
بیماری ام اس (MS) یک بیماری مزمن (طولانیمدت) است که اعصاب مغز و نخاع را تحت تأثیر قرار میدهد. تشخیص آن اغلب دشوار است زیرا علائم آن میتواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد. این علائم میتوانند خفیف یا شدید باشند. ممکن است ظاهر و ناپدید شوند یا با گذشت زمان بدتر شوند.
بیماری اماس با برخی دیگر از بیماری ها علایم مشترک دارد. این علایم مشترک شامل موارد زیر است:
- خستگی (احساس خستگی حتی پس از استراحت)
- ضعف
- بیحسی
- مشکلات بینایی
- مشکل در راه رفتن
پزشک شما احتمالاً قبل از اینکه بتواند اماس را در شما تشخیص دهد، باید با بررسی دقیق احتمال هر یک از این بیماری ها را رد کند.
ویروس اپشتین بار
یکی از بیماریهایی که میتواند باعث خستگی طولانی مدت شود، مشابه آنچه در اماس دیده میشود، ویروس اپشتین بار است. این ویروس، نوع رایجی از ویروس هرپس است که معمولاً از طریق مایعات بدن، مانند بزاق، پخش میشود. این ویروس احتمالاً بیشتر به خاطر ایجاد مونونوکلئوز یا "مونو" شناخته میشود. اکثر افراد در طول زندگی خود به اپشتین بار مبتلا میشوند.
علائم ویروس اپشتین بارعلاوه بر احساس خستگی بیدلیل، میتواند شامل موارد زیر باشد:
- سر درد و بدن درد
- تب
- گلودرد
- طحال یا کبد متورم
- غدد لنفاوی ملتهب در گردن
ویروس اپشتین بار اغلب کودکان را آلوده میکند که معمولاً علائم خفیف یا بدون علامت دارند. نوجوانان و بزرگسالان ممکن است علائم واضحتری از اپشتین بار نشان دهند. اکثر علائم معمولاً در عرض دو تا چهار هفته از بین میروند، اما خستگی ممکن است هفتهها یا ماهها ادامه داشته باشد. هنگامی که این ویروس را دارید، در بدن شما باقی میماند. میتواند دوباره فعال شود و ممکن است علائمی ایجاد کند یا نکند.
کمبود ویتامین B12
اگر ویتامین B12 کافی دریافت نکنید، ممکن است علائمی مشابه علائم بیماری ام اس داشته باشید.
ویتامین B12 به بدن شما کمک میکند تا گلبولهای قرمز خون، DNA و اعصاب را بسازد. بدن شما این ویتامین را به طور طبیعی تولید نمیکند. شما آن را از طریق غذاهای حیوانی (مانند گوشت، مرغ، تخم مرغ و لبنیات)، غذاهایی که به آنها B12 اضافه شده است یا مکملها دریافت میکنید.
بیشتر بزرگسالان روزانه به 2.4 میکروگرم B12 نیاز دارند اما، برخی افراد یا این مقدار را مصرف نمیکنند یا بدن آنها به اندازه کافی جذب نمیکند.
اگر کمبود B12 داشته باشید، ممکن است علایم زیر را داشته باشید:
- احساس سوزن سوزن شدن یا بیحسی در دستها، پاها یا ساق پا داشته باشید
- بسیار خسته و ضعیف شوید
- به سختی راه بروید
- در تفکر مشکل داشته باشید
- زبان متورم داشته باشید
- کمخون شوید (مقدار گلبولهای قرمز سالم کمی داشته باشید)
این علائم میتوانند به سرعت یا به آرامی در طول زمان بروز کنند.
دیابت
دیابت، زمانی که قند خون شما بیش از حد زیاد است، بیماری دیگری است که علائمی شبیه به ام اس دارد.
علائم دیابت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بسیار خسته یا بدخلق باشید
- احساس گرسنگی و تشنگی بیشتری کنید
- بیشتر ادرار کنید
- بدون دلیل وزن کم کنید
- تاری دید، زخمهای دیر خوب شونده یا عفونتهای مکرر داشته باشید
دیابت همچنین میتواند وضعیتی به نام نوروپاتی دیابتی ایجاد کند که در آن اعصاب شما آسیب می بینند. نوروپاتی دیابتی میتواند باعث بیحسی، سوزن سوزن شدن یا درد در پاها شود. همچنین ممکن است در دستگاه ادراری، قلب، دستگاه گوارش یا رگهای خونی خود مشکلاتی داشته باشید.
مانند ام اس، دیابت نیز ممکن است منجر به مشکلات بینایی شود. این اتفاق به دلیل آسیب رگهای خونی در چشمان شما رخ میدهد و به این بیماری رتینوپاتی دیابتی گفته میشود.
دیابت نوع 1 معمولاً از کودکی یا نوجوانی شروع میشود. دیابت نوع 2 در افراد بالای 40 سال شایعتر است.
آسیب عصبی
سلولهای عصبی (نورونها) پایه و اساس سیستم عصبی شما هستند. آنها سیگنالهای الکتریکی را به یکدیگر ارسال میکنند تا به عملکرد صحیح بدن شما کمک کنند. اگر آنها به شکلی که باید کار نکنند، ممکن است علائمی مشابه علائم بیماری ام اس داشته باشید.
در اصطلاح پزشکی به آسیب عصبی، نوروپاتی می گویند. این بیماری میتواند در هر سنی شما را تحت تأثیر قرار دهد، اما افراد بالای ۶۵ سال بیشتر در معرض خطر هستند.
بیش از نیمی از افرادی که با دیابت زندگی میکنند، نوروپاتی دارند. این شایعترین علت است. دلایل دیگر نوروپاتی عبارتند از:
- آسیبهای شدید
- اختلالات سیستم ایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید
- عفونتها مانند زونا، بیماری لایم و HIV
- داروهای خاص (مانند شیمیدرمانی)
- قرار گرفتن در معرض مواد سمی مانند سرب
- بیماریهای خودایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید
- نوشیدن بیش از حد الکل
- بیماریهای کلیوی یا کبدی
- تومورها (سرطانی یا غیرسرطانی) که به اعصاب شما فشار میآورند
- کمکاری تیروئید
علائم نوروپاتی بسته به محل آسیب اعصاب در بدن شما میتواند متفاوت باشد. برخی از شایعترین علائم عبارتند از:
- سوزن سوزن شدن
- بیحسی
- ضعف عضلات
- درد
- از دست دادن تعادل
- پرش عضلات
- عدم توانایی حرکت بخشی از بدن
- تعریق بیش از حد یا خیلی کم
- فشار خون بسیار پایین (که میتواند باعث سرگیجه شود)
- حساسیت شدید به لمس
- مشکلات مثانه یا روده
مشکلات چشمی
بسیاری از مشکلات چشمی میتوانند باعث تاری دید یا از دست دادن بینایی شوند که از علائم بیماری ام اس نیز هستند.
برخی از رایجترین بیماریهای چشمی مشابه بیماری ام اس عبارتند از:
- مشکلات انکساری (نزدیکبینی و دوربینی)
- دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن
- آسیب چشمی ناشی از دیابت
- آمبلیوپی یا تنبلی چشم
- آب مروارید
- گلوکوم
علائم چشمی که مشابه بیماری ام اس هستند به نوع بیماری چشمی شما بستگی دارد اما، ممکن است شامل مشکل در خواندن یا رانندگی، مشکل در دید در شب یا چشمان کدر باشد.
سکته مغزی
سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که یکی از رگهای خونی که مواد مغذی و اکسیژن را به مغز منتقل میکنند، مسدود یا پاره شود. این امر باعث از بین رفتن برخی از سلولهای مغزی شما میشود. در موارد جدی، سکته مغزی میتواند شما را ناتوان کند یا منجر به مرگ شود.
علائم سکته مغزی عبارتند از:
- ضعف یا بیحسی (به خصوص در یک طرف بدن)
- مشکل در راه رفتن
- گیجی
- مشکل در صحبت کردن یا درک دیگران
- مشکل در بینایی
- سرگیجه
- سردرد شدید بدون دلیل
علائم سکته مغزی بسیار ناگهانی اتفاق میافتند. در صورت بروز، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
هر کسی میتواند دچار سکته مغزی شود. اما احتمال آن در افراد بالای ۵۵ سال و افراد دارای سایر مشکلات سلامتی مانند فشار خون بالا، دیابت و بیماری قلبی بیشتر است.
لوپوس و سایر بیماریهای خودایمنی
چندین بیماری خودایمنی علائمی مشابه با اماس دارند. سیستم ایمنی بدن قرار است از بدن شما در برابر میکروبها و سایر مهاجمان خارجی محافظت کند. اما گاهی اوقات، به اشتباه به بافتها و اندامهای شما حمله میکند.
یکی از شایعترین بیماریهای خودایمنی، لوپوس است. این بیماری باعث التهاب میشود و پوست، مفاصل، مغز، کلیهها، قلب، سلولهای خونی و ریههای شما را تحت تأثیر قرار میدهد. در برخی موارد، در هر دو گونه بثورات پوستی ایجاد میشود.
علائم لوپوس عبارتند از:
- خستگی شدید
- تب
- التهاب یا درد مفاصل
- انگشتان دست یا پا که در دماهای پایین سفید یا آبی میشوند
- درد قفسه سینه
- خشکی چشم
- تنگی نفس
- سردرد
- احساس گیجی
- از دست دادن حافظه
احتمال ابتلا به لوپوس در زنان بیشتر از مردان است. این بیماری معمولاً در سنین ۱۵ تا ۴۵ سالگی تشخیص داده میشود.
بیماری پارکینسون
مانند اماس، این اختلال سیستم عصبی بر حرکت شما تأثیر میگذارد. این اتفاق زمانی میافتد که سلولهای عصبی در مغز به آرامی تجزیه میشوند. این امر بر بخشهایی از مغز که به کنترل عملکردهای مختلف بدن کمک میکنند، تأثیر میگذارد.
علائم بیماری پارکینسون میتوانند به آرامی شروع شوند و با گذشت زمان بدتر شوند. این علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند، اما ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- مشکل در راه رفتن
- لرزش (لرزش در دستها، فک یا پاها)
- حرکت آهسته
- سفتی عضلات
- حالت بدن سفت
- مشکلات مربوط به تعادل
- تغییر در گفتار (مانند صحبت کردن آرام، نامفهوم گفتن کلمات یا تردید قبل از صحبت کردن)
- تغییر در نوشتار (به عنوان مثال، نوشته های شما ممکن است بسیار کوچکتر از گذشته به نظر برسند.)
- مشکل در خواب
علائم معمولاً از یک طرف بدن شروع میشوند و آن طرف را شدیدتر تحت تأثیر قرار میدهند، حتی زمانی که علائم در هر دو طرف وجود داشته باشد.
بیشتر افرادی که به پارکینسون مبتلا میشوند، ۵۰ سال یا بیشتر سن دارند. این بیماری در افرادی که در بدو تولد پسر هستند، شایعتر است. داشتن والدین یا خواهر و برادر مبتلا به این بیماری، خطر ابتلا به آن را نیز افزایش میدهد.
بیماری لایم
این بیماری از طریق گزش کنه گوزن منتقل می شود. این نوع کنهها که در مناطق جنگلی یا علفی برخی مناطق زندگی میکنند، اغلب نوعی باکتری را حمل میکنند که انسان را بیمار میکند. اگر بیماری لایم درمان نشود، میتواند بر قلب، مفاصل و سیستم عصبی تأثیر بگذارد.
بثورات پوستی معمولاً، اما نه همیشه، اولین علامت بیماری لایم است. راش پوستی دایره ای شکل و گسترده که erythema migrans نامیده می شود در 70 تا 80 درصد موارد در محل گزش توسعه پیدا می کند میتواند خارش داشته باشد یا در لمس حساس باشد. سایر علائم رایج عبارتند از:
- خستگی
- بیحسی یا سوزن سوزن شدن در بازوها، پاها، دستها یا پاها
- سردرد
- تب
- سفتی مفاصل
- غدد متورم در گردن
علائم بیماری لایم ممکن است مدتی طول بکشد تا ظاهر شوند. ممکن است تا سه تا ده هفته پس از گزش کنه احساس بیماری نکنید. بسیاری از افراد حتی به یاد نمیآورند که با کنه تماس داشته اند.
میاستنی گراویس
این اختلال سیستم ایمنی نیز شبیه به ام اس است و باعث اختلال در ارتباط بین عضلات و اعصاب میشود. پزشکان مطمئن نیستند چرا این اتفاق میافتد، اما ژنها ممکن است در آن نقش داشته باشند. میاستنی گراویس منجر به ضعف مزمن عضلات، به ویژه در موارد زیر میشود:
- صورت و گلو
- چشمها
- گردن
- بازوها و پاها
نشانههای ابتلا به میاستنی گراویس میتواند شامل موارد زیر باشد:
- خستگی
- مشکل در صحبت کردن، جویدن یا بلع
- افتادگی پلکها
- تغییرات بینایی
- مشکل در ایجاد حالات چهره
- مشکل در راه رفتن
ضعف عضلات پس از استراحت کاهش مییابد. بنابراین علائم میتوانند بیایند و بروند اما معمولاً با گذشت زمان بدتر میشوند.
میتوانید در هر سنی به میاستنی گراویس مبتلا شوید، اما در زنان زیر ۴۰ سال و مردان بالای ۶۰ سال شایعتر است.
اسکلروز جانبی آمیوتروفیک
اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS یا بیماری لو گریگ) باعث آسیب سلولهای عصبی در مغز و نخاع میشود و پیام رسانی به عضلات را متوقف میکنند، بنابراین فرد دیگر نمیتواند آنها را کنترل کند. با گذشت زمان، این بیماری میتواند مشکلات شدیدی در تنفس، صحبت کردن و غذا خوردن ایجاد کند. برخی از افراد مبتلا به ALS همچنین به نوعی زوال عقل مبتلا میشوند که به خاطر سپردن چیزها و تفکر واضح را دشوار میکند.
ممکن است ابتدا متوجه پرش عضلات، ضعف در بازوها، دستها یا پاها، یا لکنت زبان شوید. سایر علائم ALS عبارتند از:
- مشکل در راه رفتن
- گرفتگی عضلات
- بلع سخت
- تغییر در رفتار
- خندیدن، گریه کردن یا خمیازه کشیدنهای تصادفی
ALS ممکن است در خانوادهها ارثی باشد، اما بسیاری از موارد دیگر نیز میتوانند خطر ابتلا را افزایش دهند. این بیماری اغلب در افراد ۶۰ تا ۸۵ ساله تشخیص داده میشود. هنوز درمانی برای آن وجود ندارد، اما برخی از درمانها میتوانند پیشرفت این بیماری را کند کنند.
سندرم گیلن باره
این اختلال نادر سیستم ایمنی به اعصاب حمله میکند و باعث میشود قسمتهایی از بدن شما بیحس، ضعیف یا ناتوان از حرکت شوند. هنوز مشخص نیست چه چیزی باعث گیلن باره میشود. اکثر افرادی که به آن مبتلا میشوند، اخیراً عفونتی مانند آنفولانزا یا هپاتیت داشتهاند. انجام جراحی یا آسیب شدید نیز ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد.
ضعف و مورمور شدن سر انگشتان دست و پا معمولا از علائم اولیه این اختلال است. این حس به سرعت منتشر شده و نهایتا تمام بدنتان را بی حس می کند. همچنین ممکن است علایم زیر را داشته باشید:
- احساسی مانند خواب رفتن انگشتان دست و پا
- مشکل در راه رفتن یا بالا رفتن از پلهها
- دوبینی
- از دست دادن حالت چهره
- سخت غذا خوردن
- درد و گرفتگی بدن
- مشکلات مثانه و روده
- ضربان قلب سریع
- فشار خون بالا یا پایین
- مشکلات تنفسی
پزشکان هنوز به دنبال درمانی برای گیلن باره هستند، اما بسیاری از افراد با درمان و فیزیوتراپی به مرور زمان بهبود مییابند.
آنسفالومیلیت حاد منتشر
آنسفالومیلیت حاد منتشر یک اختلال نادر مغزی و سیستم عصبی است که میتواند پس از یک عفونت ویروسی یا باکتریایی (مانند عفونت دستگاه تنفسی فوقانی) ایجاد شود. پزشکان معتقدند که سیستم ایمنی بدن شما، بدنتان را با میکروبهایی که سعی در مبارزه با آنها دارد، اشتباه میگیرد.
هر کسی ممکن است به آنسفالومیلیت مبتلا شود، اما بیشتر کودکان را تحت تأثیر قرار میدهد.
سردرد و تب شایع ترین علایم آنسفالومیلیت هستند. سایر علائم عبارتند از:
- ضعف در بازوها و پاها
- سوزن سوزن شدن و بیحسی
- مشکلات بینایی
- از دست دادن تعادل
- گیجی
- مشکل در بلع
- احساس تهوع
- استفراغ
این علائم معمولاً به طور ناگهانی بروز میکنند. با درمان، بسیاری از افراد در عرض چند روز شروع به بهبود میکنند و ظرف چند ماه به طور کامل بهبود مییابند.
بسیاری از بیماریهای مشابه اماس میتوانند باعث شوند سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به اعصاب شما حمله کند. پزشک شما باید آزمایشهایی را برای تشخیص علت انجام دهد. در حالی که اختلالات خودایمنی همیشه درمان قطعی ندارند، درمانهای مختلف میتوانند به مدیریت علائم شما کمک کنند یا احتمالاً پیشرفت بیماری شما را کند کنند./