کم شنوایی حسی عصبی یا سکته گوش؛ علل بروز و مسیر درمان

کم شنوایی ناگهانی حسی‌عصبی یا سکته گوش یکی از اورژانس های گوش محسوب می شود که در آن شنوایی یک یا هر دو گوش به‌طور ناگهانی کم می‌شود و نیاز به تشخیص و درمان فوری دارد.

«افت شنوایی ناگهانی حسی‌عصبی» یا سکته گوش در جوامع مختلف بروز 5 تا 70 مورد در هر ۱۰۰هزار نفر را دارد. هرچند بیماری بسیار شایع نیست اما درصد قابل‌توجه مراجعه بیماران به متخصصان گوش را دربرمی‌گیرد. در مردان و زنان شیوع یکسانی دارد و گرچه در هر سنی حتی کودکی امکان بروز وجود دارد، عموما بین ۵۰تا ۶۰سالگی اتفاق می‌افتد.

بیشتر بخوانید: بررسی علل مختلف کم شنوایی و ناشنوایی

علائم کم شنوایی حسی عصبی

به گزارش «بهپو»، در کم شنوایی ناگهانی حسی عصبی شنوایی یک یا هر دو گوش به‌طور ناگهانی کم می‌شود که در بیشتر موارد شنوایی یک گوش تحت‌تاثیر است و به‌ندرت ممکن است شنوایی هر دو گوش کم شود. گاهی اوقات بیمار احساس می‌کند هنگام بیدارشدن از خواب به‌خوبی صداها را نمی‌شنود یا طی روز دچار سوت کشیدن و وزوز گوش می‌شود. البته در بعضی بیماران به‌خصوص کودکان امکان دارد با علائم غیراختصاصی همراه باشد و به‌دلیل معاینات دیگر پزشکی، کاهش شنوایی تشخیص داده‌شود. آنچه کاهش شنوایی ناگهانی حسی عصبی تلقی می‌شود، افت شنوایی ناگهانی طی ۳ روز است که می‌تواند چند یا همه فرکانس صوتی را دربربگیرد. شدت افت شنوایی ممکن است از خفیف تا خیلی شدید باشد.

زمانی که فرد دچار چنین مشکلی می‌شود باید هرچه زودتر به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کند تا بررسی‌های لازم برای تشخیص دقیق صورت گیرد و بهبود تسریع شود. در واقع، این بیماری یکی از اورژانس‌های گوش تلقی می‌شود. گاهی علاوه بر افت شنوایی، سوت‌زدن نیز احساس می‌شود. اگر مشکل جدی‌تر و بخش بیشتری از گوش داخلی درگیر باشد، ممکن است بیمار علائمی مانند سرگیجه یا احساس گیجی نیز داشته‌باشد.

علت سکته گوش

شنوایی وابسته به سلامت گوش خارجی، میانی و داخلی است که اختلال در عملکرد هر یک از این بخش‌های گوش می‌تواند بر قدرت شنوایی تاثیر بگذارد. علل مختلفی برای کاهش شنوایی حسی‌عصبی ناگهانی وجود دارد که مهم‌ترین و شایع‌ترین علت، بیماری‌های ویروسی است. هرچند که در بیشتر موارد علت دقیق بیماری ناشناخته باقی می‌ماند. پیش از شیوع کروناویروس، بسیاری از ویروس‌ها در بروز این بیماری نقش داشتند که امروزه این ویروس یکی از مهم‌ترین عوامل‌ زمینه‌ساز است.

کاهش شنوایی ناگهانی ممکن است به‌دلیل واردشدن جرم زیاد گوش به بخش‌ داخلی، تروما، عفونت‌های گوش میانی و آسیب منجر به پارگی پرده گوش اتفاق بیفتد اما کاهش شنوایی ناگهانی حسی‌عصبی در بیشتر اوقات ناشی از عفونت‌های ویروسی است.

گاهی اوقات کاهش ناگهانی خونرسانی به حلزون گوش یا عصب شنوایی، سکته‌های خفیف مغزی، استرس‌‌های ناگهانی، بیماری‌های روماتولوژی، بیماری‌های مغزی مانند ام‌اس، تصلب شریان و دیابت زمینه‌ساز بروز کاهش ناگهانی شنوایی حسی‌عصبی است. بیماری‌هایی که باعث غلظت خون و تصلب شریان می‌شود نیز فرد را مستعد می‌کند. تروما به سر و سابقه جراحی گوش را نیز باید در این زمینه اشاره کرد. بیماری مِنییر یا افزایش فشار گوش داخلی از جمله بیماری‌های گوش است که می‌تواند با افت شنوایی همراه باشد. مصرف بعضی داروها، تماس با صداهای بلند و ناگهانی و اختلالات ژنتیک نیز از دیگر علل بروز این مشکل هستند. البته تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم نیز به‌عنوان عوامل جدی در این زمینه مطرح است که لزوم بررسی دقیق را می‌طلبد.

بیشتر بخوانید: بررسی علل شایع گوش درد در کودکان و بزرگسالان

ضرورت آزمایش‌های تخصصی برای تشخیص دقیق علت افت شنوایی

برای تشخیص افت شنوایی ناگهانی ابتدا لازم است بیمار توسط متخصص گوش و حلق و بینی معاینه شود. اگر کانال شنوایی، استخوان‌ها و پرده گوش سالم باشد، بروز افت شنوایی ناگهانی حسی‌عصبی مطرح است که با انجام آزمایش‌های تخصصی دیگر تایید می‌شود و ارزیابی قدرت شنوایی برای تشخیص شدت ناراحتی لازم است. همچنین گاهی اوقات آزمایش‌های دیگری برای تشخیص دیگر عوامل زمینه‌ساز افت شنوایی ناگهانی مانند ابتلا به بیماری‌های روماتولوژی و... یا مصرف داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌های تزریقی نیز لازم است. از آنجا که ایجاد تومور در مغز یا کانال گوش داخلی جزو عوامل جدی افت شنوایی است، بروز این مشکل نباید بی‌اهمیت تلقی شود و انجام ام‌آر‌آی پس از چند هفته توصیه می‌شود تا در صورت ابتلا، به‌موقع تشخیص داده‌شود. گرچه شیوع این تومورها نادر است، به‌هر حال نیاز به بررسی دارد و در صورت وجود تومور، جراحی از طریق گوش یا مغز انجام می‌شود.

درمان افت شنوایی طی ۳ روز نخست بروز مشکل، احتمال موفقیت درمان را افزایش می‌دهد. درمان اولیه شامل تجویز داروهای کورتیکواستروئید (کورتون‌) است که به شکل خوراکی یا تزریق داخل گوش تجویز می‌شود. البته گاهی دارو به هر دو صورت خوراکی و تزریقی لازم است تا درمان تاثیر بهتری داشته باشد. هرچه سن بالاتر و میزان افت شنوایی شدیدتر باشد، تاخیر در روند درمان بیش از ۱۰ روز اتفاق بیفتد و سن فرد بالاتر از 40 تا 60 سال یا کمتر از 6 سال باشد، احتمال بهبود کمتر خواهد بود. اگر فرد همزمان با افت شنوایی دچار سرگیجه باشد ممکن است درگیری بیشتری در گوش داخلی وجود داشته‌باشد. همچنین باید اشاره کرد زمانی که فرد دچار افت شنوایی شدید باشد، به‌رغم درمان‌های تخصصی ممکن است بهبود حاصل نشود.

اگر افت شنوایی باقی بماند در وهله اول سمعک توصیه می‌شود. البته در موارد خیلی شدید استفاده از سمعک موثر نیست و نیاز به روش‌های تخصصی‌تر مانند کاشت حلزون توصیه می‌شود. هرچند که در صورت افت شنوایی در یک گوش معمولا کاشت حلزون انجام نمی‌شود زیرا هرگز مانند شنوایی طبیعی نخواهد بود و بهتر است بیمار مراقبت از گوش سالم را رعایت کرده و با این شرایط کنار بیاید.

به رغم همه اقدامات درمانی میزان بهبود حدود 30 تا 65 درصد در مطالعات مختلف گزارش شده‌ و بیشتر موارد موفقیت درمان به تشخیص زودهنگام بستگی دارد. روند درمان تا ۳ ماه ممکن است تغییراتی در بهبود شنوایی فرد ایجاد کند اما اگر پس از این زمان نتیجه شنوایی‌سنجی تغییر نکند، دیگر نمی‌توان امید به بهبود بیشتری داشت.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، توصیه پایانی به بیماران برای پیشگیری از وخامت بیماری، مراجعه زودهنگام به متخصص گوش و حلق و بینی در صورت بروز افت شنوایی است تا بررسی‌های لازم و درمان‌های مناسب انجام شود./