
از برخی جهات، هر فرد مبتلا به اماس با نوع متفاوتی از این بیماری زندگی میکند. اگرچه آسیب عصبی همیشه بخشی از این بیماری است، اما الگوی آن برای هر فرد منحصر به فرد است.
پزشکان چند نوع اصلی از اماس را شناسایی کردهاند. این دستهبندیها مهم هستند، زیرا به پیشبینی شدت بیماری و میزان اثربخشی درمان کمک میکنند.
اماس عود کننده - بهبود یابنده
بیشتر افراد مبتلا به اماس - حدود ۸۵٪ - به این نوع اماس مبتلا هستند. آنها معمولاً اولین علائم بیماری را در اوایل دهه ۲۰ زندگی خود تجربه میکنند. پس از آن، هر از گاهی دچار حملات علائم (به نام عود) میشوند و به دنبال آن هفتهها، ماهها یا سالها بهبودی (به نام بهبودی) حاصل میشود.
اعصابی که تحت تأثیر قرار میگیرند، شدت حملات، میزان بهبودی و زمان بین عودها، همگی از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است.
در نهایت، اکثر افراد مبتلا به اماس عودکننده-بهبودیابنده به مرحله پیشرونده ثانویه اماس وارد میشوند.
اماس پیشرونده ثانویه
پس از سالها زندگی با اماس عودکننده-بهبودیابنده، اکثر افراد به اماس پیشرونده ثانویه مبتلا میشوند. در این نوع، علائم بدون عود یا بهبودی، سیر صعودی ثابتی را آغاز میکنند. (از این نظر، مانند اماس پیشرونده اولیه است.) این تغییر معمولاً بین 10 تا 20 سال پس از تشخیص اماس عودکننده-بهبودیابنده رخ میدهد.
دلیل این تغییر بیماری مشخص نیست. اما دانشمندان چند نکته در مورد این فرآیند میدانند:
- هرچه فرد در زمان تشخیص اولیه مسنتر باشد، زمان کمتری برای تبدیل شدن به نوع پیشرونده ثانویه دارد.
- افرادی که به طور کامل از عود بیماری بهبود نمییابند، معمولاً زودتر از افرادی که بهبود مییابند، به اماس پیشرونده ثانویه مبتلا میشوند.
- روند آسیب عصبی بطور مداوم تغییر میکند. پس از این تغییر، التهاب کمتر و کاهش تدریجی عملکرد اعصاب بیشتر است.
- درمان اماس پیشرونده ثانویه دشوار است و مدیریت این بیماری میتواند روز به روز دشوارتر باشد. علائم برای هر فرد با سرعت متفاوتی بدتر میشود. درمانها نسبتاً خوب عمل میکنند، اما اکثر افراد در استفاده از بدن خود مانند گذشته مشکل خواهند داشت.
اماس پیشرونده اولیه
در اماس پیشرونده اولیه، بیماری به تدریج با گذشت زمان بدتر میشود. هیچ حمله مشخصی از علائم وجود ندارد و بهبودی کم یا بدون بهبودی است. علاوه بر این، درمانهای اماس با این نوع اماس به خوبی کار نمیکنند. حدود 10٪ از افراد مبتلا به اماس به این نوع مبتلا هستند.
چند نکته اماس پیشرونده اولیه را از سایر انواع اماس متمایز میکند:
- افراد مبتلا به اماس پیشرونده اولیه معمولاً هنگام تشخیص مسنتر هستند - میانگین سنی 40 سال.
- تقریباً تعداد مساوی از مردان و زنان به آن مبتلا میشوند. در سایر انواع این بیماری، زنان 3 به 1 از مردان بیشتر هستند.
- معمولاً زودتر از شایعترین نوع، اماس عودکننده-بهبودیابنده، منجر به ناتوانی میشود.
- ممکن است PPMS را به عنوان اماس عودکننده پیشرونده (PRMS) شنیده باشید، اما این اصطلاح دیگر استفاده نمیشود.
چه چیزی باعث بیماری اماس میشود؟
هیچکس نمیداند. سرنخهای وسوسهانگیزی باعث تحقیقات در بسیاری از زمینهها شده است، اما هیچ پاسخ قطعی وجود ندارد. برخی از نظریهها عبارتند از:
- جغرافیا: مردم در مناطق سردسیر جهان بیشتر از مردم مناطق گرمتر به اماس مبتلا میشوند. محققان در حال بررسی این موضوع هستند که چگونه ویتامین D و نور خورشید ممکن است در برابر این بیماری محافظت کنند.
- سیگار کشیدن: تنباکو ممکن است خطر را کمی افزایش دهد. اما این تمام داستان نیست.
- ژنتیک: ژنها نقش دارند. اگر یک دوقلوی همسان مبتلا به اماس باشد، دوقلوی دیگر 20 تا 40 درصد احتمال ابتلا به آن را دارد. اگر برادر یا خواهری مبتلا باشد، خواهر و برادرها 3 تا 5 درصد احتمال ابتلا دارند.
- واکسنها: تحقیقات گسترده اساساً واکسنها را به عنوان علت اماس رد کرده است.
قرار گرفتن در معرض ویروس اپشتین بار. برخی تحقیقات نشان داده است که افرادی که به اماس مبتلا میشوند، آنتیبادیهایی علیه EBV در بدن خود دارند. این بدان معناست که آنها در معرض ویروس قرار گرفتهاند. همچنین نشان داده شده است که خطر ابتلا به اماس در افرادی که به EBV مبتلا بودهاند، بسیار بیشتر است. بیماری ام اس احتمالاً یک بیماری خودایمنی است. مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید، بدن علیه خود آنتیبادی تولید میکند و باعث آسیب میشود. در بیماری ام اس، آسیب در پوشش یا میلین اعصاب رخ میدهد. در مورد علل احتمالی ام اس بیشتر بخوانید./