خواص درمانی بومادران در طب سنتی

بومادران گیاهی با طبع گرم و خشک است که از زمان‌های بسیار قدیم به دلیل دارا بودن خواص بی‌شمار درمانی مورد توجه بوده است. گل‌های این گیاه در طبیعت به رنگ سفید یا زرد است.

بومادران گیاهی یک‌ساله با ارتفاع 50 سانتی‌متر و با طبع گرم و خشک است که در اوایل بهار به صورت خودرو در دشت‌ها، کنار جاده‌ها و نواحی کوهستانی رشد می‌کند.

به گزارش «بهپو»، گل‌های این گیاه معمولاً در طبیعت به رنگ سفید یا زرد یافت می‌شود، این گیاه از زمان‌های بسیار قدیم به دلیل دارا بودن خواص درمانی خود بسیار شناخته شده است.

نام لاتین بومادران برگرفته از نام آشیل، قهرمان افسانه‌ای یونان است و گفته می‌شود در دوران نبردهای تروآ (حدود ۱۲۰۰ سال قبل از میلاد) از بومادران برای درمان زخم و جلوگیری از خونریزی و عفونت استفاده می‌شد و این گیاه در دوره ساکسون‌ها برای دفع چشم بد به کار می‌رفت و نیز در مراسم سحر و جادو هم از آن استفاده می‌شد. نام مرسوم آن یعنی «خون‌دماغ» کاربرد سنتی بند آورنده خونریزی آن را بیان می‌کند.

در قرون اولیه از بومادران برای بند آوردن خون و علاج زخم‌هایی که باخون ریزی همراه بوده، استفاده می‌کردند و مردم برخی کشورها، از پیکر رویشی پخته‌شده این گیاه برای درمان کبودی ناشی از ضربه در اطراف چشم استفاده می‌کردند.

از دوران باستان برای درمان سرماخوردگی و تب از چای بومادران استفاده می شده است. این گیاه منافذ و عروق خونی را باز می‌کند، بنابراین در دفع سموم بدن از طریق تعریق مؤثر است، التهاب را از بین می‌برد و خاصیت آنتی بیوتیکی آن عفونت ناشی از بیماری سرماخوردگی را از بین می‌برد.

توصیه می‌شود به منظور کاهش سرفه، عطسه و آبریزش بینی ناشی از سرماخوردگی، از ترکیب چای بومادران و نعنا استفاده شود.

مصرف گیاه بومادران تأثیر مستقیمی بر کاهش هورمون‌های استرس‌زا دارد. این گیاه دارای اثرات مشابه داروی دیازپام است و به درمان استرس و اضطراب کمک می‌کند، علاوه بر این مصرف بومادران به دلیل خواص آرام بخشی که دارد برای درمان بی‌خوابی بسیار مفید و سودمند است و افراد می‌توانند برای درمان بی‌خوابی، هر شب قبل از خواب یک فنجان چای بومادران بنوشند.

گیاه بومادران به تحریک ترشح آنزیم‌های گوارشی و صفرا کمک می‌کند. این گیاه می‌تواند روند گوارشی را سرعت بخشد و خطر ابتلاء به مشکلات مربوط به سیستم گوارش مانند یبوست، نفخ معده و اسهال را کاهش دهد. دم‌کرده سرشاخه‌های گل‌دار بومادران در برطرف کردن نفخ و ترش کردن، اثر نافذ دارد.

علاوه بر این اگر از سندروم روده تحریک پذیر رنج می‌برید، چای بومادران می‌تواند به بهبود علائم این بیماری کمک کند، شواهد علمی نیز تأثیر مثبت بومادران را در پیشگیری و درمان زخم معده نشان داده است.

استفاده منظم از گیاه بومادران می‌تواند به تنظیم فشار خون کمک کند و خطر ابتلاء به سکته قلبی، سکته مغزی، آترواسکلروز و دیگر بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش دهد. نتایج یک مطالعه ثابت کرده که مصرف چای بومادران مانع ورود کلسیم به عروق خونی شده و به کاهش فشار خون کمک می‌کند.

دم‌کرده بومادران برای نارسایی‌های کیسه صفرا کاربرد دارد و در ازدیاد ادرار و دفع سنگ کلیه نیز مؤثر است. به‌علاوه بادشکن و تب‌بُر نیز است.

اسانس بومادران خاصیت ضد باکتری و ضد تورم دارد و در صنایع دارویی، بهداشتی و آرایشی در تهیه‌ی کرم‌ها و پمادهای محافظ پوست و داروهای ضد تورم استفاده می‌شود.

بومادران به علت داشتن تانن و مواد تلخ عطری، به روی سلسله اعصاب و قلب نیز اثر می‌گذارد و در مواردی مانند خستگی عمومی، ضعف قلب، ورم ماهیچه‌های دل، بیماری‌های عصبی مانند ضعف اعصاب، هیستری، صرع و قلنج‌های تشنج‌آور، نتایج مفیدی می‌دهد. برای کنترل صرع از پودر ریشه گیاه 2 تا 4 گرم خورده می ‌شود. برای خاصیت آرام بخشی دو قاشق مرباخوری از پودر گیاه را در یک لیوان آب جوش به مدت 15 ذقیقه دم کرده و مصرف می‌کنند و در طول روز سه نوبت از این دم کرده استفاده می‌شود.

شیره تازه این گیاه در آنژین، احساس گرفتگی ناگهانی و خواب‌رفتگی سودمند است.

بومادران به دلیل قابض بودن در برطرف کردن ترشحات زنانگی، بند آوردن خون و رفع اخلاط خونی، بواسیرهای خونی و اسهال ساده، اثر معالج دارد و به‌طور خاصی تب بُر و جهت درد سینه مفید است.

بومادران در طب سنتی ایران جهت درمان انواع بیماری‌های زنان مانند اختلال قاعدگی، تسهیل زایمان، کاهش چسبندگی‌های دهانه رحم و کنترل عفونت رحم توصیه شده است. در مطالعات علمی اخیر نیز ترکییات شیمیایی این گیاه شناسایی‌شده و آثار درمانی این گیاه و مواد مؤثره آن بر کیست تخمدان، تنظیم سیکل قاعدگی و کاهش دردهای قاعدگی گزارش شده است.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که مصرف این گیاه برای رفع ناراحتی‌های کبد و هپاتیت مفید است.

در صورت وجود خون در ادرار مصرف بومادران مفید است و به صورت دم کرده باعث کاهش قند خون در بیماری دیابت می‌شود.

در بیماری‌های مزمن کلیوی از جمله بیماری "برایت" که اغلب با افزایش آلبومن در ادرار و استسقا همراه است، مصرف بومادران مفید است.

این گیاه خاصیت ضد اسپاسم دارد و برای ترمیم زخم از له کرده برگ و گل بومادران به صورت مرهم استفاده می‌شود.

چه کسانی نباید بومادران مصرف کنند

مصرف بومادران برای کودکان زیر دو سال مجاز نیست و برای کودکان دو تا هشت سال نصف مصرف بزرگسالان خواهد بود.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «ایسنا»، مصرف بومادران در زمان بارداری و شیردهی باید با احتیاط صورت پذیرد و در هنگام مصرف این گیاه رنگ ادرار به رنگ قهوه ‌ای تغییر می‌کند که این تغییر رنگ اشکالی ندارد./