برای مشاوره با پزشکان کلیک کنید
;
نوروپاتی محیطی، در نتیجه آسیب اعصاب محیطی ایجاد می شود و باعث ضعف، بی حسی و درد، معمولا در دست ها و پاها می گردد. نوروپاتی محیطی می تواند سایر قسمت های بدن را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
سیستم عصبی محیطی اطلاعات را از مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی به سایر قسمت های بدن می فرستد. نوروپاتی محیطی ممکن است در اثر آسیب های تروماتیک، عفونت ها، مشکلات متابولیک، عوامل ارثی و قرار گرفتن در معرض سموم اتفاق بیفتد. یکی از شایع ترین علل آن دیابت شیرین است.
مبتلایان به نوروپاتی محیطی به طور کلی درد را سوزاننده، ناگهانی و قوی و حالت سوزن سوزن شدن توصیف می کنند. در بسیاری از موارد علائم بهبود می یابد بخصوص اگر عامل آن یک بیماری قابل درمان باشد. داروهایی وجود دارد که درد نوروپاتی محیطی را تسکین می دهند.
هر کدام از اعصاب دستگاه محیطی یک عملکرد مشخص دارد. بنابراین علائم به نوع اعصاب درگیر شده بستگی دارند. در این رابطه اعصاب به دسته های مختلف تقسیم می شوند:
  • اعصاب حسی که حس هایی مثل دما، درد، ارتعاش و لمس را از پوست دریافت می کنند.
  • اعصاب حرکتی که حرکت ماهیچه ها را کنترل می کنند.
  • اعصاب خودکار که عملکردهایی مثل فشار خون، تپش قلب، گوارش و مثانه را کنترل می کنند.
 

علائم ونشانه های نوروپاتی محیطی

بروز تدریجی بی حسی، سوزن سوزن شدن و تیرکشیدن قسمت انتهایی دست و پا که ممکن است به قسمت های بالایی نیز سرایت کند.
  • درد شدید سوزاننده، فلج کننده، تیر کشنده یا ضربان دار
  • حساسیت شدید به لمس
  • فقدان تعادل و افتادن
  • ضعف عضلانی یا فلج در صورت درگیر شدن اعصاب حرکتی
اگر اعصاب خودکار درگیر بیماری شوند، علائم و نشانه های زیر رخ می دهد:
  • عدم تحمل گرما و تعریق های مکرر
  • مشکلات گوارشی، مثانه و روده
  • تغییرات فشار خون که منجر به سرگیجه یا سبکی سر می شود
نوروپاتی محیطی ممکن است یک عصب (مونونورورپاتی)، دو یا چند عصب در نواحی مختلف (مالتیپل مونونوروپاتی) و یا اعصاب متعددی (پلی نوروپاتی) را درگیر نماید. سندروم تونل کارپال نمونه ای از مونونوروپاتی است. بیشتر افراد مبتلا به نوروپاتی محیطی دچار پلی نوروپاتی هستند. 
 

عوارض

  • سوختگی و آسیب وارده به پوست: ممکن است در تغییرات دما یا درد را در قسمتهایی از بدن که بدلیل نوروپاتی فاقد حس شده اند، احساس نکنید.
  • عفونت: ممکن است بی آنکه بدانید قسمت انتهایی پاها و نقاطی که فاقد احساس است، دچار جراحت شود. به طور منظم این نقاط را کنترل کنید و جراحات مختصر را پیش از عفونی شدن درمان کنید، خصوصا اگر مبتلا به دیابت شیرین هستید.
  • افتادن ها: ضعف و عدم احساس ممکن است با عدم تعادل و سقوط همراه شود.

عامل نوروپاتی محیطی یک بیماری خاص نیست بلکه صدمات وارد شده به اعصاب ناشی از عارضه های متعددی است. عوامل نوروپاتی عبارتند از:
  • الکلی بودن: رژیم غذایی نادرست الکلی ها منجر به کمبود ویتامین می شود.
  • بیماری های خود ایمنی: بیماری هایی مانند سندروم شوگرن، لوپوس، آرتریت روماتوئید، سندروم گیلن باره، پلی نوروپاتی التهابی میلین زدای مزمن و واسکولیت نکروزان.
  • دیابت: بیش از نیمی از مبتلایان به دیابت به نوعی از نوروپاتی دچار می شوند.
  • قرار گرفتن در معرض سموم: مواد سمی مثل فلزات سنگین یا مواد شیمیایی.
  • داروها: برخی از داروها خصوصا داروهای درمان سرطان (شیمی درمانی)، ممکن است ایجاد نوروپاتی محیطی کنند.
  • عفونت ها: این عفونت ها شامل برخی عفونت های ویروسی یا باکتریایی مثل بیماری لایم، زونا، ویروس اپشتین بار، هپاتیت C، جذام، دیفتری و اچ آی وی می شود.
  • اختلالات ارثی: اختلالاتی مانند شارکو ماری توث از انواع ارثی نوروپاتی هستند.
  • وارد شدن ضربه یا فشار به اعصاب: ضربه هایی مانند تصادف با وسایل موتوری، افتادن، جراحات ناشی از ورزش، می تواند به اعصاب محیطی آسیب بزند و یا آن را تشدید کند. فشار به اعصاب نیز ممکن است بر اثر گچ گرفتن عضو یا استفاده از چوب زیر بغل یا انجام مکرر یک حرکت مثل تایپ کردن ایجاد شود.
  • تومور ها: ممکن است تومور های خوش خیم و بدخیم روی اعصاب ایجاد شوند و آنها را تحت فشار قرار دهند. همچنین ممکن است پلی نوروپاتی در اثر برخی از سرطان های مرتبط با پاسخ سیستم ایمنی بدن ایجاد شود. این عارضه ها از انواع سندروم پارانئوپلاستیک می باشند.
  • کمبود ویتامین: ویتامین های گروه B (ویتامین های B1,B6,B12) ویتامین E و نیاسین برای سلامت اعصاب حیاتی هستند و کمبود آنها می تواند منجر به نوروپاتی شود.
  • اختلالات مغز استخوان: وجود یک پروتئین ناهنجار در خون (گاموپاتی مونوکلونال)، نوعی از سرطان استخوان (میلوما استئوکلروتیک)، لنفوم و امیلوئیدوز از جمله این اختلالات هستند.
  • سایر بیماری ها: بیماری های کلیه، کبد، اختلالات بافت همبند و تیروئید کم کار (هیپو تیروئیدیسم)
  •  در برخی موارد هیچ عامل خاصی مشخص نمی شود (ایدیوپاتیک، عامل ناشناخته).
 

عوامل خطر ساز

  • دیابت شیرین: مخصوصا اگر قند خون به درستی کنترل نشود
  • سوء مصرف الکل
  • کمبود ویتامین: خصوصا ویتامین های گروه B
  • عفونت ها: مثل بیماری لایم، زونا، ویروس اپشتین بار، هپاتیت C و اچ آی وی
  • بیماری های خود ایمنی: مثل آرتریت روماتوئید و لوپوس، که در آن سیستم ایمنی به بافت های بدن حمله می کند.
  • اختلالات کلیه، کبد یا تیروئید
  • قرار گرفتن در معرض سموم
  • حرکات تکراری: مثل کارهای تکراری که در برخی از مشاغل انجام می شود.
  • سابقه خانوادگی نوروپاتی

نوروپاتی محیطی علل متعددی دارد. علاوه بر معاینات جسمی که شامل آزمایش خون می شود، تشخیص به صورت های زیر انجام می گیرد:
  • گرفتن سابقه کامل پزشکی: نشانه ها، سبک زندگی، قرارگیری در معرض سموم، عادت های نوشیدنی و داشتن سابقه خانوادگی بیماری های دستگاه عصبی.
  • معاینات عصبی: بررسی واکنش های تاندون، قدرت ماهیچه و تون عضلات، توانایی احساس کردن، وضعیت بدن و هماهنگی آن.
آزمایش هایی که پزشک تجویز می کند:
  • آزمایش خون
  • عکسبرداری: سی تی اسکن یا ام آر آی
  • آزمایش عملکرد اعصاب: الکترومیوگرافی
  • دیگر آزمایش های عملکرد اعصاب: بررسی رفلکس خودکار، تست تعریق، آزمایش حسی
  • بیوپسی عصب
  • بیوپسی پوست

هدف درمان تخفیف علائم و کنترل عارضه ای است که منجر به بروز نوروپاتی شده است. اگر آزمایشات شما هیچ بیماری زمینه ای را نشان ندهد، پزشک در انتظار می ماند تا ببیند نوروپاتی بهبود می یابد یا خیر.
 

دارو ها

علاوه بر داروهای مصرفی برای درمان عارضه های همراه با نوروپاتی محیطی، داروهایی برای تخفیف علائم و نشانه ها نیز تجویز می شود.
  • مسکن ها: مسکن های بدون نسخه مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی می توانند علائم خفیف را بهبود دهند. داروهای حاوی اوپیوئید (مشتقات تریاک) مثل ترامادول یا اوکسی کُدون، ممکن است منجر به اعتیاد شوند. بنابراین تنها در مواردی تجویز می شوند که دیگر درمان ها پاسخگو نباشند.
  • داروهای ضد تشنج: دارو هایی مثل گاباپنتین و پرگابالین که برای درمان صرع تولید شده اند، می توانند درد های عصبی را تخفیف دهند.
  • درمان موضعی: کرم کاپسایسین که محتوی ماده ای است که در فلفل های تند یافت می شود می تواند منجر به بهبود جزئی در علائم نوروپاتی محیطی شود. ممکن است فرد با مصرف این کرم دچار تحریک و سوختگی پوست شود، اما معمولا این عوارض با گذشت زمان کم تر می شود.
  • پچ های پوستی لیدوکائین درمان دیگری است که برای تسکین درد به کار می رود.
  • داروهای ضد افسردگی: داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مثل آمی تریپتیلین، دوکسپین و نورتریپتیلین با ایجاد تداخل در فعل و انفعالات شیمیایی مغز و نخاع موجب تسکین درد می شوند. وظیفه احساس درد با مغز و نخاع است.
  • داروهای بازدارنده بازجذب نوراپی نفرین و سروتونین مانند دولوکستین و ونلافاکسینِ پیوسته رهش درد نوروپاتی محیطی ناشی از دیابت را کاهش می دهد.
 

تراپی ها

برای تسکین علائم نوروپاتی محیطی تراپی ها و روش های زیادی وجود دارد. از جمله:
  • تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست: قرار دادن الکترود هایی روی پوست که سیگنال های الکتریکی ملایمی با فرکانس های متنوع ارسال می کنند.
  • تبادل پلاسما و ایمونوگلوبین درون وریدی: این روش برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی طراحی شده است و برای مبتلایان به برخی بیماری های التهابی مناسب می باشد. در تبادل پلاسما خون از بدن تخلیه شده پادتن ها و دیگر پروتئین های آن خارج می شود و دوباره به بدن برمی گردد. در درمان ایمونوگلوبین فرد پروتئین زیادی دریافت می کند که در نقش پادتن عمل می کنند.
  • فیزیوتراپی: این درمان برای ضعف عضلانی پیشنهاد می شود. ممکن است نیاز به استفاده از بریس، عصا، واکر یا ویلچر باشد.
  • جراحی: اگر نوروپاتی در نتیجه فشار تومور باشد احتمالا می بایست آن را خارج کرد.
 

طب جایگزین

با وجود اینکه پژوهشگران آنچنان که برای داروها به تحقیق پرداخته اند در مورد طب مکمل مطالعه نکرده اند، اما درمان های زیر تا حدودی امید بخش به نظر آمده اند:
  • طب سوزنی
  • اسید آلفا لیپوئیک: این روش سال هاست در اروپا به کار گرفته می شود. درباره استفاده از این ماده با پزشک مشورت کنید زیرا ممکن است بر سطح قند خون تاثیر گذار باشد. همچنین ناراحتی معده یا راش پوستی از جمله عوارض محتمل آن است.
  • گیاهان دارویی: روغن گل پامچال درد را در مبتلایان به دیابت کاهش می دهد. برای جلوگیری از تداخل دارویی با پزشک خود مشورت کنید.
  • آمینو اسید ها: آمینو اسید هایی مانند استیل ال کارنیتین در بهبود علائم مبتلایان به دیابت و بیماران تحت شیمی درمانی موثرند، ولی ممکن است دارای عوارض جانبی تهوع و استفراغ باشند.
 

سبک زندگی و مراقبت در خانه

برای کمک به خودتان و مدیریت نوروپاتی محیطی توصیه های زیر را عمل کنید:
  • از پاهای خود مراقبت کنید، خصوصا اگر دیابتی هستید: هرروز وجود تاول، بریدگی یا پینه را بررسی کنید. جوراب های نرم و نخی بپوشید و داخل کفشتان پد قرار دهید.
  • ورزش کنید: پیاده روی سه بار در هفته در کاهش درد و افزایش قدرت عضلانی و کاهش قند خون موثر است. ورزش های ملایم مثل یوگا و تای چی نیز بسیار مفیدند.
  • سیگار را ترک کنید: دود سیگار بر جریان خون اثر گذاشته و احتمال بروز ناراحتی های پا و سایر عوارض نوروپاتی را افزایش می دهد.
  • رژیم غذایی سالم داشته باشید: رژیم حاوی میوه، سبزی، غلات سبوس دار و پروتئین های کم چرب کامل ترین رژیم است.
  • از مصرف الکل اجتناب کنید: الکل نوروپاتی را وخیم تر می کند.
  • سطح گلوکز خون را تحت نظارت داشته باشید.
 

پیشگیری

بهترین راه پیشگیری نوروپاتی محیطی مدیریت بیماری زمینه ای است که شما را در معرض نوروپاتی قرار می دهد؛ مثل دیابت، الکلیسم یا آرتریت روماتوئید
انتخاب های سالم را وارد سبک زندگی خود بکنید:
رژیم غذایی پر از میوه، سبزی، غلات سبوس دار و پروتئین های کم چرب داشته باشید تا اعصاب سالم بمانند: کمبود ویتامین B-12 را با خوردن گوشت، ماهی، تخم مرغ، لبنیات کم چرب و مواد غذایی غنی شده جبران کنید. در مورد مصرف مکمل  B-12 باید از پزشک مشورت بگیرید.
منظم ورزش کنید: با مشورت پزشک سی دقیقه تا یک ساعت ورزش را سه بار در هفته انجام دهید.
از عوامل صدمه به اعصاب اجتناب کنید: حرکات تکراری، وضعیت های انقباضی، قرار گیری در معرض سموم و مواد شیمیایی، سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل از جمله محرک ها هستند.

پزشکان زیر در درمان این بیماری می توانند کمکتان کنند

مقاله های مرتبط با این بیمارینمایش آرشیو

    • دیابت چه بلایی سر استخوان هایتان می آورد؟۱۳۹۶/۰۹/۲۹

      دیابت از جمله بیماری هایی است که فرد را در معرض آسیب های استخوانی و مفصلی قرار می دهد. عوامل خاصی مانند آسیب عصبی (نوروپاتی دیابتی)، بیماری عروقی و چاقی می توانند این مشکلات را ایجاد نمایند اما اغلب اوقات علت اصلی عارضه، مشخص نیست.
    • آیا دارچین به کنترل دیابت کمک می کند؟۱۳۹۶/۰۶/۲۹

      هنوز کاملا مشخص نیست که دارچین برای دیابت مفید است یا خیر. یافته های علمی نتایج مختلفی در بر داشته اند و انجمن دیابت امریکا تجویز دارچین را به عنوان ماده درمانی دیابت رد کرده است. اما برخی تحقیقات نشان می دهد مصرف منظم دارچین بعنوان مکمل ممکن است در مبتلایان به دیابت نوع دو فوایدی به همراه داشته باشد.
    • جدیدترین پیشرفت‌ها در درمان دیابت۱۳۹۳/۱۱/۱۵

      فروش گسترده دستگاه‌های تست قندخون و روی کار آمدن روش‌های نوین‌ درمان دیابت نشان از بروز گسترده بیماری‌ای دیابت و نگرانی آحاد جامعه از ابتلا به این بیماری است. بیماریی که گرچه‌گاه از بدو تولد دامن‌گیر بیمار است، اما شیوه نادرست زندگی، بی‌تحرکی و رژیم غذایی نادرست در سنین بالا‌تر از مهم‌ترین عوامل ابتلا به آن به‌شمار می‌آید.
    • شیرین کننده های مصنوعی، کنترل دیابت یا تشدید آن؟۱۳۹۳/۰۶/۳۰

      برای بیماران دیابتی و کسانی که رژیم لاغری دارند، استفاده از شیرین‌کننده‌های مصنوعی راه‌حلی مناسب به نظر می‌رسد. اما یک پژوهش جدید حاکی از آن است که شیرین‌کننده‌های مصنوعی نه‌تنها کمکی به کاهش وزن و پیشگیری از دیابت نمی کنند بلکه حتی ممکن است به بروز چاقی و دیابت هم دامن بزنند.
    • 13 دلیل برای آنها که همیشه سردشان است۱۳۹۷/۰۳/۰۶

      بسیار پیش آمده است که دست دوستی را بگیرید و از سردی انگشتان او در هوای مطبوع بهاری تعجب کنید. اگر علت را جویا شوید معمولا با این جواب مواجه می شوید که «من همیشه احساس سرما می کنم». احساس سرمای همیشگی علت های مختلفی دارد که نمی توان از بیشتر آنها بی توجه عبور کرد.

مرکز مشاورهنمایش آرشیو

تیرویید

پاسخ توسط محبوبه سادات حسینی ۱۳۹۸/۰۵/۰۶
#4090

محبوبه سادات حسینی

با سلام خیر تاثیری نداره ولی انچه مسلم است این است که بعد از سن چهل سالگی کم بودن ذخیره تخمدانی کاملا طبیعی و قابل انتظار است.

قرمزی پوست،پوست پوست شدن و سوزش و خارش

پاسخ توسط ربابه غیبی ۱۳۹۸/۰۴/۳۱
#4086

ربابه غیبی

سلام شما احتمالا اگزماى سبوره دارید. اما بهتر است از نزدیک ویزیت شوید

گرفتن پا

پاسخ توسط الهه دولتشاهی ۱۳۹۸/۰۴/۳۰
#4085

الهه دولتشاهی

سلام لطفا سن و داروهای مصرفی خود را ذکر کنید.

آزمایش کلسترول

پاسخ توسط ادمین بهپو ۱۳۹۸/۰۴/۲۴
#4084

ادمین بهپو

سلام. بدون معاینه حضوری و مشاهده شرح حال نمیتوان تصمیم وتشخیصی لحاظ کرد. بهتراست شما با یک پزشک مشورت کنید.