
ضربان قلب که نبض نیز نامیده میشود، معیاری برای سنجش سرعت تپش قلب شماست. اندازهگیری ضربان قلب یا تپش قلب، نگاهی اجمالی به سلامت کلی شما میدهد و میتواند به شما در تشخیص برخی از مشکلات بالقوه سلامتی کمک کند. با این حال، ضربان قلب شما در طول روز تغییر میکند. به عنوان مثال، وقتی ورزش میکنید یا عصبی هستید، سریعتر میشود. معمولاً وقتی آرام هستید یا بیحرکت نشستهاید، کند میشود.
ضربان قلب در حالت استراحت چیست؟
ضربان قلب معمولاً با تعداد ضربان در یک دقیقه در حالت استراحت اندازهگیری میشود.
ضربان قلب در حالت استراحت از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برای بزرگسالان، محدوده طبیعی ۶۰ تا ۱۰۰ ضربان در دقیقه است که به عوامل زیر بستگی دارد:
- تناسب اندام
- شرایط سلامتی
- داروهایی که مصرف می کنید
- اندازه بدن
حتی احساسات، دما و رطوبت هوا نیز میتوانند بر ضربان قلب شما تأثیر بگذارند.
چرا باید ضربان قلب خود را پایین بیاورید؟
ضربان قلب پایینتر در حالت استراحت معمولاً برای سلامتی شما بهتر است. این معمولاً نشانهای از عملکرد خوب قلب شماست. وقتی ضریان پایینتر باشد، قلب شما با هر انقباض خون بیشتری پمپ میکند و به راحتی ضربان منظمی را حفظ میکند.
از طرف دیگر، ضربان قلب بالا در حالت استراحت ممکن است به این معنی باشد که قلب شما برای پمپاژ خون بسیار سختتر کار میکند. اگر نبض شما به طور مداوم بیش از ۱۰۰ ضربه در دقیقه در حالت استراحت باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. با گذشت زمان، ضربان قلب بالا در حالت استراحت ممکن است بر عملکرد قلب شما تأثیر بگذارد. ضربان بالا همچنین میتواند احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش دهد.
نبض کندتر از حد معمول در افرادی که از نظر جسمی متناسب هستند، رایج است. اگر ضربان قلب شما در حالت استراحت به طور منظم کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه است اما فعال نیستید، به پزشک مراجعه کنید، به خصوص اگر احساس سرگیجه یا تنگی نفس دارید.
ضربان قلب طبیعی بر اساس سن
در حالی که هیچ تفاوتی در ضربان قلب در حالت استراحت بر اساس سن وجود ندارد، ضربان قلب هدف شما میتواند متفاوت باشد.
ضربان قلب هدف محدودهای است که نشان میدهد قلب شما هنگام ورزش باید چقدر سریع بزند. این محدوده، یک منطقه ایدهآل برای به حداکثر رساندن تمرین بدون تلاش بیش از حد محسوب میشود.
طبق اعلام انجمن قلب آمریکا، میانگین محدوده ضربان قلب هدف بر اساس سن به شرح زیر است:
۲۰ ساله، ۱۰۰-۱۷۰ ضربه در دقیقه
۳۰ ساله، ۹۵-۱۶۲ ضربه در دقیقه
۳۵ ساله، ۹۳-۱۵۷ ضربه در دقیقه
۴۰ ساله، ۹۰-۱۵۳ ضربه در دقیقه
۴۵ ساله، ۸۸-۱۴۹ ضربه در دقیقه
۵۰ ساله، ۸۵-۱۴۵ ضربه در دقیقه
۵۵ ساله، ۸۳-۱۴۰ ضربه در دقیقه
۶۰ ساله، ۸۰-۱۳۶ ضربه در دقیقه
۶۵ ساله، ۷۸-۱۳۲ ضربه در دقیقه
۷۰ ساله، ۷۵-۱۲۸ ضربه در دقیقه
نحوه گرفتن ضربان قلب
بهترین زمان برای اندازهگیری ضربان قلب در حالت استراحت، به معنای واقعی کلمه، زمانی است که استراحت کردهاید. بنابراین، این بدان معناست که نبض خود را زمانی که آرام هستید و مدتی در حالت نشسته بودهاید، بررسی کنید. اگر موارد زیر را دارید، حداقل یک یا دو ساعت قبل از اندازهگیری ضربان قلب خود صبر کنید:
- ورزش کردهاید یا شرایط استرسزا داشتهاید
- کافئین مصرف کردهاید
- برای مدت طولانی ایستادهاید
مهم است که فقط به یک بار بررسی نبض اکتفا نکنید. نبض خود را چند بار در طول هفته و در ساعات مختلف روز بررسی کنید.
چند نقطه در بدن وجود دارد که میتوانید برای بررسی ضربان قلب خود از آنها استفاده کنید. برای لمس نبض، از انگشت دوم و سوم خود استفاده میکنید. اگر نبض شخص دیگری را میگیرید، مطمئن شوید که از انگشت شست خود استفاده نمیکنید زیرا انگشت شست ضربان دارد.
رایجترین نقاط برای لمس نبض، مچ دست (نبض شعاعی) یا گردن (نبض کاروتید) است. مطمئن شوید که یک ساعت مچی یا عقربه ثانیهشمار در دسترس دارید.
- برای بررسی نبض با استفاده از مچ دست: دو انگشت خود را به آرامی روی قسمت داخلی مچ دست مقابل، درست زیر پایه انگشت شست خود قرار دهید. ممکن است لازم باشد انگشتان خود را کمی حرکت دهید تا نقطه مناسب را پیدا کنید. محکم فشار ندهید. باید با انگشتان خود احساس ضربان کنید.
- برای بررسی نبض روی گردن: انگشتان خود را در کنار گردن خود به سمت جلو، درست زیر استخوان فک خود قرار دهید. نبض معمولاً در آنجا قویتر است.
روشهای بیشتری برای بررسی نبض وجود دارد. اگر ساعت هوشمند دارید، ممکن است ردیاب داشته باشد که ضربان قلب شما را کنترل میکند. این نوع ردیابها نسبتاً دقیق هستند، به خصوص برای ضربان قلب در حالت استراحت. مزیت استفاده از چنین دستگاهی این است که ساعت شما در طول روز (و اگر هنگام خواب شب آن را به دست دارید) شما را کنترل میکند و میتوانید تصویر کلی از نبض خود داشته باشید. همچنین میتوانید به ساعت خود بگویید که هر زمان که بخواهید نبض شما را بررسی کند.
اکنون، حتی حلقههای هوشمند نیز محبوبتر شدهاند و میتوانند ضربان قلب شما را بررسی کنند. برخی از تلفنهای هوشمند دارای برنامههایی هستند که نبض را کنترل میکنند. آنها از لنز دوربین تلفن شما برای تشخیص ضربان استفاده میکنند.
سایر دستگاههایی که میتوانند ضربان قلب شما را بررسی کنند عبارتند از:
- دستگاههای فشار خون
- اکسیمترهای پالس، که برای اندازهگیری سطح اکسیژن خون روی نوک انگشت خود قرار میدهید
- دستگاههای نوار قلب، که فعالیت الکتریکی قلب شما را تشخیص میدهند
- با استفاده از یک ساعت، تعداد ضربانهایی را که در طول ۱۵ ثانیه احساس میکنید بشمارید و سپس آن را در ۴ ضرب کنید. این به شما ضربان قلب شما را در طول ۱ دقیقه میدهد.
راهکارهایی برای کاهش ضربان قلب
اگر ضربان قلب در حالت استراحت شما بالا است، چند راهکار وجود دارد که ممکن است به شما در کاهش ضربان قلب کمک کند:
فعال بمانید
فعالتر شدن یا صرفاً حرکت بیشتر میتواند به طور کلی به قلب شما کمک کند. ضربان قلب شما با فعالیت بدنی بالا میرود، اما هدف تقویت قلب شماست و این همان کاری است که فعالیت بدنی میتواند انجام دهد. فعالیت بدنی قلب شما را تمرین میدهد تا کارآمدتر باشد، بنابراین در حالت استراحت به سختی کار نمیکند. میتوانید به آرامی شروع کنید - مانند پیادهروی، دوچرخهسواری یا کلاس یوگا - همه آنها میتوانند کمک کنند. اگر احساس میکنید ورزش فعالتری میخواهید، میتوانید به یک کلاس ورزشی یا دویدن بپیوندید. در اینجا چند ایده دیگر وجود دارد:
- اگر بیشتر روز مینشینید، به طور منظم استراحتهای "ایستاده" داشته باشید. بلند شوید، در دفتر خود، در راهرو یا هر جایی که میتوانید کمی حرکت کنید، قدم بزنید.
- به جای آسانسور از پلهها استفاده کنید.
- ماشین را دورتر از ورودی ساختمان پارک کنید.
- یک ایستگاه زودتر از اتوبوس یا مترو پیاده شوید.
خنک بمانید
محیطهای گرم میتوانند ضربان قلب در حالت استراحت شما را افزایش دهند زیرا بدن شما برای خنک شدن باید سختتر کار کند. ماندن در مناطق خنکتر میتواند از کار زیاد بدن شما جلوگیری کند.
ترک سیگار و سایر اشکال دخانیات
سیگار کشیدن و سایر محصولات دخانی باعث کوچکتر شدن شریانها و رگهای شما میشود. این میتواند منجر به ضربان قلب بالاتر شود زیرا قلب شما باید سختتر پمپ کند تا خون در سراسر بدن شما گردش کند. حذف محصولات دخانی میتواند به کاهش ضربان قلب شما به سطح سالمتری کمک کند.
روی سلامت روان خود کار کنید
ما میدانیم که استرس و اضطراب میتواند ضربان قلب در حالت استراحت شما را افزایش دهد، اما سایر بیماریهای روانی مانند اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) و اسکیزوفرنی نیز میتوانند همین کار را انجام دهند. اگر استرس دارید، سعی کنید راههایی برای کاهش آن پیدا کنید که به نوبه خود ضربان قلب شما را کاهش میدهد؛ به عنوان مثال شرکت در کلاس یوگا یا انجام مدیتیشن. اگر اضطراب شما بیش از حد قوی است با پزشک خود صحبت کنید؛ ممکن است از مشاوره یا دارو بهرهمند شوید. اگر بیماری روانی دیگری دارید، ممکن است به درمان توسط روانپزشک نیاز داشته باشید.
روی رژیم غذایی خود تمرکز کنید
یک رژیم غذایی سالم سنگ بنای سلامت قلب است. غذاهای سالم برای قلب عبارتند از:
- سبزیجات
- میوه
- غلات کامل مانند بلغور جو دوسر، برنج قهوهای
- محصولات لبنی بدون چربی یا کم چرب
- غذاهای غنی از پروتئین، مانند ماهیهایی که سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند (ماهی سالمون، ماهی تن، قزلآلا)
- گوشت بدون چربی
- تخم مرغ
- مغزها و دانهها
- توفو
- حبوبات، مانند عدس و لوبیا قرمز
روغنهایی که سرشار از چربیهای تک غیراشباع و چند غیراشباع هستند نیز سالمترند. این روغنها شامل روغن کانولا، روغن ذرت، روغن زیتون و روغن کنجد و غیره هستند.
مصرف کافئین را کنترل کنید
عادت شما به قهوه یا سایر نوشیدنیهای حاوی کافئین میتواند ضربان قلب در حالت استراحت را افزایش دهد. کافئین بدن شما را به ترشح هورمونهایی مانند آدرنالین تشویق میکند که میتواند ضربان قلب و فشار خون را افزایش دهد. اگر احساس میکنید نمیتوانید قهوه صبحگاهی یا سایر نوشیدنیها را به طور کامل قطع کنید، سعی کنید مصرف خود را کاهش دهید.
آب بیشتری بنوشید
اگر دچار کمآبی شوید، ضربان قلب افزایش مییابد زیرا مایعات کمتری برای جریان خون در بدن وجود دارد. نه تنها در هنگام تشنگی، بلکه در طول روز مایعات بنوشید. قاعده کلی این است که روزانه حدود هشت لیوان مایعات بنوشید، اما مواقعی وجود دارد که ممکن است به مایعات بیشتری نسبت به حالت معمول نیاز داشته باشید، مانند هنگام ورزش، هوای گرم یا وقتی بیمار، بارداری یا شیردهی.
به خاطر داشته باشید که میتوانید مایعات را از راههای دیگری نیز دریافت کنید. حدود 20٪ از میزان مصرف روزانه مایعات شما از غذاها تأمین میشود. اگر از خوردن سوپ برای وعده غذایی یا غذای دیگری با مایعات لذت میبرید، این مهم است، همانطور که نوشیدنیهای دیگر مانند یک فنجان چای یا یک لیوان شیر نیز مهم هستند. اما از نوشیدنیهای شیرین مانند نوشابه یا نوشیدنیهای انرژیزا خودداری کنید.
مصرف الکل را محدود کنید
الکل ضربان قلب در حال استراحت شما را افزایش میدهد. اگر نبض در حال استراحت شما خیلی تند است و الکل مینوشید، سعی کنید مصرف آن را کاهش دهید یا کاملاً متوقف کنید.
وزن سالم خود را حفظ کنید
افرادی که وزن سالمی ندارند، معمولاً ضربان قلب در حال استراحت سریعتری دارند، اما ممکن است کاهش وزن یا حفظ وزن سالم برای آنها دشوار باشد. فعالتر شدن و تغییر به یک رژیم غذایی سالم برای قلب ممکن است کمک کند.
بیشتر بخوابید
گاهی اوقات، گفتن این حرف آسانتر از انجام دادن آن است، اما داشتن خواب آرامتر ممکن است به کاهش ضربان قلب در حال استراحت شما کمک کند. بیدار شدن زیاد یا خواب کم نه تنها میتواند ضربان قلب شما را تندتر کند، بلکه میتواند باعث تپش قلب نیز شود.
دیابت خود را کنترل کنید
اگر دیابت دارید، ممکن است متوجه شده باشید که ضربان قلب شما هنگام بالا بودن سطح گلوکز خون افزایش مییابد. قند خون بالا بر ضربان قلب شما تأثیر میگذارد، بنابراین با پایین نگه داشتن سطح A1c خود تا حد توصیه شده توسط پزشک، شانس بیشتری برای کاهش ضربان قلب در حال استراحت خود دارید.
چگونه ضربان قلب خود را فوراً در خانه کاهش دهید
اگر ضربان قلب در حالت استراحت شما به دلیل انجام فعالیت بدنی یا استرس یا اضطراب خیلی سریع است، میتوانید چند مرحله برای کاهش ضربان قلب خود انجام دهید:
- روی یک صندلی راحت بنشینید و استراحت کنید.
- روی تنفس خود تمرکز کنید، آرام و خونسرد باشید.
- به آرامی تا 10 بشمارید.
- به موسیقی گوش دهید.
- زمانی را در طبیعت بگذرانید.
- در مورد مکانی که دوست دارید در آن باشید، رویاپردازی کنید.
- مدیتیشن کنید.
- خلاق باشید و به یک فعالیت آرامشبخش مانند بافتنی یا نقاشی بپردازید.
راههای دیگر برای کاهش ضربان قلب
اغلب، نبض شما ممکن است برای مدتی بالا و سپس به طور طبیعی کند شود. اگر ضربان قلب شما پایین نیامد یا ضربان قلب شما به طور منظم افزایش یافت، در اسرع وقت با پزشک خود صحبت کنید.
بعضی از داروها باعث ضربان قلب سریع میشوند، بنابراین حتماً در مورد تمام داروهای تجویزی و بدون نسخه که مصرف میکنید به پزشک خود اطلاع دهید. فراموش نکنید که هرگونه مکمل، حتی مکملهای طبیعی را ذکر کنید. پزشک ممکن است به شما توصیه کند که مصرف برخی از داروهای بدون نسخه یا مکملها را متوقف کنید یا نسخه خود را تغییر دهید.
بسته به سرعت ضربان قلب شما یا علت تپش سریع قلب شما، پزشک ممکن است یکی از موارد زیر را پیشنهاد کند:
- مانورهای واگ: مانورهای واگ اعمال فیزیکی هستند که میتوانید انجام دهید و گاهی اوقات ضربان قلب شما را تنظیم مجدد میکنند. چند راه برای انجام مانور واگ وجود دارد. به عنوان مثال، میتوانید بینی خود را بگیرید و از طریق دهان نفس بکشید، مانند زمانی که میخواهید گوشهایتان را در هواپیما باز کنید. همچنین میتوانید یک کیسه یخ سرد روی صورت خود قرار دهید، خم شوید انگار که میخواهید اجابت مزاج داشته باشید، یا به شدت سرفه کنید.
- دارو: پزشک شما ممکن است دارویی برای کمک به درمان ضربان قلب غیرطبیعی تجویز کند. داروهایی مانند بتا بلاکرها ممکن است به جلوگیری از دورههای بعدی کمک کنند.
- ضربان ساز قلب: این دستگاه کوچک میتواند ضربان قلب سریع را حس کند و برای ارسال سیگنال الکتریکی برنامهریزی شود تا به قلب کمک کند به حالت عادی برگردد. پزشک شما آن را زیر پوست شما کاشت میکند.
- ابلیشن کاتتر: گاهی اوقات، علت ضربان تند قلب شما ممکن است یک مسیر الکتریکی اضافی در قلب باشد. پزشک شما ابلیشن کاتتر انجام میدهد که مانع از ارسال سیگنال توسط مدار اضافی میشود. این روش نیازی به جراحی ندارد. معمولاً این روش فقط زمانی پیشنهاد میشود که داروها مؤثر نباشند.
- کاردیوورژن: دو راه برای انجام کاردیوورژن وجود دارد، با شوک الکتریکی یا دارو. انجام کاردیوورژن اغلب یک اورژانس است، اما میتوان آن را برنامهریزی کرد. برای انجام کاردیوورژن الکتریکی، پزشک شما پدها یا چسبهایی را روی سینه شما قرار میدهد تا به قلب شما شوک وارد کند. کاردیوورژنی که با داروها انجام میشود، کاردیوورژن شیمیایی نامیده میشود. داروها را میتوان از طریق دهان یا از طریق تزریق داخل وریدی تجویز کرد./