احساس سوزش مداوم است که ممکن است با یک لمس سبک و آرام بدتر شود.
این احساس ممکن است تا جایی باشد که حتی نتوانید از ملحفه استفاده کنید زیرا درد زیادی دارد. برخی بیماران اظهار می کنند که نسیم سرد آنقدر درد ایجاد می کند که نمی توانند در فصل زمستان از خانه بیرون بروند.
بزرگترین تفاوت بین سندرم درد مزمن و سایر سندرمهای درد این است که نمیتوانید جای دقیق آن را مشخص کنید.
اگر کسی درد مزمن در ناحیه کمر داشته باشد، به راحتی میگوید: هی، کمرم درد میکند. اما سندرم درد مرکزی یک درد مبهم است که میتواند در هر جایی باشد. بسته به اینکه کدام قسمت از مغز یا نخاع آسیب دیده باشد، میتواند در سراسر بدن مشکلاتی ایجاد کند.
با سندرم درد مرکزی ممکن است درد را به صورتهای زیر احساس کنید:
- احساس فرو رفتن سیخ یا چاقو
- احساس خارش
- بیحسی یا سوزن سوزن شدن
- درد عمیق در عضلات یا بافتها
- درد عمومی و سراسری
- فشار
- احساس بریدگی
آیا علائم سندرم درد مزمن ثابت هستند یا میآیند و میروند؟
در اکثر افراد، این درد با آنها میماند. برای برخی دیگر، ممکن است بیاید و برود. درد اغلب با تغییرات دما، به خصوص وقتی هوا سرد است، افزایش مییابد. ممکن است در قسمتهای مختلف بدن، از جمله نواحی دور مانند دستها و پاها، احساس بیحسی کنید.
سندرم درد مزمن چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشکان معمولاً با پرسیدن سابقه پزشکی، انجام معاینه فیزیکی و کسب اطلاعات بیشتر در مورد علائم شما، آن را تشخیص میدهند. آنها میخواهند بدانند:
- محل درد کجاست؟
- درد چگونه است؟
- زمان درد شما چه وقت است؟
- آیا عوامل خاصی مانند دما، درد شما را تغییر میدهند؟
- آیا آسیب یا بیماری خاصی دارید که میتواند باعث درد شود؟
- آیا علاوه بر درد، علائم دیگری نیز دارید؟
چه آزمایشها یا اسکنهای تصویربرداری برای تشخیص استفاده میشوند؟
مطالعات تصویربرداری، مانند سیتیاسکن یا امآرآی، میتوانند به پزشکان کمک کنند تا مشخص کنند کدام ناحیه از سیستم عصبی شما آسیب دیده است. سایر آزمایشها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- الکتروانسفالوگرافی (EEG) که فعالیت مغز شما را اندازهگیری میکند.
- مگنتوانسفالوگرافی (MEG) که میدانهای مغناطیسی تولید شده توسط جریانهای الکتریکی مغز شما را اندازهگیری میکند.
- اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) که نحوه عملکرد مغز شما را در زمان واقعی نشان میدهد.
چه پزشکان یا متخصصانی سندرم درد مرکزی را تشخیص میدهند؟
پزشک خانواده، متخصصان مغز و اعصاب، متخصصان طب درد و روماتولوژیستها ممکن است در تشخیص سندرم درد مرکزی نقش داشته باشند.
سندرم درد مرکزی چگونه درمان میشود؟
اگرچه درمان قطعی وجود ندارد، اما درمان های موجود میتواند به مدیریت علائم شما کمک کند.
چه داروهایی معمولاً برای تسکین درد استفاده میشوند؟
داروهای مسکن اغلب تسکین کمی دارند یا اصلاً تسکینی ندارند. اما برخی از داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج ممکن است کمک کنند. پزشک شما ممکن است موارد زیر را تجویز کند:
- داروی ضد تشنج (گاباپنتین یا لاموتریژین)
- نوعی داروی ضد افسردگی به نامSNRI ها (دولوکستین و ونلافاکسین)
- داروهای ضد افسردگی سه حلقهای (آمیتریپتیلین یا نورتریپتیلین)
- مسکنهای موضعی (لیدوکائین)
چه تغییراتی در سبک زندگی میتواند به مدیریت سندرم درد مرکزی کمک کند؟
مراقبت از سلامت جسمی و روانی شما بسیار مهم است. متخصصان پیشنهاد میکنند:
فیزیوتراپی برای قدرت، انعطافپذیری و هماهنگی بهتر. حتماً از فعالیتهایی که درد شما را بدتر میکنند، خودداری کنید. درمان سلامت روان، مانند درمان شناختی رفتاری (CBT). این درمان میتواند به مقابله با چالشهای عاطفی و روانی مرتبط با CPS کمک کند.
یک رژیم غذایی سالم از غذاهای ضد التهابی، مانند میوه، سبزیجات و فیبر، همراه با خواب با کیفیت و مدیریت استرس، میتواند درد را تسکین داده و کیفیت زندگی را با CPS بهبود بخشد./
