آشنایی با انواع تست‌های غربالگری قلب

بیماری‌های قلبی-عروقی به‌دلیل شیوع زیاد در سطح جامعه به غربالگری نیاز دارند. با غربالگری به‌موقع بیماری‌های قلبی-عروقی و تشخیص زودهنگام هزینه و وقت کمتری صرف بیمار می‌شود.

پزشکان متخصص قلب و عروق، برای اطمینان از تجویز بهترین و مناسب‌ترین مراقبت‌ها و درمان‌ها به بیماران، ممکن است انجام آزمایش‌هایی برای اندازه‌گیری عملکرد قلب را توصیه کنند. قبل از انجام هر یک از آزمایش‌های زیر، مسئولان آزمایشگاه با بیمار درباره آزمایشی که قرار است انجام شود و اینکه آزمایش چه چیزی را اندازه‌گیری می‌کند صحبت خواهند کرد. پس از آزمایش، متخصص قلب و عروق نتایج را بررسی کرده توضیح می‌دهد که آیا نیاز به مراقبت‌های بیشتری هست یا خیر.

به گزارش «بهپو»، هدف از غربالگری، جلوگیری از پیشرفت بیماری است؛ یعنی قبل از اینکه بیماری علائم بالینی نشان دهد یا بتواند عوارض قابل‌توجهی در فرد ایجاد کند، نوع آن مشخص و درمان زودرس آغاز شود. بیماری‌های قلبی-عروقی به‌دلیل شیوع زیاد در سطح جامعه به غربالگری نیاز دارند. با غربالگری به‌موقع بیماری‌های قلبی-عروقی و تشخیص زودهنگام هزینه و وقت کمتری صرف بیمار می‌شود.

تست استرس قلب

تست ورزش که به آن تست استرس قلب هم می گویند همان نوار قلب است که به طور مداوم در طی ورزش گرفته می شود و نشان می‌دهد که قلب در حین ورزش (یعنی زمانی‌که بدن به خون و اکسیژن بیشتری نیاز دارد) چگونه کار می‌کند. این بررسی کافی بودن تامین خون عضلات قلب بوسیله سرخرگ‌های کرونری و نحوه فعالیت عضله قلب را نشان می‌دهد. نام‌های دیگر این بررسی تست تردمیل، تست نوار متحرک، تست تحمل ورزش یا ECG ورزش می‌باشند. تست ورزش، بررسی تشخیصی متداولی برای تشخیص بیماری سرخرگ کرونری و شناسایی منشا علایمی مانند درد قفسه سینه می‌باشد. تست ورزش نشان می‌دهد که آیا میزان تامین خون بوسیله سرخرگ‌های کرونری کاهش یافته است یا خیر؟ این بررسی سطح بی‌خطر فعالیت بدنی را برای هر قلب بیماری مشخص می‌کند، همچنین سودمندی داروها را بررسی می‌کند و نیز سودمندی روش‌های بکار رفته برای بهبود گردش خون در یک فرد مبتلا به بیماری سرخرگ کرونری را نشان می‌دهد. این بررسی برای ارزیابی فشار وارد شده بر قلب (مانند فشار ناشی از پیاده‌روی سریع یا بالا رفتن از یک تپه) طراحی شده است که در محیطی همراه با کادر پزشکی مجرب و تحت کنترل شدید انجام می‌گردد. در طول این بررسی، یک تکنسین تعداد ضربان قلب، تعداد تنفس، میزان فشارخون، ریتم قلب و میزان احساس خستگی شما را به دقت کنترل می‌کند.

متداول‌‌ترین نوع تست استرس، تستی است که از شما خواسته می‌شود که بر روی یک تردمیل پیاده‌روی کنید یا یک دوچرخه ثابت را پدال بزنید. اگر این بررسی نشان دهد که قلب شما در حین ورزش به صورت طبیعی کار نمی‌کند، باید دوباره تست ورزش را همراه با اکوکاردیوگرافی یا فن‌آوری طب هسته‌ای تکرار کنید تا مشکل بهتر تشخیص داده شود. اغلب این بررسی‌ها همراه با بررسی اولیه قلب یعنی انجام یک اکوی قلبی یا اسکن هسته‌ای قلب در حالت استراحت انجام می‌شوند تا صحت تشخیص را به ویژه در زنان، بالاتر ببرند. چنانچه به دلیل بیماری قادر به انجام ورزش نباشید، ممکن است از شما یک استرس تست شیمیایی به عمل بیاید، به این ترتیب که به شما دارویی تجویز می‌شود تا برخی از اثرات ورزش در قلب شما را شبیه سازی (تقلید) کند و همزمان نوار قلب و یا تصویربرداری هسته‌ای انجام می‌شود.

نحوه گرفتن تست ورزش قلب

از شما خواسته می‌شود که از 12 ساعت قبل از انجام تست ورزش، چیزی نخورید چون ممکن است غذا باعث احساس ناراحتی یا حالت تهوع در شما شود. البته می‌توانید مقدارکمی از مایعاتی مانند آب بخورید اما از نوشیدن نوشیدنی‌هایی چون قهوه، چای، سودا یا شکلات حاوی کافئین خودداری نمایید.

درباره داروهای مصرفی خودتان از پزشکتان سئوال کنید و نیز از او بپرسید که آیا باید مصرف آنها را قبل از انجام بررسی قطع کنید یا خیر. اگر مبتلا به دیابت هستید، به شما درباره نحوه مصرف انسولین دستورالعمل‌های ویژه‌ای داده می‌شود.

یک تکنسین پزشکی، الکترودهایی را روی پوست‌تان قرار می دهد. همچنین بر روی بازوی شما یک بازوبند فشارخون بسته خواهد شد. قبل از شروع ورزش، از شما یک نوار قلب درحالت استراحت گرفته می شود و سپس بر روی یک تردمیل یا دوچرخه ثابت سوار می‌شوید. دو تا سه دقیقه اول باید آهسته ورزش و خود را گرم کنید. سپس هر دو تا سه دقیقه یکبار سرعت خود را به تدریج افزایش دهید تا به بالاترین درجه برسید. پزشک نیز شما را به ادامه ورزش تشویق خواهد کرد تا اینکه بالاخره از ورزش کردن خسته شوید یا دچار علامتی مانند درد، سرگیجه یا تنگی‌نفس شوید. سپس، به مدت 10 دقیقه دراز می‌کشید یا می‌نشینید. پزشک یا تکنسین، قلب و فشارخون شما را در طول این دوره کنترل می‌کند. او درباره احساس خستگی یا از نفس افتادن شما سوالاتی می‌پرسد. اگر نوارقلب مشکل بالقوه‌ای را نشان دهد، پزشک از شما می خواهد که ورزش کردن را متوقف کنید و تا بررسی‌های بیشتری انجام دهد.

تفسیر نتایج تست ورزش قلب

پزشکی که نوار قلب را می‌خواند، ممکن است بلافاصله نتایج ابتدایی را به شما بگوید، اما تحلیل کامل نتایج معمولا طول می‌کشد. اگر این بررسی نشان دهد که قلب شما در طی ورزش به خوبی کار می‌کند، از این نتایج می‌توان در برنامه‌ریزی فعالیت‌های بدنی متناسب استفاده کرد. اگر نتایج نشان دهند که قلب شما در طی ورزش، طبیعی کار نمی‌کند، ممکن است به بررسی‌های بیشتری نیاز داشته باشید، برای مثال بررسی‌هایی مانند یک استرس تست اکوکاردیوگرافیک یا یک استرس تست هسته‌ای؛ تا دقیق‌تر نشان دهند که کجای مسیر تامین خون عضلات قلبی مسدود شده‌است. گاهی ممکن است نیاز به انجام آنژیوگرافی باشد. اگر از قبل مبتلا به بیماری سرخرگ کرونری باشید، آنژیوگرافی یک انسداد جدید یا انسدادی که بدتر شده است را معمولا نشان می‌دهد.

انتخاب نوع استرس تست تا حدودی به سابقه پزشکی شما و برنامه‌ریزی پزشک معالج‌تان بستگی دارد. تست ورزش کمتر اختصاصی است و بنابراین نسبت به استرس تست اکوکاردیوگرافیک یا استرس تست تالیوم (اسکن هسته‌ای) فایده کمتری دارد؛ با این حال، تست ورزش خیلی ارزان است و اغلب به عنوان نخستین گام در غربالگری بیماری‌های قلبی انتخاب می‌شود. افرادی که سابقه بیماری قلبی که ممکن است بر نتیجه نوار قلب تاثیر بگذارند، دارند ممکن است به استرس تست هسته‌ای نیاز داشته باشند. چون زن‌ها به ویژه زن‌های جوان مستعد نتایج مثبت کاذب در نوار قلب معمولی می‌باشند، انجام دادن استرس تست اکوکاردیوگرافیک در زنان بهتر است.

استرس تست شیمیایی

اگر وجود یک ناتوانی (برای مثال التهاب یا آرتروز مفاصل، کمردرد یا یک سکته مغزی) مانع از انجام تست ورزش شود، پزشکتان می‌تواند از یک داروی تزریقی داخل وریدی برای افزایش تعداد ضربان قلب شما همراه با یک تکنیک تصویربرداری مانند اکوکاردیوگرافی برای دیدن نحوه فعالیت قلب حین فعالیت شدیدتر قلب استفاده کند. به این روش استرس تست دارویی یا شیمیایی گفته می‌شود. داروهایی که بیشتر استفاده می‌شوند عبارتند از: دوبوتامین، دی‌پیریدامول و آدنوزین.

این داروها طوری تجویز می‌شوند که ضربان قلب شما به تدریج بالا رود. اگر هنوز توانایی اندکی برای انجام ورزش دارید، ممکن است بعد از تجویز دارو پزشک از شما بخواهد که بر روی تردمیل به مدت یک دقیقه راه بروید. کادر پزشکی مجرب در طول تست شما را زیر نظر دارند و شما باید هرگونه علامت غیرطبیعی را به آنها گزارش دهید. دوبوتامین ممکن است باعث افزایش فاحش فشارخون یا حتی آریتمی (بی نظمی ضربان قلب) شود. آدنوزین ممکن است باعث کاهش گذرا و جزیی ضربان قلب گردد. هم آدنوزین و هم دی‌پیریدامول ممکن است باعث خس‌خس سینه شوند و باید با احتیاط تجویز شوند و در افراد مبتلا به آسم یا بیماری‌های مزمن انسدادی ریوی تجویز نشوند. استفاده از داروها را می‌توان در هر زمانی متوقف کرد.

آماده شدن برای یک استرس تست شیمیایی شبیه استرس تست معمولی است. از شما خواسته می‌شود که حداقل به مدت سه ساعت قبل از انجام تست چیزی نخورید و نیاشامید تا از ایجاد حالت تهوع در شما جلوگیری شود. اگر از دارو استفاده می‌کنید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید، شاید لازم باشد که مصرف آنها را مدتی قبل از انجام این نوع بررسی قطع کنید. اگر مبتلا به دیابت هستید و انسولین مصرف می‌کنید نیاز به دستورالعمل‌های خاصی دارید. سابقه ابتلا به آسم، برونشیت یا آمفیزم خودتان را به پزشک بگویید، چون استفاده از برخی از انواع این داروها ممکن است در شما خطرناک باشند.

اکوکاردیوگرافی - اکوی قلبی

در اکوکاردیوگرافی یا اکوی قلب از امواج صوتی دارای فرکانس بالا (که ما فوق صوت نیزنامیده می‌شود) برای ایجاد یک تصویر متحرک از قلب استفاده می‌شود. امواج صوتی از طریق یک وسیله دستی به نام پروب به داخل بدن فرستاده می‌شود. این امواج صوتی ساختارها و مایعات موجود در قلب را مرتعش کرده و اکوها از طریق مبدل (پروب) مجددا دریافت می‌شوند. اکوها در مونیتور به تصاویر تبدیل می‌شوند.

با استفاده از انواع مختلف روش‌های اکوکاردیوگرافی، پزشک اندازه، شکل و انقباض عضله قلب را مشاهده می‌کند، همچنین نحوه عملکرد دریچه‌های قلب و جریان‌خون در قلب و سرخرگ‌ها را می‌بیند. در طول اکوکاردیوگرافی دو بعدی ساختار و عملکرد قلب مشاهده می‌شوند و اکوکاردیوگرافی داپلر برای ارزیابی جریان خون در درون قلب و شناسایی الگوهای غیرطبیعی جریان خون به‌کار می‌رود.

اگر اکوکاردیوگرافی همراه با یک استرس تست انجام شود، ممکن است مشخص کند که آیا دیواره قلب بعد از ورزش به خوبی حرکت می‌کند؟ ممکن است در حین ورزش به قسمتی از عضله قلب خون کافی نرسد و کاهش خون‌رسانی در حین ورزش باعث عدم توانایی عضله قلب برای منقبض شدن شود که این حالت با اکوکاردیوگرافی نشان داده می‌شود.

نحوه انجام اکوکاردیوگرافی

اکوکاردیوگرافی هم در مطب پزشک و هم در بیمارستان قابل انجام است. اکوکاردیوگرافی نیاز به آماده‌سازی خاصی ندارد. از شما درخواست می‌شود که لباس‌های رویی خود را درآورید، سپس پزشک یک ژل مخصوص را بر روی سینه شما می‌مالد تا به انتقال جریان کمک کند. پزشک پروب اکوکاردیوگرافی را بر روی قلب و سینه شما گذاشته و آنرا کمی فشار می‌دهد و از شما می‌خواهدکه درجهات مختلف دراز بکشید یا نفس خود را حبس کنید تا تصویر واضح‌تری از قلب در مونیتور دیده شود. کل اکوکاردیوگرافی 45 دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد.

تفسیر اکوی قلب

ممکن است مجبور باشید برای مشخص شدن نتایج کامل اکوکاردیوگرافی مدتی صبر کنید. اکوکاردیوگرافی به پزشک شما نشان می‌دهد که چگونه حفره‌ها یا دیواره‌های قلب توسط بیماری‌هایی مانند حمله قلبی، فشارخون‌بالا، بیماری پیشین قلبی و یا نارسایی قلب، دچار تغییر شده‌اند.

همچنین اکوکاردیوگرافی پزشک را قادر به تحلیل توان پمپاژ قلب می‌سازد، که پزشک آن را با عبارت کسر جهشی (EF) توصیف می‌نماید . کسر جهشی(EF) طبیعی در حدود 55 تا 65 درصد می‌باشد، یعنی بیش از نیمی از خون موجود در بطن چپ قلب (حفره اصلی پمپ کننده قلب) در هر ضربان قلب به بیرون ریخته می‌شود. اگر این درصد (EF) بسیار پایین باشد، اکوکاردیوگرافی نشان می‌دهد که کجای فرایند پمپاژ قلب ضعیف است، برای مثال اکوکاردیوگرافی ناحیه‌ای از قلب که در اثر حمله قلبی ضعیف شده است را نشان می‌دهد. اکوکاردیوگرافی ممکن است به خصوص در تشخیص برخی از بیماری‌های ژنتیکی که با خطر مرگ ناگهانی همراه می‌باشند ارزشمند است، برای مثال کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک قلب که افزایش ضخامت غیر طبیعی عضله قلب می‌باشد و معمولا در ورزشکاران جوانی که دچار مرگ ناگهانی می‌شوند، دیده می‌شود.

همچنین اکوکاردیوگرافی وضعیت هر 4 دریچه قلب و نحوه کارکرد آنها را نشان می‌دهد. استفاده از اکوکاردیوگرافی داپلر چگونگی عبور خون از دریچه‌ها را نشان می‌دهد که این خود ممکن است نشانگر ماهیت یک بیماری قلبی باشد، برای مثال برگشت خون به سمت عقب ممکن است نشان دهنده نارسایی یک دریچه باشد. همچنین اکوکاردیوگرافی اطلاعاتی درباره حجم گردش خون به پزشک می‌دهد که ممکن است تحت تاثیر داروهایی مانند دیورتیک‌ها (داروهای ادرارآور) قرار گرفته باشند. همچنین اکوکاردیوگرافی به سوالات زیر پاسخ می‌دهد: چگونه چندین عامل در قلب با هم برهمکنش می‌کنند؟ چگونه درمان‌ها از پس یک نوع ناراحتی خاص برمی‌آیند؟ و برای نگه داشتن فعالیت پمپاژی قلب در بهترین حالت خود، چه اقدامی باید انجام داد؟

اکوکاردیوگرافی ورزشی - استرس اکو

درست مانند سایر استرس تست‌ها، یک اکوکاردیوگرافی ورزشی نشان می‌دهد که عملکرد قلب شما به هنگام فعالیت شدید چگونه است. استرس اکو بیشتر اوقات برای تایید یا رد بیماری سرخرگ کرونری قلب انجام می‌شود. تصویر قلب که در حال حرکت توسط استرس اکو ایجاد می‌شود، پزشک را قادر می‌کند که محل انسداد سرخرگ‌های کرونری را تشخیص دهد.

استرس اکوکاردیوگرافی ممکن است در مطب پزشک یا در بیمارستان انجام شود. این بررسی دو بخش دارد: نخست، پزشک در حالی‌که شما بر روی میز معاینه درازکشیده‌اید، یک اکوکاردیوگرافی در حال استراحت (سونوگرافی قلب) را انجام می‌دهد. سپس شما سوار دوچرخه ثابت یا تردمیل می‌شوید و شروع به ورزش می‌کنید تا فعالیت قلب‌تان به حداکثر برسد. اکوکاردیوگرافی دوم درحالی انجام می‌شود که ضربان قلب شما هنوز بالا است. در صورت وجود هرگونه تغییرات ناشی از ورزش در قلب، این بررسی آنها را نشان خواهد داد. برای مثال، در مناطقی از قلب که خون‌رسانی آن به علت انسداد سرخرگ‌های عضله قلب محدود شده است، عضله قلب آن طورکه باید منقبض نمی‌شود. به عنوان یک مثال دیگر، کاهش خون‌رسانی به عضلات قلب در طی ورزش که در حالت استراحت وجود ندارد، بیانگر ناهنجاری‌های قابل برگشت جریان خون می‌باشد. این حالت از بیماری را باید درمان نمود تا از بروز حملات قلبی پیشگیری شود.

اکوکاردیوگرافی از راه مری

پزشک ممکن است برای شما اکوکاردیوگرافی از راه مری یا اکو مری (TEE) درخواست کند. اکوکاردیوگرافی از طریق مری نوعی اکوکاردیوگرافی است که برخی از محدودیت‌های اکوکاردیوگرافی معمولی را ندارد. همانطورکه از نام آن پیدا است، اکوکاردیوگرافی از طریق مری با استفاده از یک پروب بسیار کوچک (با قطری کمتر از 1/5 سانتی‌متر) انجام می‌شود. این پروب کوچک وارد مری می‌شود (مری لوله‌ای است که دهان را به معده وصل می‌کند). به جای دیدن قلب از طریق دیواره قفسه سینه، در اکوکاردیوگرافی از طریق مری تصاویرقلب از داخل مری که بسیار به قلب نزدیک می‌باشد، تهیه می‌شوند. شکل خاص قفسه سینه و وزن بدن و سایر موارد ممکن است باعث شوند که روش‌های متداول اکوکاردیوگرافی از قفسه سینه، کمتر مفید باشند. در صورت امکان از نیمه شب قبل از اکوکاردیوگرافی از طریق مری، از خوردن پرهیز کنید. با اینحال، اگر لازم باشد که فوراً این اکوکاردیوگرافی انجام شود، بهتر است که از4 ساعت قبل از اکو مری چیزی نخورید به این ترتیب بعد از اکو حالت تهوع و استفراغ کمتری خواهید داشت. در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید و نحوه مصرف آنها در قبل و بعد از اکو حتماً با پزشک خودتان مشورت کنید.

اکو مری در بیمارستان انجام می‌شود. از آنجایی‌که به شما داروی آرام‌بخش داده می‌شود، باید پیشاپیش ترتیب بازگشت به منزل را بدهید. ابتدا شما برروی یک میز دراز می‌کشید و یک راه وریدی (IV) در بازوی شما تعبیه می‌شود تا از آن طریق داروی آرام‌بخش به شما تجویز شود. سپس تکنسین الکترودهایی را بر روی قفسه سینه شما قرار می‌دهد سردیگر الکترودها به دستگاه مونیتور قلب وصل می‌باشند تا ریتم قلب شما را در طول اکو مری نشان دهند.

بعد از بی‌حس‌کردن گلویتان بوسیله یک اسپری بی‌حس کننده، تکنسین به آرامی پروب کوچکی را وارد گلوی شما می‌کند و از آنجا آن را به داخل مری می‌فرستد. این قسمت از اکوکاردیوگرافی از طریق مری ناراحت‌کننده‌ترین قسمت آن است و ممکن است شما احساس تهوع و استفراغ بنمایید. به محض اینکه پروب سرجای خود قرارگرفت، دیگر هیچ دردی حس نخواهید کرد. ممکن است در حین اکو مری نیمه بیدار نگه داشته شوید و پزشک از شما بخواهد که نفستان را در سینه حبس کنید یا به خود فشار وارد کنید، چون ممکن است برخی از حرکات روده باعث شوند که قلبتان تحت فشار قرار بگیرد، این کار به رفع آن مشکل کمک می‌کند.

وقتی‌ که اکو مری انجام شد، پروب و راه وریدی برداشته می‌شوند و قلب دیگر مونیتور نمی‌شود. ممکن است در اثر داروی آرام‌بخش احساس خواب‌آلودگی به شما دست دهد. برای کنترل میزان ضربان قلب و فشار خون ممکن است تا چند ساعت در بیمارستان نگه داشته شوید. اغلب اوقات ممکن است به شما توصیه شود که حداقل 2 ساعت صبر کنید و سپس چیزی بخورید، چرا که ممکن است هنوز گلوی شما بی‌حس باشد. بعد از رفع بی‌حسی، ممکن است گلوی شما یکی دو روزی درد داشته باشد. بهتر است تا 24 ساعت رانندگی نکنید، تا مطمئن شوید که آثار داروهای آرام‌بخش به طورکامل از بدن شما خارج شده‌اند، بنابراین از قبل نحوه برگشت به خانه را پیش بینی کنید.

تست استرس تالیوم

تست استرس تالیوم، نشان می‌دهد که طی ورزش، چگونه خون در عضله قلب جاری می‌شود. تست استرس تالیوم هرگونه کاهش جریان خون در قسمت‌های مختلف قلب در اثر انسداد سرخرگ کرونری را نشان می‌دهد و در ارزیابی عوارض پس از حمله قلبی، بررسی تاثیر روش‌های به کار رفته به منظور گشودن سرخرگ‌های کرونری و بررسی سایر علت‌های درد قفسه سینه به‌ کار می‌رود.

به این بررسی همچنین اسکن پرفوزیون (پرفوزیون عبارتست از جریان خون در یک اندام یا بافت خاص) یا استرس تست ایزوتوپی نیز گفته می‌شود (تالیوم و تکنسیوم دو تا از شایع‌ترین ایزوتوپ‌ها یا مواد رادیواکتیو مورد استفاده در این‌گونه بررسی‌ها می‌باشند.)

همانند سایر روش‌های اسکن هسته‌ای، تالیوم یا یک ماده ردیاب دیگر به جریان خون تزریق و از طریق جریان خون به قلب می‌رود و از آنجا وارد سلول‌های عضلانی قلب می‌شود. تصاویر حاصل از اسکن نشان می‌دهند که چه قدر خون وارد قسمت‌های مختلف قلب می‌شود. اگر خون‌رسانی در قسمت خاصی از قلب کاهش یافته باشد، این یافته نشان‌دهنده انسداد سرخرگ کرونری می‌باشد. اگر خون به قسمتی از عضله قلب وارد نشود احتمالا آن قسمت بافت مرده (اسکار) ناشی از حمله پیشین قلبی می‌باشد. جریان خون در زمان استراحت و بعد از استرس ایجاد شده توسط دارو با هم مقایسه می‌شود. این بررسی نباید در طی دوران حاملگی انجام شود.

نحوه انجام تست تالیوم

تست استرس تالیوم، مانند هر استرس تست دیگری آمادگی لازم دارد. 3 تا 4 ساعت قبل از انجام تالیوم اسکن، از خوردن و آشامیدن بپرهیزید. لباس و کفشی بپوشید که در حین حرکات روی تردمیل راحت باشید، برای مثال می‌توانید از کفش‌های ورزشی یا کفش‌های مخصوص دویدن استفاده نمایید. اگر از داروی خاصی استفاده می‌کنید به خصوص اگر دیابت دارید و انسولین مصرف می‌کنید حتماً با پزشک خود در این باره مشورت نمایید. درمورد افرادی‌که قادر به ورزش کردن نیستند، تالیوم اسکن را می‌توان بعد از تزریق داروی لازم برای شبیه‌سازی حرکات ورزشی، انجام داد. ممکن است انجام تالیوم اسکن، چندین ساعت طول بکشد.

در زمان تست، یک تکنسین الکترودهایی را روی قفسه سینه شما نصب خواهدکرد که به یک مونیتور قلب وصل می‌باشند. ضربان قلب و فشار خون اندازه‌گیری می‌شوند و سپس شما بر روی یک تردمیل قرار می‌گیرید. بعد از قرار گرفتن بر روی تردمیل، به تدریج سرعت تردمیل افزایش می‌یابد تا اینکه به حداکثر میزان ممکن برسد. سپس به شما تالیوم (یا یک ایزوتوپ دیگر) تزریق می‌شود. ریتم قلب شما به طور مداوم کنترل می‌شود و فشارخونتان به صورت دوره‌ای اندازه‌گیری می‌شود. سپس بر روی یک میز مجهز به دوربین گاما دراز می‌کشید و تکنسین درحالیکه قلبتان به شدت در حال فعالیت است، از آن عکس می‌گیرد. ممکن است لازم باشد که یک موقعیت را برای چندین دقیقه حفظ نمایید، مثلا ممکن است مجبور شوید بازویتان را بر روی سرتان به مدت چند دقیقه نگه دارید.

بعد از اتمام قسمت ورزشی تالیوم اسکن، مطب یا آزمایشگاه را به مدت 3یا 4 ساعت ترک می‌نمایید. می‌توانید بروید چیزی بخورید یا بنوشید (نوشیدنی‌های فاقد کافئین یا شکلات). وقتیکه برگشتید، دوباره بر روی میز و در زیر دوربین گاما دراز می‌کشید تا درحالت استراحت نیز از قلب شما عکس گرفته شود. تالیوم در بدن شما حرکت کرده است و اکنون قابل رویت است. درازکشیدن در این قسمت از تالیوم اسکن بسیار مهم است، و ممکن است بین 10 تا 20 دقیقه طول بکشد. برای برخی افراد دراز کشیدن بر روی یک میز سفت دشوار است، ولی در عمل این کار دردی ندارد. بعد از اتمام تالیوم اسکن، فعالیت‌های معمولی خود را از سر می‌گیرید و هرچه که می‌خواهید می‌خورید و می‌آشامید.

برخی از مراکز، اول اسکن در حالت استراحت را انجام می‌دهند و سپس اسکن قلب پس از ورزش را انجام می‌دهند. تالیوم اسکن به هیچ وجه نباید در طی حاملگی انجام شود.

نحوه تفسیر نتایج

ظرف مدت چند روز نتایج تالیوم اسکن به دست شما می‌رسد. در حالت معمولی نتایج یک تالیوم اسکن به شرح زیر می‌باشد:

● اگر نتایج اسکن در حالت استراحت و پس از ورزش طبیعی باشند، نتیجه گرفته می‌شود که میزان جریان خون سرخرگ‌های کرونری به عضلات قلب کافی است.

● اگر جریان ‌خون درحالت استراحت طبیعی باشد، ولی در طول ورزش طبیعی نباشد (یعنی نقص در خون‌رسانی یا پرفوزیون)، نتیجه گرفته می‌شود که قسمتی از عضلات قلب در طی فعالیت شدید، خون کافی دریافت نمی‌کند و احتمالاً یکی از سرخرگ‌های کرونری مسدود شده است.

● اگر جریان خون قسمتی از عضلات قلب، درحالت استراحت کاهش یابد و در طول ورزش بدتر هم بشود، نتیجه گرفته می‌شود که بخشی از عضلات قلب، در تمام اوقات با کاهش خون‌رسانی مواجه است.

● اگر هیچ گونه تالیومی در هر دو حالت استراحت و پس از ورزش در عضله قلب مشاهده نشود که اصطلاحا نقص تثبیت شده نامیده می شود (Fixed-Defect ) نتیجه گرفته می‌شود که احتمالاً قبلا یک حمله قلبی اتفاق افتاده و قسمتی از بافت قلب مرده است و به جای آن بافت اسکار تشکیل شده است.

تصویربرداری هسته‌ای

تصویربرداری یا اسکن هسته‌ای، تکنیکی است که با استفاده از مقادیر بسیار اندک و بی‌خطری از تشعشع در بدن، تصاویر بسیار دقیقی از قلب و فعالیت آن به ما می‌دهد. مقادیر بسیار اندکی از ماده رادیواکتیو معروف به رادیونوکلئیدها وارد گردش ‌خون می‌شوند. رادیونوکلئیدها به گلبول‌های قرمز خون می‌چسبد و به همراه آنها در قلب و عضلات قلب گردش می‌کنند. یک دوربین مخصوص پرتوگاما، که به تشعشع بازگشتی از رادیونوکلوئیدها حساس است پرتوی گاما را دریافت می‌نماید و تصویری از قلب می‌سازد که در یک مونیتور نمایش داده می‌شود. تصویر موجود در مانیتور معمولاً چاپ می شود و در اختیار بیمار قرار می گیرد. پزشک می‌تواند هم عضله قلب و هم گردش خون را مطالعه کند. روش‌های تصویربرداری هسته‌ای اغلب همراه با یک استرس تست و تزریق تالیوم انجام می‌شوند. ایزوتوپ هسته‌ای در خون جریان می‌یابد و ممکن است برخی از نواحی قلب یعنی جاهایی‌که میزان خون اندکی دارند، دیده نشوند. به این نقاط، لکه‌های سرد یا نقص در پرفوزیون (جریان خون) گفته می‌شود.

سی تی اسکن (CT-scan)

سی‌تی‌اسکن یک روش تصویربرداری پیشرفته با استفاده از اشعه ایکس است که از قلب تصاویری با مقطع عرضی می‌گیرد. برای انجام یک سی‌تی‌اسکن، شما بر روی یک تخت قابل حرکت که به دستگاه اسکن کننده لوله‌ای شکل وارد می‌شود، دراز می‌کشید. تصاویر زیادی از تمام جهات بدن شما گرفته می‌شود. یک رایانه این تصاویر را با هم ترکیب می‌کند و تصویر دقیقی از مقطع عرضی ساختاری مثل قلب به دست می‌آورد. پزشک تصاویر قلب، ریه‌ها و رگ‌های ‌خونی بزرگ را ارزیابی می‌نماید.

از سی‌تی‌اسکن‌ها اغلب برای رویت کلسیفیکاسیون (رسوب کلسیم بر روی بافت‌ها در اثر یک واکنش طبیعی نسبت به آسیب‌دیدگی) در رگ‌های‌خونی بر اثر تصلب‌شرایین یا در عضله قلب بر اثر حمله قلبی، استفاده می‌شود. مانند سایر روش‌هایی که از اشعه ایکس استفاده می‌کنند، سی‌تی‌اسکن نیز مقداری ایمن از اشعه ایکس را از بدن عبور می‌دهد که بعد از اتمام بررسی در بدن باقی نمی‌ماند. در برخی موارد یک ماده حاجب (رنگ با پایه ید) در جریان خون تزریق می‌شود تا تصویر واضح‌تری از عضو مورد نظرگرفته شود. اگر قرار است که به بدن شما ماده حاجب تزریق نشود، به شما گفته می‌شود که از 2 ساعت قبل از انجام بررسی چیزی نخورید. اگر قرار است به شما ماده حاجب تزریق شود، نباید از4ساعت قبل از بررسی چیزی بخورید. در برخی از افراد این ماده حاجب باعث علایم آلرژیک می‌شود، اما این واکنش‌ها بسیار نادر می‌باشند. از شما خواسته می‌شود که لباس بیمارستانی بپوشید و بر روی میز دراز بکشید. اگر از یک ماده حاجب استفاده شود، یک راه وریدی در بازوی شما تعبیه می‌شود. این میز به آرامی به سمت اسکنر حرکت خواهدکرد. تکنسین شروع به عکس گرفتن می‌کند و از شما می‌خواهد که درحالیکه دراز کشیده‌اید با گرفتن هر عکس نفس خود را حبس کنید. بعد از انجام بررسی، می‌توانید کارهای معمولی خود را دنبال کنید.

حساسیت به ماده حاجب حاوی ید

در بسیاری از بررسی‌ها از یک ماده حاوی ید به عنوان ماده حاجب برای مشخص کردن اندام‌های مختلف استفاده می‌شود. این رنگ یا ماده حاجب از طریق یک راه وریدی در بازو تزریق می‌شود. اگر به یُد حساسیت دارید حتماً آنرا به پزشک خود اطلاع دهید. در این صورت پزشک ممکن است یک کورتیکواسترویید برایتان تجویز نماید که باید قبل از شروع بررسی مصرف شود تا امکان بروز واکنش آلرژیک را کاهش دهد. در برخی از موارد بسیار نادر، افراد دچار تورم زبان، گلو یا تنگی نفس می‌شوند. اگر در طول بررسی دچار واکنش خاصی به رنگ یُد شوید، بلافاصله جهت درمان به بیمارستان منتقل خواهید شد. شما باید هر گونه واکنش آلرژیک قبل از شروع بررسی یا در حین آن را گزارش نمایید.

توموگرافی کامپیوتری با استفاده از پرتوی الکترونی

توموگرافی کامپیوتری با استفاده از پرتوی الکترونی (EBCT) یا CT سریع شکل سریع‌تری از سی‌تی‌اسکن است که در یک دهم ثانیه عکس می‌گیرد (در مقایسه با1تا10ثانیه در سی‌تی‌اسکن معمولی). ازآنجایی‌که قلب همیشه در حال حرکت است، سی‌تی‌اسکن معمولی گاهی اوقات تصاویر تیره و تاری می‌گیرد. EBCT به اندازه کافی سریع است که از بروز این مشکل جلوگیری کند EBCT. پزشک را قادر می‌سازد که روند کلسیفیکاسیون در سرخرگ‌های شما را تشخیص دهد. معمولا از EBCT برای اسکن کردن کل بدن افراد سالم نیز استفاده می‌شود، اما شواهدی دال بر سودمندی این کار وجود ندارد.

سی تی اسکن مارپیچ - اسپیرال

سی‌تی‌اسکن مارپیچ (اسپیرال) فرم دیگری از سی‌تی‌اسکن سریع است. در یک سی‌تی‌اسکن معمولی شما بر روی یک میز دراز می‌کشید و اسکنر برای عکس گرفتن به آرامی حرکت می‌کند. ولی در سی‌تی‌اسکن مارپیچی شما بر روی میزی دراز می‌کشید وبه همراه این میز در داخل اسکنر حرکت می‌کنید و اسکنر بدون وقفه عکس می‌گیرد. این اسکنرها در یافتن آنوریسم‌ها (برآمدگی دیواره تضعیف شده یک سرخرگ به بیرون) و آمبولی‌های ریوی (لخته‌های خون در ریه‌‌ها) بسیار مفید می‌باشند.

سی‌تی‌اسکن‌های با چند ردیاب

از نوعی سی‌تی‌اسکن که نسبت به دستگاه سی‌تی‌اسکن معمولی تعداد بیشتری ردیاب دارد، برای تهیه اطلاعات درباره سرخرگ‌ها استفاده می‌شود که قابل مقایسه با آنژیوگرافی است. از آنجایی‌که انجام سی‌تی‌اسکن راحت‌تر و ارزان‌تر از آنژیوگرافی است لذا درآینده از سی‌تی‌اسکن با چند ردیاب استفاده‌های زیادی خواهد شد. کاربرد اخیر آن سی‌تی‌آنژیوگرافی است که در آن رنگ (ماده حاجب) تزریق می‌شود و تصاویری از سرخرگ‌های کرونری تهیه می‌شود. از سی‌تی‌آنژیوگرافی به عنوان یک ابزار غربالگری در افراد در معرض خطر زیاد ابتلا به بیماری سرخرگ‌های کرونری و به عنوان یک ابزار تشخیصی در برخی از بخش‌های اورژانسی بیمارستان‌های تخصصی قلب استفاده می‌شود. متخصصان پزشکی درحال تحقیق بر روی تدوین استانداردهایی برای تهیه دستورالعمل‌ واحد استفاده از اسکنرهای با چند ردیاب می‌باشند.

ام.آر.آی (MRI)

تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی یا MRI فن‌آوری دیگری است که از میدان‌های مغناطیسی برای ایجاد تصویر استفاده می‌کند. به طور خلاصه، اسکنر MRI، بدن شما را توسط یک میدان مغناطیسی احاطه می کند. این میدان مغناطیسی با عناصر مغناطیسی بدن (مانند هیدروژن) واکنش می‌دهد. این واکنش باعث ایجاد امواج رادیویی می‌شود. یک رایانه این امواج رادیویی را تجزیه و تحلیل کرده و تصویر ایجاد نماید.

MRI تصاویری ایجاد می کند که مشابه تصاویر سی‌تی‌اسکن می‌باشند، اما در MRI از اشعه Xاستفاده نمی‌شود و MRI بافت‌های متفاوتی را بهتر نشان می‌دهد. انجام MRI بدون درد است و هیچ نوع تزریقی در طی آن انجام نمی‌شود و با هیچ‌گونه خطرشناخته شده‌ای همراه نمی‌باشد.

افرادی که ضربان‌ساز مصنوعی (پیس میکر) و یا سایر وسایل فلزی در داخل بدن خود دارند، نمی‌توانند از MRI استفاده کنند، اما افرادیکه دریچه‌های مصنوعی قلب دارند که از لحاظ مغناطیسی فعال نیستند، می‌توانند MRI انجام دهند. از این تست می‌توان در نیمه دوم حاملگی به طور ایمن و بدون خطری استفاده کرد.

MRI نیاز به آماده‌سازی خاصی ندارد. باید لباس بیمارستانی بپوشید و بر روی میزی که داخل اسکنر قرار می‌گیرد، دراز بکشید. اسکنر مثل تونل تنگ و دراز است. افرادیکه مبتلا به ترس مرضی (فوبیا) از فضای بسته می‌باشند ممکن است در داخل اسکنر احساس ناراحتی کنند. با اینحال، انتهای بسیاری از اسکنرهای امروزی به صورت باز ساخته می‌شوند تا این مشکل را کاهش دهند.

زمانی‌که داخل اسکنر قرار دارید، ممکن است از شما خواسته شود که به مدت کوتاهی نفس خود را نگه دارید تا تصویر گرفته شود. اگر از قرارگرفتن در داخل اسکنر احساس نگرانی دارید، بهتر است قبل از انجام بررسی آنرا با پزشکتان درمیان بگذارید. اگر اضطراب داشته باشید، ممکن است برای حفظ آرامش شما در حین بررسی به شما داروی آرام‌بخش تزریق می‌شود.

در داخل اسکنر صداهای بلندی خواهید شنید. گاهی اوقات می‌توانید در حالیکه درون اسکنر قرار دارید با استفاده از گوشی (هدفون) به موسیقی گوش دهید، البته دستورالعمل‌های تکنسین نیز از طریق گوشی به شما اعلام می‌شوند. بعد از اتمام بررسی می‌توانید به سرکارهای‌معمولی خود برگردید.

ام.آر.آ (MRA)

در آنژیوگرافی با رزونانس مغناطیسی یا MRA ، از یک اسکنر MRI برای بررسی رگ‌های خونی منتهی به مغز، کلیه‌ها و ساق پاها استفاده می‌شود. این نوع اسکن با استفاده از وسایل متفاوتی در داخل اسکنر انجام می‌شود، بنابراین این روش از نظر شما مشابه با MRI می‌باشد.

معمولاً، MRA با استفاده از گادولینیوم انجام می‌شود که یک ماده حاجب مغناطیسی است و در هیچ فردی حساسیت‌زا نمی‌باشد. معمولا گادولینیوم قبل از انجام بررسی در بازو تزریق می‌شود.

تصویربرداری از قفسه سینه با استفاده از اشعه ایکس

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، با وجود اینکه روش‌های تصویربرداری پیشرفته زیادی ابداع شده‌اند، ولی گاهی اوقات تصویربرداری ساده قفسه سینه با استفاده از اشعه ایکس، روش مفیدی برای ارزیابی دستگاه قلبی‌عروقی شما می‌باشد.

تصویربرداری ساده قفسه سینه با استفاده از اشعه ‌ایکس با عبور دادن مقدار اندک و نسبتاً بی‌خطری از اشعه ایکس، از میان بدن شما بر روی یک قطعه فیلم حساس به اشعه ایکس انجام می‌شود.

تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس از قفسه سینه، تصویری از قلب و ریه‌های شما به پزشک ارایه می‌نماید که در این تصویر اندازه و شکل قلب، وجود رسوبات کلسیمی در قلب و وجود احتقان در ریه‌ها مشخص و معلوم می‌شوند.

اگر قلبتان بزرگ شده باشد، شکل این بزرگ شدگی ممکن است سرنخ‌هایی در جهت تعیین علت آن به پزشک بدهد. برای مثال تنگی دریچه‌های قلبی، نسبت به بزرگ شدگی ناشی از نارسایی احتقانی قلب، شکل دیگری به قلب می‌دهد.

کلسیم که به وضوح درتصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس دیده می‌شود، گاهی در بافت‌های آسیب دیده تجمع پیدا می‌کند. در قلب، رسوبات کلسیمی ممکن است در یک دریچه، یک سرخرگ یا حتی خود عضله قلب تجمع پیداکنند. در صورت وجود چنین رسوباتی، انجام بررسی‌های بیشتر، ضروری می‌باشد.

عکس قفسه سینه که با استفاده از اشعه ایکس گرفته می‌شود، همچنین تصویر ریه‌های شما را نیز نشان می‌دهد و به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دهد که آیا علایم شما ناشی از بیماری قلبی است یا بیماری ریوی. وجود مایع در بافت ریه (ادم ریوی) ممکن است به این معنا باشد که ضعف قلب در پمپاژ خون، منجر به بازگشت این مایع و در نتیجه احتقان ریه‌ها شده است (نارسایی احتقانی قلب.)

انجام یک تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس، آسان و بدون درد است. ممکن است از شما خواسته شود که لباس‌هایتان را از کمر به بالا درآورید و هرنوع جواهرآلاتی که ممکن است با تصویر تداخل کنند را از خود دور نمایید.

باید جلوی دستگاه اشعه ایکس بایستید، دست‌هایتان را از هم باز کنید و نفستان را در سینه حبس کنید تا تصویر با استفاده از اشعه ایکس گرفته شود (گرفتن این حالت به این دلیل است که تصویر واضحی از قلب و ریه‌ها تشکیل شود.)/

ورود به حساب کاربری