آزمایش A1c چیست و چرا اهمیت دارد؟

A1c آزمایش خونی است که میانگین سطح قند خون شما را در دو تا سه ماه گذشته اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش در واقع میزان گلوکز متصل شده به هموگلوبین را اندازه‌گیری می‌کند.

A1c که با نام هموگلوبین A1c یا HbA1c نیز شناخته می‌شود، آزمایش خونی است که میانگین سطح قند خون شما را در دو تا سه ماه گذشته اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش میزان گلوکز متصل شده به هموگلوبین (پروتئینی در گلبول‌های قرمز خون) را اندازه‌گیری می‌کند. با افزایش سطح قند خون، گلوکز به هموگلوبین متصل می‌شود و ترکیبی به نام هموگلوبین گلیکوزیله ایجاد می‌کند. آزمایش A1C میزان این ترکیب را اندازه‌گیری می‌کند و نشان‌دهنده میانگین قند خون در طول زمان است.

این آزمایش در مقایسه با پایش روزانه گلوکز، نمای بلندمدت‌تری از کنترل قند خون ارائه می‌دهد و به پیش‌بینی خطر عوارض دیابت کمک می‌کند. سطح بالاتر A1c به این معنی است که شما در معرض خطر بیشتری برای مشکلات جدی سلامتی مانند بیماری قلبی، مشکلات کلیوی و آسیب عصبی هستید.

تفسیر آزمایش A1c

نتیجه A1c به صورت درصد بیان می‌شود. برای افراد بدون دیابت، A1c طبیعی زیر 5.7٪ است. پیش‌دیابت زمانی تشخیص داده می‌شود که A1c بین 5.7٪ و 6.4٪ باشد. سطح 6.5٪ یا بالاتر به معنای ابتلا به دیابت است. برای اکثر بزرگسالان مبتلا به دیابت، انجمن دیابت آمریکا A1c کمتر از 7٪ را توصیه می‌کند. اما پزشک شما ممکن است بر اساس سن، مدت ابتلا به دیابت و سایر شرایط سلامتی، هدف متفاوتی را تعیین کند.

چندوقت یک بار آزمایش A1c بدهیم؟

اینکه هر چند وقت یکبار به آزمایش A1C نیاز دارید، به نوع دیابت، برنامه درمانی شما، اهداف درمانی شما و تصمیم پزشک بستگی دارد. به عنوان مثال، ممکن است آزمایش A1C را به صورت زیر انجام دهید:

اگر پیش دیابت دارید، سالی یک بار.
اگر از انسولین استفاده نمی‌کنید و سطح قند خون شما در محدوده هدف باقی می‌ماند، سالی دو بار.

اگر از انسولین استفاده می‌کنید یا در حفظ سطح قند خون خود در محدوده هدف مشکل دارید، ممکن است به آزمایش‌های A1C بیشتری نیاز داشته باشید. همچنین اگر پزشک برنامه درمانی دیابت شما را تغییر دهد یا شروع به مصرف داروی جدید دیابت کنید، ممکن است آزمایش A1C انجام دهید.

آزمایش A1C یک آزمایش خون ساده است. نیازی نیست برای آزمایش A1C ناشتا باشید. بنابراین می‌توانید قبل از آزمایش طبق معمول غذا بخورید و بنوشید.

محدودیت‌های آزمایش A1C

برخی عوامل ممکن است نتایج آزمایش A1C را کمتر دقیق کنند. این عوامل عبارتند از:

بارداری.
خونریزی اخیر یا شدید.
دریافت خون اخیر از یک اهداکننده، که به آن تزریق خون می‌گویند.
گاهی اوقات، وضعیتی که منجر به کمبود گلبول‌های قرمز خون می‌شود، کم‌خونی نامیده می‌شود.
برخی بیماری‌های خونی، مانند کم‌خونی داسی شکل.
اشکال دیگر هموگلوبین در بدن.

هموگلوبین پروتئینی است که اکسیژن را از طریق خون حمل می‌کند. رایج‌ترین شکل پروتئین هموگلوبین، هموگلوبین A نام دارد. اگر اشکال دیگری از هموگلوبین در خون وجود داشته باشد، که به آنها انواع هموگلوبین می‌گویند، نتایج آزمایش A1C ممکن است درست نباشد. انواع هموگلوبین در بین افراد آفریقایی، مدیترانه‌ای یا آسیای جنوب شرقی رایج‌تر است.

اگر نوع خاص هموگلوبین دارید، ممکن است آزمایش شما به آزمایشگاه خاصی نیاز داشته باشد. یا ممکن است برای تشخیص دیابت و بررسی درمان آن به آزمایش دیگری نیاز داشته باشید.

مزایای کاهش A1c

حتی بهبودهای کوچک در A1c می‌تواند تفاوت بزرگی در سلامت بلندمدت شما ایجاد کند. تحقیقات نشان می‌دهد که هر ۱٪ کاهش در A1c، خطر مشکلات کلیوی، چشمی و عصبی را تا ۴۰٪ کاهش می‌دهد. بهبود سطح A1c همچنین می‌تواند احتمال حملات قلبی و سکته مغزی را کاهش دهد. به عنوان یک مزیت، کنترل بهتر قند خون اغلب منجر به انرژی بیشتر و بهبود خلق و خو می‌شود.

مراقب مصرف کربوهیدرات خود باشید

کربوهیدرات‌ها بیشترین تأثیر را بر سطح قند خون دارند. یاد بگیرید که کربوهیدرات‌ها را بشمارید و اندازه وعده‌های غذایی را درک کنید. روی کربوهیدرات‌های پیچیده مانند غلات کامل، حبوبات و سبزیجات تمرکز کنید که آهسته‌تر هضم می‌شوند و تأثیر کمتری بر قند خون دارند. مصرف کربوهیدرات‌های ساده مانند نوشیدنی‌های شیرین، نان سفید و شیرینی‌ها را محدود کنید. برای ایجاد یک برنامه غذایی شخصی که میزان مصرف کربوهیدرات شما را با دارو و سطح فعالیت شما متعادل کند، با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.

یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید

یک برنامه غذایی متعادل می‌تواند به شما در مدیریت A1c کمک کند. وعده‌های غذایی منظمی را در نظر بگیرید که شامل ترکیبی از کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های سالم باشد. این ترکیب به کاهش سرعت هضم غذا کمک می‌کند و از افزایش سریع قند خون جلوگیری می‌کند. غذاهای غنی از فیبر را بیشتر در رژیم غذایی خود بگنجانید که می‌تواند به بهبود کنترل قند خون کمک کند. روش بشقاب را در نظر بگیرید: نیمی از بشقاب خود را با سبزیجات غیرنشاسته‌ای، یک چهارم آن را با پروتئین بدون چربی و یک چهارم دیگر را با غلات کامل یا سبزیجات نشاسته‌ای پر کنید. وعده‌های غذایی را حذف نکنید، زیرا این می‌تواند منجر به کنترل ضعیف قند خون شود.

وزن خود را مدیریت کنید

حفظ وزن سالم یا کاهش وزن می‌تواند به طور قابل توجهی سطح A1c را بهبود بخشد. اگر اضافه وزن دارید، کاهش فقط 5 تا 7 کیلوگرم می‌تواند تفاوت قابل توجهی در A1c شما ایجاد کند. به جای رژیم غذایی فشرده، به دنبال کاهش وزن تدریجی و پایدار باشید. یک برنامه غذایی متعادل را با فعالیت بدنی منظم ترکیب کنید. با پزشک خود در مورد تعیین اهداف و استراتژی‌های واقع‌بینانه برای کاهش وزن صحبت کنید.

برنامه ورزشی خود را دوباره بررسی کنید

ورزش به بدن شما کمک می‌کند تا از انسولین به طور مؤثرتری استفاده کند و می‌تواند سطح قند خون را تا ساعت‌ها پس از توقف حرکت کاهش دهد. حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط در هفته را در نظر بگیرید که حداقل در سه روز تقسیم شود. تمرینات قدرتی را حداقل دو بار در هفته انجام دهید. به آرامی شروع کنید و به تدریج سطح فعالیت خود را افزایش دهید. فعالیت‌هایی را پیدا کنید که از آنها لذت می‌برید، چه پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری یا رقص. به یاد داشته باشید که قبل، حین و بعد از ورزش، به خصوص هنگام شروع یک برنامه جدید، قند خون خود را بررسی کنید.

مراقب ادعاهای مربوط به مکمل‌ها باشید

در حالی که برخی مکمل‌ها ادعا می‌کنند قند خون را کاهش می‌دهند، در مورد این ادعاها محتاط باشید. بسیاری از آنها فاقد شواهد علمی محکمی هستند و برخی می‌توانند با داروهای دیابت تداخل داشته باشند یا عوارض جانبی ایجاد کنند. قبل از مصرف مکمل‌ها با پزشک خود مشورت کنید. اگر تصمیم به استفاده از مکمل‌ها دارید، به دنبال محصولاتی باشید که از نظر کیفیت و خلوص آزمایش شده‌اند. مکمل‌ها باید مکمل باشند، نه جایگزین دارو، رژیم غذایی و ورزش./