دلایل نوسان قند خون در افراد دیابتی

نوسانات قند خون می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، فعالیت بدنی، استرس، بیماری و حتی زمان روز باشد. برای افراد مبتلا به دیابت، این نوسانات می‌تواند بارزتر باشد و نیاز به مدیریت دقیق دارد تا از افزایش و کاهش سطح قند خون جلوگیری شود.

نوسانات قند خون می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، فعالیت بدنی، استرس، بیماری و حتی زمان روز باشد. برای افراد مبتلا به دیابت، این نوسانات می‌تواند بارزتر باشد و نیاز به مدیریت دقیق دارد تا از افزایش و کاهش سطح قند خون جلوگیری شود.

چیزهایی که قند خون را بالا می برند

1- کافئین

قند خون شما می‌تواند بعد از نوشیدن قهوه - حتی قهوه سیاه بدون کالری - به لطف کافئین افزایش یابد. همین امر در مورد چای سیاه، چای سبز و نوشیدنی‌های انرژی‌زا نیز صدق می‌کند. هر فرد مبتلا به دیابت واکنش متفاوتی به غذاها و نوشیدنی‌ها نشان می‌دهد، بنابراین بهتر است واکنش‌های خود را پیگیری کنید. از قضا، سایر ترکیبات موجود در قهوه ممکن است به جلوگیری از دیابت نوع ۲ در افراد سالم کمک کنند.

2- غذاهای بدون قند

بسیاری از این غذاها سطح قند خون شما را بالا می‌برند، چون می‌توانند کربوهیدرات زیادی از نشاسته داشته باشند. قبل از مصرف، کل کربوهیدرات‌ها را روی برچسب اطلاعات تغذیه‌ای بررسی کنید. همچنین باید به الکل‌های قندی مانند سوربیتول و زایلیتول توجه کنید. الکل های قندی، شیرینی را با کربوهیدرات کمتری نسبت به شکر (ساکارز) اضافه می‌کنند، اما ممکن است هنوز هم به اندازه کافی کربوهیدرات داشته باشند تا سطح قند خون شما را افزایش دهند.

3- غذای چرب

غذاهای پرچرب می‌توانند باعث شوند قند خون شما برای مدت طولانی‌تری بالا بماند. این امر در مورد پیتزا، سیب‌زمینی سرخ‌کرده و سایر خوراکی‌هایی که کربوهیدرات و چربی زیادی دارند نیز صادق است. حدود ۲ ساعت پس از خوردن غذا، قند خون خود را بررسی کنید تا بدانید که یک غذا چه تاثیری بر شما دارد.

4- سرماخوردگی شدید

قند خون شما همزمان با تلاش بدن برای مقابله با بیماری افزایش می‌یابد. برای هیدراته ماندن، آب و مایعات دیگر بنوشید. اگر بیش از ۲ ساعت اسهال یا استفراغ داشته‌اید یا اگر ۲ روز بیمار بوده‌اید و بهبود نیافته‌اید، با پزشک خود تماس بگیرید. توجه داشته باشید که برخی داروها، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد احتقان که می‌توانند سینوس‌های شما را پاک کنند، می‌توانند بر قند خون شما تأثیر بگذارند.

5- استرس شغلی

در محل کار غرق در استرس یا ناراضی هستید؟ این موضوع عوارضی دارد. وقتی زیر بار استرس هستید، بدن شما هورمون‌هایی آزاد می‌کند که می‌توانند قند خون شما را افزایش دهند. این امر در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ شایع‌تر است. یاد بگیرید که با تنفس عمیق و ورزش آرامش پیدا کنید. همچنین، در صورت امکان، سعی کنید چیزهایی را که به شما استرس می‌دهند تغییر دهید.

6- نوشیدنی‌های ورزشی

این نوشیدنی‌ها برای کمک به بازیابی سریع مایعات از دست رفته ساخته شده‌اند، اما برخی از آنها به اندازه نوشابه قند دارند. آب ساده احتمالاً تمام چیزی است که برای یک تمرین متوسط کمتر از یک ساعت نیاز دارید. یک نوشیدنی ورزشی ممکن است برای ورزش‌های طولانی‌تر و شدیدتر مناسب باشد. اما ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید آیا کالری، کربوهیدرات و مواد معدنی موجود در آنها برای شما بی‌خطر است یا خیر.

7- میوه‌های خشک

میوه یک انتخاب سالم است، اما توجه داشته باشید که انواع خشک‌شده‌ی آن کربوهیدرات بیشتری را در حجم کمتری ارائه می‌دهند. فقط ۲ قاشق غذاخوری کشمش، کرنبری خشک یا گیلاس خشک، کربوهیدراتی معادل یک تکه کوچک میوه دارند. سه عدد خرما ۱۵ گرم از این کربوهیدرات‌ها را به شما می‌دهد.

8- استروئیدها و قرص‌های آب

برای درمان بثورات پوستی، آرتروز، آسم و بسیاری از بیماری‌های دیگر، کورتیکواستروئیدهایی مانند پردنیزون تجویز می شود. اما این داروها می‌توانند قند خون شما را افزایش دهند و حتی ممکن است در برخی افراد باعث دیابت شوند. داروهای ادرارآور که به فشار خون بالا کمک می‌کنند و به آنها قرص‌های آب نیز گفته می‌شود، می‌توانند همین کار را انجام دهند. برخی از داروهای ضد افسردگی نیز قند خون را افزایش یا کاهش می‌دهند.

9- داروهای سرماخوردگی

داروهای ضد احتقان که حاوی سودوافدرین یا فنیل‌افرین هستند، می‌توانند قند خون را افزایش دهند. داروهای سرماخوردگی گاهی اوقات کمی قند یا الکل نیز دارند، بنابراین به دنبال محصولاتی باشید که این ترکیبات را نداشته باشند. آنتی‌هیستامین‌ها به ندرت باعث ایجاد مشکل در قند خون می‌شوند. قبل از خرید داروهای بدون نسخه، از داروساز خود در مورد اثرات احتمالی آنها سوال کنید.

10- قرص‌های ضد بارداری

انواعی که حاوی استروژن هستند می‌توانند بر نحوه‌ی عملکرد انسولین در بدن شما تأثیر بگذارند. با این حال، قرص‌های ضدبارداری خوراکی برای زنان مبتلا به دیابت بی‌خطر هستند. انجمن دیابت آمریکا قرص ترکیبی حاوی نورژستیمات و استروژن مصنوعی را پیشنهاد می‌کند. همچنین توصیه می کنند آمپول‌ها و ایمپلنت‌های ضدبارداری برای زنان مبتلا به این بیماری بی‌خطر هستند، اگرچه می‌توانند بر سطح قند خون شما تأثیر بگذارند.

چیزهایی که قند خون را پایین می آورند

1- کارهای خانه

تمیز کردن خانه یا چمن‌زنی می‌تواند برای افراد مبتلا به دیابت یک مزیت اضافی داشته باشد: کاهش قند خون. بسیاری از کارهایی که هر هفته انجام می‌دهید، فعالیت بدنی متوسط محسوب می‌شوند و فواید سلامتی زیادی دارند. حتماً در قفسه‌های فروشگاه مواد غذایی قدم بزنید یا ماشین خود را دورتر از ورودی فروشگاه پارک کنید. مقدار کمی ورزش، روی هم رفته مفید است.

2- ماست

غذاهایی که باکتری‌های سالم دارند، مانند بسیاری از انواع ماست، پروبیوتیک نامیده می‌شوند. آن‌ها می‌توانند هضم را بهبود بخشند و همچنین ممکن است به شما در کنترل قند خون کمک کنند. به برخی از ماست‌ها شکر و میوه اضافه شده است، بنابراین مراقب باشید که کربوهیدرات‌ها را بشمارید. بهترین انتخاب شما ماست ساده یا کم‌چرب بدون شکر اضافی است.

3- رژیم غذایی وگان

یک مطالعه نشان داد افرادی که دیابت نوع ۲ دارند و به رژیم غذایی وگان (یا تماماً مبتنی بر سبزیجات) روی می‌آورند، کنترل قند خون بهتری دارند و به انسولین کمتری نیاز دارند. افزایش فیبر از غلات کامل و لوبیا ممکن است با کاهش سرعت هضم کربوهیدرات‌ها نقش داشته باشد. اما دانشمندان برای دانستن اینکه آیا وگان بودن واقعاً به دیابت کمک می‌کند یا خیر، به تحقیقات بیشتری نیاز دارند. قبل از ایجاد تغییرات اساسی در رژیم غذایی خود با پزشک خود صحبت کنید.

4- دارچین

کمی از این ادویه می‌تواند بدون اضافه کردن نمک، کربوهیدرات یا کالری، طعم غذا را بهبود بخشد. برخی مطالعات نشان می‌دهد که دارچین همچنین می‌تواند به بدن در استفاده بهتر از انسولین کمک کند و ممکن است قند خون را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کاهش دهد. پزشکان برای اطمینان به تحقیقات بیشتری نیاز دارند و مکمل‌هایی که دوزهای بالایی دارند می‌توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. بنابراین بهتر است قبل از امتحان کردن دارچین با پزشک خود صحبت کنید.

5- خواب

قند خون برخی از افراد مبتلا به دیابت، به خصوص اگر انسولین مصرف کنند، می‌تواند در طول خواب به طرز خطرناکی پایین بیاید. بهتر است سطح قند خون خود را قبل از خواب و هنگام بیدار شدن بررسی کنید. یک میان وعده قبل از خواب کمک خوبی برای پیشگیری از افت قند خون در خواب است. برای برخی افراد، قند خون می‌تواند صبح‌ها - حتی قبل از صبحانه - به دلیل تغییرات هورمونی یا افت انسولین افزایش یابد. آزمایش منظم مهم است. یکی از گزینه‌ها، مانیتور مداوم قند خون است که می‌تواند شما را از بالا و پایین رفتن قند خون آگاه کند.

6- ورزش

فعالیت بدنی یک تقویت‌کننده فوق‌العاده برای سلامت همه است. اما افراد مبتلا به دیابت باید آن را با نیازهای فردی خود تنظیم کنند. وقتی به اندازه‌ای سخت ورزش می‌کنید که عرق می‌کنید و ضربان قلبتان بالا می‌رود، قند خون شما ممکن است ابتدا افزایش و سپس کاهش یابد. ورزش شدید یا استقامتی می‌تواند باعث شود قند خون شما برای چند ساعت پس از آن کاهش یابد. خوردن یک میان وعده قبل از شروع ورزش ممکن است کمک کند. قند خون خود را قبل، حین و بعد از ورزش بررسی کنید.

7- گرما

وقتی هوا بیرون گرم است در داخل خانه با وجود کولر گازی ایمن‌تر خواهید بود. گرما کنترل قند خون را دشوارتر می‌کند. باید مرتباً آن را آزمایش کنید و آب زیادی بنوشید تا از کم آبی بدن جلوگیری شود. دمای بالا می‌تواند روی داروها، دستگاه سنجش قند خون و نوارهای تست شما نیز تأثیر بگذارد. آنها را در ماشین داغ رها نکنید.

8- هورمون‌های زنانه

وقتی هورمون‌های یک زن تغییر می‌کنند، قند خون او نیز تغییر می‌کند. برای درک بهتر از چگونگی تأثیر چرخه قاعدگی خود، سطح قند خون خود را ماهانه ثبت کنید. تغییرات هورمونی در دوران یائسگی ممکن است کنترل قند خون را دشوارتر کند. با پزشک خود در مورد اینکه آیا درمان جایگزینی هورمون ایده خوبی است یا خیر، صحبت کنید.

آیا شکر برای شما مضر است؟

اگر عاشق شیرینی هستید، ناامید نشوید. لازم نیست برای همیشه از آنها دست بکشید. شکر سطح قند خون شما را سریع‌تر از سایر کربوهیدرات‌ها بالا می‌برد، اما متخصصان دیابت اکنون می‌گویند که مقدار کل کربوهیدرات‌ها از همه مهم‌تر است. بنابراین اندازه وعده‌های غذایی خود را کوچک نگه دارید و کل کربوهیدرات‌ها و کالری‌ها را در نظر بگیرید.

شاخص گلیسمی چطور؟

کل کربوهیدرات روزانه شما، که به طور یکنواخت در طول روز توزیع می‌شود، یکی از کلیدهای کنترل خوب قند خون است. برخی افراد همچنین از شاخص گلیسمی استفاده می‌کنند. شاخص گلیسمی مقیاسی است که سرعت افزایش قند خون بعد از خوردن یک ماده غذایی حاوی کربوهیدرات را نشان می‌دهد. این شاخص نشان می‌دهد که یک ماده غذایی با چه سرعتی نسبت به گلوکز خالص (که شاخص گلیسمی آن ۱۰۰ است) قند خون را افزایش می‌دهد. غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین (زیر ۵۵) به تدریج قند خون را افزایش می‌دهند، در حالی که غذاهایی با شاخص گلیسمی بالا (۷۰ و بالاتر) به سرعت قند خون را بالا می‌برند. این اطلاعات می‌تواند به افراد مبتلا به دیابت یا کسانی که به دنبال کنترل وزن هستند کمک کند تا انتخاب‌های غذایی بهتری داشته باشند.

لوبیا و نان‌ها و غلات سبوس‌دار شاخص گلیسمی پایین‌تری نسبت به نان سفید و ماکارونی معمولی دارند. آبمیوه شاخص گلیسمی بالاتری نسبت به میوه کامل دارد. هوس یک غذای با شاخص گلیسمی بالا کرده‌اید؟ آن را همراه با یک انتخاب با شاخص گلیسمی پایین‌تر بخورید تا به کنترل سطح قند خونتان کمک کند./