مراقب باشید رودل نکنید!

روی هم خوردن غذاهای متنوع از لحاظ کیفیت و مزاج باعث اختلاط غذا می‌شود و دستگاه گوارش را دچار حالتی به نام «رودل» می‌کند. توصیه طب سنتی بر این است که از مصرف غذاهای متنوع در یک وعده خودداری و فقط از یک نوع غذا استفاده کنید اما اگر در مهمانی‌ها مجبور باشید از تمام خوراکی‌ها بخورید، حداقل باید ترتیب غذایی را رعایت کنید.

روزهای تعطیل نوروز فرصت مناسبی برای دید و بازدید اقوام و دوستان در اختیار همه قرار داده است. پذیرایی از مهمان ها به بهترین شکل از صفات بارز میزبان ایرانی است. دریغ از اینکه همین سفره‌های رنگی و خوراکی های جورواجور خوشمزه می‌توانند در پایان روز لذت دید و بازدیدهای عید را به دل‌درد و دل‌پیچه‌ای آزاردهنده تبدیل کنند.

به گزارش «بهپو»، روی هم خوردن غذاهای متنوع از لحاظ کیفیت و مزاج باعث اختلاط غذا می‌شود و دستگاه گوارش را دچار حالتی به نام «رودل» می‌کند.

رودل کردن، واژه‌ای عامیانه برای نوعی سوء‌هاضمه است که بر اثر رفتارهای نادرست تغذیه‌ای، پرخوری، انباشته‌شدن غذاهای مختلف روی هم، تغییر عادت‌های غذایی و مصرف مواد غذایی غیرمعمول بروز می‌کند.

برای مثال اگر یک مشت آجیل خورده شود و بعد روی آن یک سیب، موز، پرتقال، غذا و سپس دوباره آجیل مصرف شود، معده دچار مشکل می‌شود و نمی‌تواند تمامی این مواد را به صورت یکنواخت درآورد. بنابراین علائمی مانند سنگینی سردل، احساس فشار به پهلوها و زیر دنده‌ها، تهوع، آروغ و گاهی استفراغ، اسهال و دردهای روده‌ای ایجاد می‌شود.

همیشه یک‌سوم معده‌تان را خالی نگه دارید

در حالت عادی، معده متناسب با حجم و کیفیت هر ماده غذایی، شیره‌ای به نام کشک یا «کیموس» ترشح می‌کند، اما اگر خوراکی‌های متنوع روی هم مصرف شوند، تولید کیموس دچار اختلال می‌شود و فضای بسیار نامناسبی برای بدن به وجود می‌آید. در این وضعیت بدن سعی می‌کند اخلاط را به شکل استفراغ یا اسهال دفع کند اما معمولا موفق نمی‌شود. به همین دلیل روده‌ها تحریک و دچار درد و گرفتگی می‌شوند. یکی دیگر از مشکلات عمده که بر اثر پرخوری ایجاد می‌شود، پر شدن کل حجم معده است در حالی که معده باید همیشه یک‌سوم فضای خالی داشته باشد تا بتواند با تولید کشک یا کیموس، محتویات درون خود را آسیاب و هضم کند. پرخوری به قدری مضر است که در طب سنتی از آن با نام «ام‌الامراض» یا مادر بیماری‌ها یاد می‌شود.

مهم‌ترین توصیه برای پیشگیری از رودل کردن، اجتناب از پرخوری و همه‌چیزخواری است. سلول‌های معده برای تولید شیره گوارشی توان محدودی دارند. بنابراین اگر فرد بیش از اندازه و پشت سر هم از غذاهای متنوع استفاده کند، در روند گوارش دچار مشکل می‌شود. علاوه بر این، پرخوری باعث می‌شود فضای خالی در معده باقی نماند. در نتیجه شیره و محتویات معده به مری پس می‌زنند و باعث ایجاد سوزش و آروغ‌های بدبو می‌شوند. طبق آموزه‌های طب سنتی، برای جلوگیری از بروز رودل در عید نوروز توصیه می‌شود فقط از یکی از تنقلات استفاده کنید. برای مثال در دید و بازدیدها، یک روز فقط بادام و کشمش بخورید و روز دیگر فقط میوه مصرف کنید. البته باید حجم خوراکی موردنظر را هم در نظر بگیرید و در مصرف آن زیاده‌روی نکنید.

ترتیب غذایی را رعایت کنید

توصیه طب سنتی بر این است که از مصرف غذاهای متنوع در یک وعده خودداری و فقط از یک نوع غذا استفاده کنید اما اگر در مهمانی‌ها مجبور باشید از تمام خوراکی‌ها بخورید، حداقل باید ترتیب غذایی را رعایت کنید. به این صورت که ابتدا مواد غذایی با هضم سریع را مصرف کنید و بعد سراغ خوراکی‌هایی با سرعت هضم متوسط بروید. مصرف مواد غذایی سنگین و دیرهضم را هم به آخرین مرحله موکول کنید. برای مثال ابتدا میوه بخورید. سپس آجیل مصرف کنید و پس از همه اینها غذا بخورید. با رعایت این ترتیب، خوراکی‌های زودهضم به انتهای معده می‌روند. مواد غذایی با سرعت هضم متوسط هم روی آنها و خوراکی‌های دیرهضم بالای همه این مواد قرار می‌گیرند. در این صورت مشکل کمتری برای فرد ایجاد می‌شود زیرا با باز شدن دریچه عبوری و خروجی محتویات معده، ابتدا غذاهای زودهضم خارج می‌شوند اما اگر این ترتیب رعایت نشود و غذای زودهضم روی خوراکی‌های دیرهضم قرار بگیرد، پس از هضم نمی‌تواند از معده خارج شود. بنابراین فاسد می‌شود و بقیه محتویات معده را هم دچار فساد می‌کند. جذب مواد فاسد به‌وسیله بدن هم زمینه‌ساز بروز بیماری‌های بسیار جدی مانند سرطان و برص در آینده می‌شود.

اول سالاد، دوم سوپ، سوم شام

سر سفره شام و ناهار ایرانی‌ها معمولا سوپ، سالاد، خورش و برنج آورده می‌شود. برای رعایت ترتیب غذایی در این شرایط باید ابتدا سالاد، سپس کمی سوپ و بعد غذای اصلی را مصرف کرد.

در غیر این صورت، مشکلات عدیده گوارشی پیش خواهد آمد. مصرف شیرینی‌ها -مثل یک تکه مربا- پس از غذا هم به میزان اندکی هضم غذا را آسان می‌کند.

با این حال، شیرینی‌ها جزو خوراکی‌های زودهضم هستند و ترجیح بر این است که قبل از غذا مصرف شوند.

اگر هم بخواهید مقدار بیشتری شیرینی بخورید باید آن را با حداقل 2 ساعت فاصله از غذای اصلی مصرف کنید. توجه داشته باشید قدرت هضم معده در بعضی افراد آنقدر زیاد است که حتی اگر ترتیب غذایی را رعایت نکنند، دچار علائم گوارشی نمی‌شوند اما این موضوع دلیل نمی‌شود که اخلاط در بدن تجمع نیابند و مواد غذایی در معده فاسد نشوند.

در نهایت، رفتارهای نادرست تغذیه‌ای این افراد هم منجر به بیماری‌های جدی در سال‌های آینده خواهد شد. بنابراین توصیه می‌شود حتما ترتیب مصرف مواد غذایی را رعایت کنید.

رودل کرده‌اید؟ حمام کنید!

از نظر طب سنتی، معده برای هضم مواد غذایی باید گرم باشد و در غیر این صورت، ضعیف می‌شود. بنابراین برای بهبود رودل می‌توانید بلافاصله پس از پرخوری یا رعایت نکردن ترتیب غذایی حمام کنید. این کار بر سرعت عبور غذا از معده می‌افزاید. مصرف مواد غذایی ترش ملایم هم به بهبود رودل کمک می‌کند زیرا ترشی قابض است و معده را از وارفتگی و گشادشدگی جمع می‌کند. به این ترتیب معده قوی‌تر و هضم غذا آسان‌تر می‌شود. استفاده از داروهایی تحت عنوان جوارش یا گوارش مثل جوارش عود و جوارش آمله هم کمک‌کننده است. از دیگر مواد غذایی مفید برای هضم می‌توان به مربای آمله، به پخته‌شده و مربای به اشاره کرد اما آسان‌ترین راه برای بهبود رودل، مصرف یک مغز گردو پس از غذاست.

24 ساعت فقط سوپ!

در صورت بروز رودل بهتر است برای 24 ساعت فقط از غذاهای سبک مثل سوپ استفاده کنید. همچنین باید از مصرف آجیل، مواد غذایی پرچرب و غذاهای دیرهضم خودداری کنید. راه رفتن و تحرک سبک هم به رفع این حالت کمک می‌کند. عرق نعناع هم برای رفع نفخ روده مفید است. در واقع، بسیاری از داروهای ضدنفخ موجود در داروخانه‌ها حاوی نعناع هستند. بنابراین افرادی که بر اثر پرخوری دچار نفخ یا باد روده و قار و قور شکم می‌شوند، می‌توانند مقداری عرق نعناع را در آب جوش همراه قند مصرف کنند اما اگر با رعایت این نکات، علائم گوارشی پس از 24 ساعت بهبود نیابند و دل‌درد و استفراغ شدید باشد، باید به پزشک مراجعه کرد./