22 توصیه طب سنتی به روزه داران

ترک برخی عادت های نادرست و پیروی از عادت های درست روزه داری، علاوه بر اینکه به شما کمک می کند کمتر با مشکل ضعف و تشنگی روبرو شوید، ماه رمضان را برای شما به فرصتی عالی تبدیل می کند تا از این ماه هم بهره معنوی برده باشید هم بهره جسمی.

ماه رمضان، دوره پرهیز و رژیم است، البته هم روانی و هم جسمانی، اما متاسفانه در عمل، برای خیلی از ما اتفاقات دیگری می‌افتد، به‌طوری که بیشتر می‌خوریم، می‌نوشیم، می‌خوابیم و... . در صورتی که این 30 روز می‌تواند فرصتی برای ترک عادت‌های نادرست و شروع عادت‌های درست باشد.

به گزارش «بهپو»، در این مطلب سعی کرده‌ایم به زبانی ساده از عادت‌هایی صحبت کنیم که متخصصان طب سنتی آنها را توصیه می‌کنند تا روزه‌داران با کمترین مشکلات جسمانی اعم از ضعف و تشنگی روبرو شوند.

11 توصیه ضد ضعف و گرسنگی

1- مهم‌ترین دلیل احساس گرسنگی بیش از حد در طول روز، پرخوری در وعده سحر است. در واقع، ما از ترس گرسنگی، پرخوری می‌کنیم و این مساله باعث ترشح بیش از حد هورمون‌های کاهش‌دهنده قند خون و احساس ضعف و گرسنگی می‌شود بنابراین هنگام صرف سحری، اعتدال را رعایت کنید.

2- استفاده از خوراکی‌هایی مانند عسل، انواع مغزها، جوانه‌ها، برگه‌ها، خشکبار خام، زیتون، خرما و...، به‌ویژه در وعده سحر به کاهش ضعف و گرسنگی طول روز کمک می‌کند. اگر روزه‌دار عادت کند که در وعده سحر، خوردن غذای پخته را ترک و به مصرف این خوراکی‌ها بسنده کند می‌تواند مطمئن باشد که ماه مبارک آسانی را پیش رو خواهد داشت. در این میان، آب‌عسل جایگاه ویژه‌ای دارد. برای تهیه این نوشیدنی، مقدار دلخواهی عسل را در آب حل کنید -حداقل یک قاشق غذاخوری در یک لیوان آب- سپس مقداری آب لیموترش تازه -و نه آبلیمو- به آن بیفزایید و پس از خنک شدن آن در یخچال -و نه خنک کردن آن با یخ- این نوشیدنی را به آرامی و جرعه‌جرعه میل کنید. آب لیموترش تازه علاوه بر ایجاد طعمی مناسب، دارای خواص فراوانی است و با ایجاد تعادل نسبی در طبع نوشیدنی، باعث می‌شود تقریبا تمامی افراد با هر مزاجی قادر به استفاده از این نوشیدنی باشند. توصیه ما به تمام روزه‌داران این است که بین افطار تا سحر 2 تا 3 لیوان از این شربت گوارا میل کنند، به‌ویژه افراد کم‌خون یا کسانی که سابقه ضعف و افت فشار با گرسنگی دارند. با وجود اینکه مزاج عسل گرم و خشک است، با توجه به اثر قوی این نوشیدنی بر فعال کردن کبد، مصرف آن، عملا تشنگی را هم کاهش می‌دهد. به افراد گرم‌مزاج هم توصیه می‌کنیم این شربت را به صورت کاملا خنک میل کنند.

3- غذا را خوب بجوید تا هم زودتر سیر شوید و هم هضم و جذب آن کامل‌تر انجام شود.

4- در صورت امکان از خواب قیلوله غافل نشوید. خواب قیلوله، همان خواب کوتاه و سبک قبل از اذان ظهر است. این خواب کمک زیادی به کم کردن گرسنگی و ضعف روزه‌دار می‌کند. گذشته از خواب قیلوله، برخلاف تصور عامه، زیاد خوابیدن پس از اذان صبح یا در طول روز، نه‌تنها کمکی به کم شدن ضعف روزه‌دار نخواهد کرد، بلکه آن را تشدید خواهد کرد. اگرچه این خواب، با افزایش رطوبت بدن، در کاهش تشنگی روزه‌دار موثر است.

5- در خوردن افطار، افراط نکنید تا هنگام سحر، اشتهای کافی داشته باشید.

6- یکی از عادت‌های نادرست ما، خوردن شام پس از صرف افطاری است که به علت سنگینی معده و عدم هضم غذا، اشتهای خوردن سحری را کاهش می‌دهد. بنابراین، خوردن افطار را به یک وعده محدود کنید.

7- بهترین گوشت برای مصرف معمول، گوشت گوسفند است. اگر تشنگی طول روز آزارتان نمی‌دهد، خوردن گوشت‌های چربی‌دار به کاهش ضعف شما کمک بیشتری می‌کند. فراموش نکنید مصرف گوشت‌های سردمزاج مانند مرغ‌های پرورشی، ماهی و گاو، ضعف بدنی روزه‌دار را افزایش می‌دهد.

8- مصرف برنج یکی از شایع‌ترین دلایل ایجاد ضعف در روزه‌داران است بنابراین سعی کنید زیاد برنج نخورید و اگر برایتان امکان دارد برنج را همراه سبوس آن میل کنید.

9- وجود فیبر در غذا باعث می‌شود روند هضم و آزاد شدن انرژی مواد غذایی به‌تدریج انجام شود و این مساله به کنترل ضعف روزه‌دار کمک می‌کند. علاوه بر مواد غذایی حاوی فیبر، پیشنهاد می‌کنیم از نان‌های سبوس‌دار -نان سنگک و بربری- به‌ویژه در وعده سحر استفاده کنید. اگر این کار برایتان مقدور نیست، مقداری سبوس گندم تهیه کنید -راحت‌ترین کار، خرید سبوس از نانوایی‌های بربری است. و هر شب یک قاشق غذاخوری از آن را در یک لیوان آب بخیسانید و در وعده سحر میل کنید. راحت‌تر این است که سبوس را به آب غذاهای آبکی مانند آبگوشت، آش، خورش‌ها و... اضافه کنید.

10- یادتان باشد مصرف دوغ و ماست ضعف طول روز را افزایش می‌دهد بنابراین صرف آنها را به حداقل برسانید.

11- روغن‌های گیاهی مایع می‌توانند ضعف روزه‌دار را افزایش دهند. از این رو، استفاده از روغن زیتون -اولویت اول،کره و روغن کنجد را در این ایام به شما توصیه می‌کنیم.

7 توصیه ضد تشنگی

یادتان باشد روزه‌داری و گرسنگی باعث افزایش صفرا در بدن می‌شوند و افزایش صفرا پیامدهایی مانند عطش -کوتاه‌مدت- و لاغر شدن -میان‌مدت و بلندمدت- را در پی دارد. بدیهی است کسانی که بدن کم‌آب‌تری دارند -افراد لاغر و به‌ویژه لاغرهای گرم‌مزاج- نسبت به این مشکلات حساس‌ترند و به همین دلیل باید مراقبت بیشتری داشته باشند. راهکارهای زیر برای کاهش عطش روزه‌داری بسیار مفیدند:

1- پرخوری در سحر یکی از عوامل تشنگی در طول روز است. پس کم بخورید تا تشنه نشوید.

2- یکی از بهترین روش‌ها برای کم کردن تشنگی، استفاده از خوراکی‌هایی است که طبع خنک یا سردی دارند و به اصطلاح ضدصفرا هستند که بهترین آنها، شربت خاکشیر است. البته اضافه کردن چند قطره آب لیموترش تازه، تاثیر شربت خاکشیر را افزایش می‌دهد. ریختن کمی تخم شربتی یا تخم ریحان هم به این گونه شربت‌ها به کاهش ضعف روزه‌دار کمک می‌کند.

3- کسانی که طبع بسیار گرمی دارند هم می‌توانند هنگام سحر، کمی آبغوره یا سرکه را با آب مخلوط کرده و میل کنند -به‌ویژه پس از خوردن غذاهای چرب. یک روش مناسب دیگر این است که عرق کاسنی و شاهتره را به نسبت مساوی مخلوط کنید و در یخچال بگذارید و در فاصله افطار تا سحر به جای آب خوردن میل کنید. این کار، تشنگی طول روز را بسیار کم می‌کند. به علاوه، کسانی که در طول روز بدنشان داغ می‌شود و دچار عطش شدید می‌شوند، می‌توانند هر شب یک قاشق مرباخوری پودر تخم گشهم را در نصف لیوان آبغوره بی‌نمک بریزند، آن را در یخچال بگذارند و سحر آن را صاف و کم‌کم میل کنند. چنانچه بین افطار تا سحر هم 2 یا 3 لیوان از شربت عسل و آبلیموی طبیعی مصرف کنید، رطوبت کافی برای بدن تامین می‌شود و کمبود آب بدن و افزایش حرارت و غلبه تشنگی در اثر روزه‌داری پیش نخواهد آمد.

4- مصرف زیاد گوشت قرمز هم می‌تواند باعث افزایش صفرا و تشنگی شود. البته افرادی که سابقه کم‌خونی، ضعف یا افت فشارهای مکرر دارند از این قاعده مستثنی هستند. پرهیز از غذاهای سرخ‌کردنی و غذاهای بسیار چرب، شور، شیرین، تند و پرادویه هم فراموش نشود. حلیم، کله‌پاچه و ماهی هم از جمله غذاهایی هستند که تشنگی را زیاد می‌کنند. چای، قهوه و کاکائو هم به‌دلیل خاصیت ادرارآوری خود می‌توانند باعث افزایش تشنگی شوند.

5- مصرف آب یخ اگرچه ابتدا و در ظاهر تشنگی را فرو می‌نشاند، اما در نهایت باعث تشدید تشنگی می‌شود.

6- استفاده از میوه‌های آبدار و خنک مثل هندوانه، خیار، هلو، آلبالو و... و غذاهای لعاب‌دار مانند کدو، شیر و فرنی و سبزی‌هایی مثل کاهو و خرفه هم به کاهش تشنگی کمک می‌کند.

7- در صورتی که اهل چای هستید، چای کمرنگ مصرف کنید چراکه چای باعث افزایش ادرار و کاهش مایعات بدن می‌شود. در صورتی که اهل دمنوش هستید هم دمنوش‌های با طبع سرد یا معتدل مصرف کنید و از دمنوش‌های گرم مانند دمنوش نعناع، بابونه، اسطوخودوس و... بپرهیزید زیرا این عرقیات باعث افزایش حرارت بدن و به دنبال آن تشنگی می‌شوند.

4 توصیه برای افطاری

1- برای شروع افطار بهتر است آب ولرم بنوشید. با توجه به حرارت زیادی که معده در پایان روزه در هر روز پیدا می‌کند، شروع افطار با آب سرد بسیار مضر است. در این حالت معده دچار انقباض شدید می‌شود که این مساله، ضعف معده و بروز مشکلات مختلف گوارشی را در پی دارد. در واقع، زمانی که شما افطار را با آب سرد شروع می‌کنید مثل این است که روی یک ظرف چینی داغ، آب سرد بریزید. همچنین به این دلیل که ابتدای افطار، کبد تمایل شدیدی به جذب غذا دارد، آب یخ مصرف‌شده توقف چندانی در معده نمی‌کند و بلافاصله وارد روده می‌شود که این مساله می‌تواند باعث بروز ریفلاکس پاراسمپاتیک شدید و حتی سنکوپ شود. نفوذ این آب سرد به نقاط مختلف بدن که به شدت تمایل به آب دارند، می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری داشته باشد. کبد چرب، یکی از ساده‌ترین عوارض چنین رفتاری است.

2- خرما، کشمش، عسل و سایر شیرینی‌های طبیعی میل کنید. همان‌طور که گفتیم کبد هنگام افطار تمایل زیادی به جذب مواد غذایی دارد و در این میان قندها بیشترین ماده‌ای هستند که در طول روزه‌داری مصرف می‌شوند و تمایل کبد به جذب شیرینی بیشتر است ولی این قند باید قندی باشد که به آسانی هضم و جذب شود و انرژی از دست رفته را به سرعت جبران کند و این همان است که با خوردن شیرینی‌های طبیعی به دست می‌آید. به این ترتیب اشتهای شخص هم کنترل می‌شود و پرخوری کمتر پیش می‌آید.

3- اگر به خوردن شام عادت دارید، سعی کنید اولا فاصله بین افطار و شام را به نحوی تنظیم کنید که هنگام صرف شام، خوراکی‌های افطار از معده عبور کرده باشد. به این منظور بهتر است هنگام افطار به حداقل خوراکی‌های آسان‌هضم مانند چند دانه خرما اکتفا کنید. در ثانی فاصله بین شام و خواب هم زیاد باشد -حداقل 2 ساعت- و سوم اینکه در هر کدام از این دو وعده، در خوردن زیاده‌روی نکنید. با تمام اینها توصیه می‌کنیم به خوردن یک وعده افطاری متعادل اکتفا کنید و از خوردن شام بپرهیزید، به‌ویژه که اگر دقت کنید در ایامی که ماه مبارک در نیمه اول سال قرار می‌گیرد، شب‌ها کوتاه‌اند و عملا امکان رعایت شرط‌های گفته‌شده برای شام خوردن وجود ندارد.

4- غذای افطار را سبک انتخاب کنید تا هنگام وعده سحر، بدن اشتهای کافی برای دریافت وعده جدید داشته باشد. برای این منظور، انواع آش‌ها، حلیم‌ها، فرنی‌ها و... غذاهای مناسبی هستند. به علاوه، برای افطار پیشنهاد می‌کنیم از حریره بادام که با آرد برنج قهوه‌ای تهیه و با عسل یا شیره انگور یا شیره خرما شیرین شده باشد و هم نان، پنیر تازه -به مقدار کم- همراه سبزی خوردن و مغز گردو و چند دانه خرما یا یک خوشه انگور رسیده و شیرین استفاده شود./