1500 بازدید
45 دیدگاه
«غرق‌شدگی» اختلال تنفس در نتیجه غوطه‌ورشدن و ورود آب به مجاری تنفسی است که درصورت عدم نجات فوری منجر به اختلالات برگشت‌ناپذیر مغزی و مرگ می‌شود. برخلاف تصور بیشتر غرق‌شدگان به‌خصوص در دریا شناگران ماهری هستند که توانایی‌های خود را بسیار بالا می‌بینند، اما از قدرت جریان آب غافل‌اند.
«غرق‌شدگی» اختلال تنفس در نتیجه غوطه‌ورشدن و ورود آب به مجاری تنفسی است که درصورت عدم نجات فوری منجر به اختلالات برگشت‌ناپذیر مغزی و مرگ می‌شود.
به گزارش «بهپو»، این حادثه که سومین علت مرگ‌ومیر ناشی از حوادث در جهان است، در سال 2015 میلادی 360 هزار نفر را به کام مرگ کشاند که مساله‌ای جدی در حوزه سلامت جهانی محسوب می‌شود. البته ممکن است علت غرق‌شدگی ایست‌قلبی در تماس با آب و در نتیجه ازدست‌دادن هوشیاری باشد که به آن «سنکوب» گفته می‌شود و معمولا درصورت تماس با آب سرد، پس از گرمازدگی یا ورزش اتفاق می‌افتد. برخلاف تصور بیشتر غرق‌شدگان به‌خصوص در دریا شناگران ماهری هستند که توانایی‌های خود را بسیار بالا می‌بینند، اما از قدرت جریان آب غافل‌اند.
به گزارش «بهپو»، این حادثه که سومین علت مرگ‌ومیر ناشی از حوادث در جهان است، در سال 2015 میلادی 360 هزار نفر را به کام مرگ کشاند که مساله‌ای جدی در حوزه سلامت جهانی محسوب می‌شود. البته ممکن است علت غرق‌شدگی ایست‌قلبی در تماس با آب و در نتیجه ازدست‌دادن هوشیاری باشد که به آن «سنکوب» گفته می‌شود و معمولا درصورت تماس با آب سرد، پس از گرمازدگی یا ورزش اتفاق می‌افتد. برخلاف تصور بیشتر غرق‌شدگان به‌خصوص در دریا شناگران ماهری هستند که توانایی‌های خود را بسیار بالا می‌بینند، اما از قدرت جریان آب غافل‌اند.
علایم غرق‌شدگی چیست؟
غرق‌شدگی با توجه به میزان آب بلعیده‌شده، درجات مختلفی پیدا می‌کند:
- سطح 1، سرما و اضطراب: آب فقط به مجاری تنفسی فوقانی نفوذ می‌کند و مقدار زیادی نیست. فرد دچار وحشت می‌شود، حرکات نامنظم و آشفته دارد، مرتب درون آب فرو می‌رود و بالا می‌آید. تنفس و سطح هوشیاری طبیعی است، اما مضطرب و ناتوان است و احساس سرما می‌کند.
- سطح 2، هیپوکسی خفیف: مقدار کمی آب وارد ریه‌ها شده است. فرد کم‌کم ناتوان و بی‌حال می‌شود، روی سطح آب می‌ماند و هوشیار است، اما مقدار بیشتری آب بلعیده است. هوشیاری و جریان خون طبیعی، اما تنفس دچار مشکل شده است. وی سرفه می‌کند، بسیار مضطرب و ناتوان است و احساس سرما دارد.
- سطح 3، هیپوکسی شدید: در این شرایط فرد غرق‌شده دیگر روی سطح آب قرار ندارد، کاملا ناتوان و بی‌حال است، نبض سریع می‌زند و تنفس دچار اختلال شدید شده است. مقدار زیادی آب بلعیده، سطح هوشیاری رو به کاهش است و اندام‌ها کبود شده‌اند. حجم بالای آب باعث اسهال و افت شدید دمای بدن می‌شود که خطر بروز اختلالات ضربان قلب را در پی دارد.
- سطح 4، آنوکسی: غرق‌شدگی چند دقیقه طول کشیده است. فرد غرق‌شده دیگر هیچ هوشیاری‌ای ندارد، تنفس و ضربان قلب بسیار ضعیف یا قطع شده است و در معرض مرگ قطعی قرار دارد.
مراحل ذکرشده الزاما در همه غرق‌شدگی‌ها اتفاق نمی‌افتد و درصورت سنکوب شدید و ایست‌قلبی، فرد بلافاصله دچار بیهوشی، قطع تنفس و جریان خون می‌شود.
شایع‌ترین علل غرق‌شدگی
شایع‌ترین علل غرق‌شدگی از این قرارند:
- غرق ناشی از بلع و استنشاق آب: این حالت در بیشتر موارد غرق‌شدگی دیده می‌شود. ممکن است قربانی 2 تا 5 لیتر آب و نمک ببلعد که با ورود به معده و روده علایمی مانند اسهال شدید، ورود آب به خون و بالا آوردن بروز می‌کند. اگر آب وارد مجاری تنفسی شود، مانع از تبادل اکسیژن می‌شود.
- غوطه‌ور بدوی: در این صورت شناگر به‌دلیل خستگی یا ناآشنایی با تکنیک‌های لازم شنا پس از افتادن عمدی یا اتفاقی به آب عمیق غرق و کبود می‌شود. تنگی‌نفس، ناراحتی، وحشت، ورود ناگهانی برای کمک، ایست‌قلبی یا تنفسی و استنشاق آب هم از دیگر علل زمینه‌ساز هستند.
- سنکوپ با غرق‌شدن ثانویه: سنکوپ بیشتر در شناگرانی دیده می‌شود که ناگهان وارد آب می‌شوند و ممکن است با علایم هشداردهنده مانند گزگز، خواب‌رفتگی یا احساس سنگینی اندام‌ها، گرفتگی عضلات، سردرد ناگهانی، به‌خصوص پشت‌سر و احساس اضطراب همراه باشد. در این حالت فرد دچار رنگ‌پریدگی می‌شود و هوشیاری خود را از دست می‌دهد. تماس ناگهانی با آب سرد، ضربه مغزی در زمان ورود به آب، شوک آلرژیک، گزش یا گازگزفتگی حیوان، وحشت -حتی در آب کم‌عمق، ازدست‌دادن هوشیاری، ایست‌قلبی یا تنفسی و استنشاق آب از جمله مهمترین علل سنکوپ محسوب می‌شوند.
عوارض غرق‌شدگی
شایع‌ترین عوارض غرق‌شدگی از این قرارند:
- عوارض فوری؛ عارضه‌های مغزی و قلبی: غرق‌شدگی موجب ازدست‌دادن هوشیاری پس از 30 ثانیه می‌شود و اگر حدود 3 دقیقه طول بکشد منجر به آسیب‌های برگشت‌ناپذیر مغزی خواهدشد. این عوارض در آب سرد افزایش می‌یابد. محرومیت از اکسیژن هم موجب اختلالات ریتم قلب و ایست قلبی- عروقی می‌شود.
- عوارض تاخیری؛ عارضه‌های ریوی: ورود آب به ریه‌ها آسیب‌هایی به سلول‌ها و مویرگ‌های ریوی در پی دارد. اِدِم ریوی عامل تداخل در تبادل گازهای تنفسی است. همچنین گرفتگی در سطح حنجره ایجاد می‌شود که مانع از فرورفتن آب خواهدشد. به این حالت «غرق‌شدگی با ریه‌های خشک» گفته می‌شود. همچنین در زمان غرق‌شدگی حجم زیادی آب وارد معده می‌شود که در زمان اقدامات احیا ممکن است بالا بیاید و به مجاری تنفسی وارد شود که شرایط را وخیم‌تر می‌کند.
بیشتر بخوانید: روش انجام احیای قلبی ریوی و ضرورت آن
کمک‌های اولیه در غرق‌شدگی
نجات فرد غرق‌شده یک اقدام اورژانسی و بسیار فوری محسوب می‌شود زیرا احتمال زندگی در نخستین دقیقه نجات 95درصد است که پس از 6 دقیقه به 25درصد کاهش می‌یابد و با رسیدن به 8 دقیقه تنها 3درصد خواهد بود. درصورت ورود آب به ریه‌ها، اِدِم حاد ریوی مصدوم را تهدید می‌کند. مراجعه به بیمارستان اولویت ضروری است، حتی اگر به نظر برسد مشکل برطرف شده و حال مصدوم خوب است، اما مهمترین اقداماتی که باید بلافاصله برای غریق انجام داد عبارت است از:
- کمک کنید تا از آب بیرون بیاید.
- او را در حالت درازکشیده قرار دهید و با لباس یا پتو بپوشانید تا گرم شود.
- نخستین اعمال حیاتی یعنی سطح هوشیاری، تنفس و گردش خون را کنترل کنید.
- اگر حال مساعدی ندارد، فورا با اورژانس تماس بگیرید.
- اگر فرد هوشیاری ندارد، اما نفس می‌کشد، او را به پهلو بخوابانید و تا زمان رسیدن نیروهای امداد، مراقبش باشید.
- اگر استفراغ کرد، او را به سمت چپ بدنش بخوابانید تا هر آنچه در دهان دارد، بیرون بریزد. اگر به همان حالت طاقباز بماند، استفراغ ممکن است به داخل ریه‌هایش بازگردد که خطر زیادی دارد.
- اگر تنفس قطع شده، فورا تنفس دهان به دهان و ماساژ قلب را برای احیای قلبی- ریوی انجام دهید.
- البته به خاطر داشته باشید این اقدامات فقط باید توسط افرادی که اصول آن را می‌دانند، انجام گیرد.
- نیروی امدادی باید هرچه زودتر خودش را به غرق‌شده برساند و ترجیحا از وسیله شناور استفاده کند تا احتمال بروز خطر برای او و غریق کمتر شود. در هر صورت باید به آسیب احتمالی ستون فقرات توجه داشت که در غرق‌شدگی‌های ثانویه غواصی شایع است. مصدوم باید به حالت خوابیده به پشت، با رعایت همراستایی سر و گردن با تنه خارج شود. در زمان اقدامات احیا، به‌خصوص جابجایی فک باید مراقب بود ستون فقرات هیچ حرکتی نداشته باشد. عملیات احیا از درون آب آغاز می‌شود، اما احیای قلبی باید پس از خروج از آب و خواباندن روی سطح سفت انجام شود.
تنفس مصنوعی: تنفس دهان به دهان اولین اقدام است، گرچه شاید بیرون نگه‌داشتن سر مصدوم بیرون از آب مشکل باشد و گاهی لازم است تنفس دهان به بینی جایگزین این روش شود. البته کارکنان آموزش‌دیده می‌توانند از دستگاه تنفس مصنوعی یا ونتیلاتور هم استفاده کنند. اقدامات احیا در شرایط مختلف ایست‌قلبی تنفسی تفاوت ندارد. بیرون آوردن آب از ریه‌ها نه‌تنها ضرورت ندارد، بلکه می‌تواند خطرناک باشد. مکش آب فقط مقدار کمی از آب را بیرون می‌آورد، اما با خطر انقباض شکمی ناشی از بالا آمدن محتویات گوارشی همراه است. مانور‌هایملیک یا کشش شکمی فقط درصورت احتمال وجود جسم خارجی در مجاری تنفسی خواهد بود، اما به هر حال ماساژ قلبی موثرتر است.
ماساژ قلبی: بلافاصله پس از بیرون آوردن غریق از آب، کنترل علایم جریان خون و قلب ضروری است. معمولا در شرایط افت دمای بدن نبض به سختی احساس می‌شود که درصورت عدم دریافت حتما باید ماساژ قلب روی سطحی سفت آغاز شود. اگر فیبریلاسیون بطنی تشخیص داده شود هم نیاز به شوک الکتریکی خارجی خواهد بود که رفع آن درصورت افت دمای شدید بدن مشکل و حتی غیرممکن است. البته باید شوک را حداکثر تا 3 بار تکرار کرد.
مراقبت‌های ویژه: قربانیان شنا در شرایط وخیم نیاز به لوله‌گذاری فوری در نای و اقدامات تخصصی دیگر دارند. حتی پس از اقدامات احیا و بازگشت سطح هوشیاری باید در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شوند و از دستگاه تنفس مصنوعی استفاده کنند. با توجه به وضعیت هم ممکن است گلوکز و نالوکسان تجویز شود.
مراقبت از کودکان
شنا برای کودکان با خطر بیشتری نسبت به بزرگ‌ترها همراه است چرا که غرق‌شدگی خیلی سریع و کمتر از 3 دقیقه اتفاق می‌افتد. تا پیش از 1 سال این خطر باز هم فزاینده است و حتی نباید برای صحبت با تلفن از کودک غافل شد. بین 1 تا 4 سال، کودک در حرکت مستقل است و به‌راحتی کنار بزرگ‌ترها نمی‌ماند. از طرفی، بدون توجه به خطرات دریا و رودخانه کاملا مجذوب آب می‌شود. پس از شنا همه وسایل بازی کودک را از کنار آب دور کنید تا وسوسه برداشتن آنها کودک را به آب نزدیک نکند. حتما اولین حرکات شنا را به او آموزش دهید و جلیقه نجات برای شنا، به‌خصوص در دریا در اختیارش بگذارید.
درصورت مشاهده علایم هشدار غرق‌شدگی، بلافاصله کودک را از آب بیرون آورید، اقدامات اولیه نجات را انجام دهید، او را به مرکز درمانی برسانید و از وضعیت سلامتش مطمئن شوید.
هرگز پیش از شنا در آب سرد یا خنک مدت طولانی زیر نور خورشید نمانید زیرا خطر سنکوب افزایش می‌یابد. همچنین در چنین شرایطی مدت طولانی در آب نمانید. بهتر است بدانید گرمازدگی بسیار خطرناک‌تر از آفتاب‌سوختگی است. سوزش و قرمزی پوست با استفاده از کرم‌های مناسب تسکین می‌یابد، اما گرمازدگی معمولا با افزایش دمای بدن، تاول‌های پوستی و احساس ناراحتی همراه است و توصیه می‌شود در این شرایط فرد شنا نکند و با مصرف آسپیرین یا استامینوفن به وضعیت عمومی بهتری برسد. البته بهتر است هنگام شنا در آب سرد به‌تدریج وارد آب شد تا بدن دچار شوک دمایی نشود.
درصورت مشاهده علایم هشدار غرق‌شدگی، بلافاصله کودک را از آب بیرون آورید، اقدامات اولیه نجات را انجام دهید، او را به مرکز درمانی برسانید و از وضعیت سلامتش مطمئن شوید.
هرگز پیش از شنا در آب سرد یا خنک مدت طولانی زیر نور خورشید نمانید زیرا خطر سنکوب افزایش می‌یابد. همچنین در چنین شرایطی مدت طولانی در آب نمانید. بهتر است بدانید گرمازدگی بسیار خطرناک‌تر از آفتاب‌سوختگی است. سوزش و قرمزی پوست با استفاده از کرم‌های مناسب تسکین می‌یابد، اما گرمازدگی معمولا با افزایش دمای بدن، تاول‌های پوستی و احساس ناراحتی همراه است و توصیه می‌شود در این شرایط فرد شنا نکند و با مصرف آسپیرین یا استامینوفن به وضعیت عمومی بهتری برسد. البته بهتر است هنگام شنا در آب سرد به‌تدریج وارد آب شد تا بدن دچار شوک دمایی نشود.
آثار روانی غرق شدن
معمولا وقتی یک حادثه شدید که احتمال مرگ یا خطر جانی در پی دارد، رخ می‌دهد، می‌تواند فرد را از نظر روانی دچار مشکل کند و ترس ایجاد شده در او، به واکنش‌های روانی منجر می‌شود که این حالت می‌تواند خود را به شکل ترس از مواجهه با عامل خطرزا مانند آب نشان دهد.
زمانی‌که فرد حادثه‌دیده دوباره با عامل خطرزا یا صحنه‌های مشابه مواجه می‌شود، آسیب روانی می‌تواند خود را به شکل تداعی مجدد آن حادثه، عصبانیت، زودرنجی، تحریک‌پذیری، گوش به زنگی یا حتی دیدن واقعه در خواب به شکل کابوس، نشان دهد.
مجموعه این علایم به نام «اختلال استرس پس از سانحه» معروف است. اگر شدت آسیب روانی کمتر باشد، گاهی این علایم با هم بروز نمی‌کنند و فقط خود را به شکل ترس شدید از حادثه یا نمادهای آن نشان می‌دهند. به عنوان مثال ممکن است حادثه برای فردی که در حال غرق‌شدن در دریا بوده است با دیدن دریا یا استخر، تداعی شود و خودش را با حالت ترس و اضطراب از محیط دور کند و قید شنا را بزند.
این حالت‌ها درمان دارد، بنابراین فرد حادثه‌دیده باید سعی کند در مواجهه با عاملی که یک بار جان او را تهدید کرده است، خود را نبازد و از آن دوری نکند.
حتی شاید لازم باشد با مشاوره گرفتن و مشورت با روان‌شناسان یا روان‌پزشکان، به جای آنکه از صحنه دور شود، خود را تخلیه روانی و درد‌دل کند و ترس‌هایش را به جای خودخوری، بیان کند.
ضمن اینکه بهتر است به صورت تدریجی به جای آنکه از حادثه دور شود، خودش را به نمادهای آن حادثه مانند آب دریا یا استخر نزدیک کند تا ترسش به‌تدریج از بین برود، زیرا اگر این حالت به شکل مزمن درآید و درمان نشود، عوارضی همچون افسردگی و اضطراب دایمی برای فرد ایجاد می‌کند و تا آخر عمر از آب خواهد ترسید./
زمانی‌که فرد حادثه‌دیده دوباره با عامل خطرزا یا صحنه‌های مشابه مواجه می‌شود، آسیب روانی می‌تواند خود را به شکل تداعی مجدد آن حادثه، عصبانیت، زودرنجی، تحریک‌پذیری، گوش به زنگی یا حتی دیدن واقعه در خواب به شکل کابوس، نشان دهد.
مجموعه این علایم به نام «اختلال استرس پس از سانحه» معروف است. اگر شدت آسیب روانی کمتر باشد، گاهی این علایم با هم بروز نمی‌کنند و فقط خود را به شکل ترس شدید از حادثه یا نمادهای آن نشان می‌دهند. به عنوان مثال ممکن است حادثه برای فردی که در حال غرق‌شدن در دریا بوده است با دیدن دریا یا استخر، تداعی شود و خودش را با حالت ترس و اضطراب از محیط دور کند و قید شنا را بزند.
این حالت‌ها درمان دارد، بنابراین فرد حادثه‌دیده باید سعی کند در مواجهه با عاملی که یک بار جان او را تهدید کرده است، خود را نبازد و از آن دوری نکند.
حتی شاید لازم باشد با مشاوره گرفتن و مشورت با روان‌شناسان یا روان‌پزشکان، به جای آنکه از صحنه دور شود، خود را تخلیه روانی و درد‌دل کند و ترس‌هایش را به جای خودخوری، بیان کند.
ضمن اینکه بهتر است به صورت تدریجی به جای آنکه از حادثه دور شود، خودش را به نمادهای آن حادثه مانند آب دریا یا استخر نزدیک کند تا ترسش به‌تدریج از بین برود، زیرا اگر این حالت به شکل مزمن درآید و درمان نشود، عوارضی همچون افسردگی و اضطراب دایمی برای فرد ایجاد می‌کند و تا آخر عمر از آب خواهد ترسید./
مشاهده و سفارش
بهپو در جوامع مجــازیکانال ما را در جوامع مجازی دنبال کنیــد
دیدگاه و نظــرات
مراکز تصویربرداری
داروخــانه ها
مراکز آزمایشگاهی
کلینیـک ها
