آشنایی با عمل تعویض مفصل زانو

نتیجه گیری برای انجام عمل تعویض مفصل زانو کار ساده ای نیست و معمولا برای کسانی تجویز می شود که درمان های معمول برای تسکین و تخفیف درد، چاره ساز نبوده و تنها راه کمک به بیمار برای رهایی از درد و ناراحتی شدید، گزینه جراحی باشد.

عمل تعویض مفصل زانو را شاید بتوان یکی از مهمترین رویدادهای زندگی یک فرد به حساب آورد. نتیجه گیری برای انجام عمل کار ساده ای نیست و معمولا برای کسانی تجویز می شود که درمان های معمول برای تسکین و تخفیف درد، چاره ساز نبوده و تنها راه کمک به بیمار برای رهایی از درد و ناراحتی شدید، گزینه جراحی باشد.
همه چیز از ساییدگی مفاصل شروع می شود. مبتلایان به آرتروز شدید، روماتیسم و هر بیماری که باعث ساییدگی مفاصل می گردد. گاهی کار به آنجا می رسد که درد امان بیمار را می گیرد و هیچ مسکّنی چاره دردش را نمی کند. در کنار اینها از دست رفتن عملکرد طبیعی مفصل هم بیمار را اذیت می کند.

معمولا دو دلیل عمده برای انجام عمل تعویض زانو وجود دارد. بهترین دلیل، تسکین و تخفیف درد بیمار است. در جریان عمل تعویض مفصل زانو یا لگن، جراح سطح آسیب دیده و دردناک مفصل را خارج کرده و آن را با ایمپلنت های فلزی یا پلاستیکی جایگزین می کند. این کار بیمار را از شر درد و ناراحتی خلاص می کند، چرا که دیگر عامل درد یعنی غضروف و استخوان آسیب دیده ای وجود ندارد.
دلیل دوم نیز بهبود عملکرد مفصل است.

تعویض مفصل زانو یعنی...؟

تعویض مفصل زانو که به آن آرتروپلاستی زانو نیز می‌گویند نوعی جراحی است که با استفاده از آن سطح مفصلی استخوان‌های ران و ساق در مفصل زانو را با یک سطح مصنوعی جایگزین می‌کنند.
در واقع وقتی از سه مفصل اصلی زانو،حداقل دو مفصل به‌دلیل آرتروز، روماتیسم یا آسیب‌های مفصلی در سنین میانسالی یا پیری از بین برود، بیمار با درد طاقتفرسایی، هنگام حرکت مواجه می‌شود. در این وضع می‌توان با تعویض سطوح مفصلی حرکات مفصل را بهبود بخشید و درد را از بین برد. خوشبختانه نتیجه عمل جراحی تعویض مفصل زانو برای این دسته از بیماران بسیار رضایتبخش است.
البته در صورتی که مفصل زانو بر اثر حادثه یا تصادف از بین رفته باشد می‌توان درمان‌های دیگری را برای آن ارائه داد. همچنین اگر استخوان زانو دچار آسیب ناشی از کیست یا تومور بشود نیز درمان آن از طریق پروتزهای مخصوص صورت می‌گیرد. به هرحال تعویض مفصل زانو معمولا معطوف به دوران پیری یا میانسالی است و در جوان‌ها معمولا از روش‌های دیگری همچون ترمیم مینیسک، بازسازی رباط و پیوند غضروف برای درمان آسیب‌های غضروفی زانو بهره گرفته می‌شود.

بازگشت به فعالیت طبیعی گذشته

از بین رفتن مفصل زانو با درد و محدودیت حرکتی شدید همراه است، به‌طوری که توانایی بیمار را حتی برای انجام دادن کارهای روزمره مانند راه رفتن، بالا رفتن از پله، سوار ماشین شدن و نشستن روی صندلی کاهش می‌دهد. به‌علاوه استفاده از داروهای مسکن نیز نمی‌تواند در کاهش درد بیمار موثر باشد.
در چنین شرایطی تعویض مفصل زانو به کمک بیمار می‌آید که دوره نقاهت آن بیش از دو هفته طول نمی‌کشد و پس از آن، بیمار بتدریج می‌تواند دامنه حرکتی طبیعی خود برای انجام فعالیت‌های روزانه همچون رانندگی، پیاده‌روی و بالا رفتن و پایین آمدن از پله‌ها حتی ورزش کردن به‌دست بیاورد.

مراقب مفصل مصنوعی تان باشید!

عمل تعویض مفصل می تواند درد را درمان کرده و تسکین دهد، اما هیچ گاه برای شما مفصلی نمی شود که در جوانی داشتید. بیمار نباید انتظار داشته باشد که مفصل جایگزین شده، همان گونه عمل کند که ۲۰ یا ۳۰ سال پیش مفصل سالم داشت. انجام ورزش‌های سنگین مانند دوچرخه سواری و اسکی که با وارد آمدن فشار زیاد به زانوها همراه است، می‌تواند منجر به شل شدگی مفصل مصنوعی زانو پس از پنج یا ده سال بشود. همچنین کاهش نسبی وزن افرادی که اضافه وزن زیادی دارند، پس از انجام این نوع عمل جراحی ضروری است. از سوی دیگر بیمارانی که تحت این نوع عمل جراحی قرار می‌گیرند از مصرف سیگار، الکل و قهوه به‌دلیل این‌که پوکی استخوان را تشدید می‌کند، منع می‌شوند.

آیا می توان مفصل زانویم را تعویض کنم؟

وجود هر نوع عفونت میکروبی و غیرمیکروبی در مفصل زانو مانع از انجام جراحی تعویض مفصل می‌شود و انجام آن را تا درمان عامل عفونی به تعویق می‌اندازد. بیماران سرطانی نیز باید از مفاصل مخصوصی استفاده کنند. کسانی که اچ آی وی مثبت هستند یا دچار حملات تشنجی شدید ناشی از بیماری صرع می‌شوند یا مبتلا به پارکینسون هستند نیز از انجام این نوع جراحی منع می‌شوند.

مبتلایان به پوکی استخوان هم می توانند عمل تعویض زانو انجام دهند؟

گرچه پوکی استخوان عاملی نیست که منعی برای انجام این نوع جراحی ایجاد کند، اما درمان مشکلات مفصلی ناشی از پوکی استخوان با سیمان خاص ارتوپدی قابل درمان است و معمولا نیازی به درمان از طریق تعویض مفصل وجود ندارد. سیمان استخوانی به ماده شیمیایی خاصی میگویند که در بدن برای چسباندن استخوان بکار برده میشود.

چشم انداز جراحی تعویض زانو

درحالیکه پس از عمل جراحی تعویض زانو بعضی فعالیت ها را باید محدود کرد اما کارهای زیادی نیز وجود دارد که هنوز می توانید انجام دهید. پیاده روی نامحدود، گلف، پیاده روی سبک، دوچرخه سواری و شنا جزء ورزش هایی هستند که انجام آنها برای افرادی که تحت عمل جراحی تعویض زانو قرار گرفته اند مشکلی ایجاد نمی کند و سالم است. با عمل به دستورات پزشک معالج می توانید نتایج سودمندتری از ایمپلنت زانو بدست آورید، بیش از ۹۰ درصد ایمپلنت های زانو پس از گذشت 15 سال از عمل جراحی هنوز هم به درستی کار می کنند.
به‌عنوان یک توصیه کلی می‌توان گفت اگر استفاده از دارو یا روش‌های درمانی دیگر، برای کاهش درد ناشی از آسیب‌های مفصل زانو موثر نباشد معمولا بهترین اقدام درمانی تعویض مفصل زانو خواهد بود./