1500 بازدید
45 دیدگاه
متخصصان می‌گویند از واژه سونامی برای افزایش شیوع سرطان‌های مختلف در ایران استفاده نکنید، اما در عین حال هشدار می دهند که سرطان‌ها در حال افزایش است و خطر کاملا جدی است.
متخصصان می‌گویند از واژه سونامی برای افزایش شیوع سرطان‌های مختلف در ایران استفاده نکنید، اما در عین حال هشدار می دهند که سرطان‌ها در حال افزایش است و خطر کاملا جدی است. مقاله پیش رو در مورد شیوع سرطان‌ها و ابعاد آن را از دست ندهید.
دکتر رضا ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و رئیس پژوهشکده گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران و دکتر کاظم زنده دل، معاون مرکز تحقیقات سرطان انیستیتو کانسر ایران و دبیر شبکه ملی تحقیقات سرطان گزارش مشترکی را در مورد وضعیت سرطان در ایران و جهان منتشرکرده‌اند که در ذیل می‌آید.
دکتر رضا ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و رئیس پژوهشکده گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران و دکتر کاظم زنده دل، معاون مرکز تحقیقات سرطان انیستیتو کانسر ایران و دبیر شبکه ملی تحقیقات سرطان گزارش مشترکی را در مورد وضعیت سرطان در ایران و جهان منتشرکرده‌اند که در ذیل می‌آید.
آمار سرطان در دنیا و ایران
براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی که در کتاب معتبر بین‌المللی World Cancer Report 2014 منتشر شده است، در جهان هر سال به‌طور متوسط به ازای هر 100 هزار نفر 182 نفر به سرطان مبتلا می‌شوند و 102 نفر به دلیل سرطان فوت می‌کنند. براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی در مجموع در کل دنیا 14 میلیون نفر بروز سرطان و 8 میلیون نفر مرگ ناشی از سرطان را شامل می شود.
براساس آمار سازمان بهداشت جهانی، میزان بروز سرطان در کشور ما به‌طورمتوسط 7/134 نفر در هر 100 هزار نفر گزارش شده است. براساس این آمار تخمین زده شده، سالانه 85 هزار نفر از مردم کشور ما به سرطان مبتلا می‌شوند و حدود 55 هزار نفر به دلیل سرطان جان خود را از دست می‌دهند.
شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان ایرانی معده، پروستات، مثانه، روده بزرگ و ریه و در زنان ایرانی پستان، روده بزرگ، معده، مری و تخمدان است.
براساس آمار سازمان بهداشت جهانی، میزان بروز سرطان در کشور ما به‌طورمتوسط 7/134 نفر در هر 100 هزار نفر گزارش شده است. براساس این آمار تخمین زده شده، سالانه 85 هزار نفر از مردم کشور ما به سرطان مبتلا می‌شوند و حدود 55 هزار نفر به دلیل سرطان جان خود را از دست می‌دهند.
شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان ایرانی معده، پروستات، مثانه، روده بزرگ و ریه و در زنان ایرانی پستان، روده بزرگ، معده، مری و تخمدان است.
سونامی سرطان
یکی از مهم‌ترین موضوعات مهم در مورد بروز سرطان این است که با افزایش سن متوسط جامعه، کنترل بیماری‌های واگیر و افزایش عوامل خطر سرطان‌ها به میزان بروز سرطان در تمام دنیا در حال افزایش است.
البته این افزایش در کشورهای در حال توسعه به مراتب بیشتر است. به صورتی که در برآوردهای صورت‌گرفته در 20 سال آینده در حالی که میزان افزایش بروز سرطان در کشورهای پیشرفته 34درصد است، در کشورهای درحال توسعه بیش از 80 درصد افزایش را تجربه خواهیم کرد.
کشور ما هم جزو همین کشورهاست و به‌تدریج به آمار سرطان در کشور افزوده خواهد شد و لازم است برنامه‌ریزی لازم برای مقابله با آن صورت گیرد.
اخیرا در خصوص افزایش بروز سرطان، متخصصان سرطان از واژه سونامی استفاده می‌کنند که باعث نگرانی‌هایی در سطح جامع شده است. با آنکه تردیدی در خصوص افزایش بروز سرطان وجود ندارد، استفاده از واژه سونامی در این خصوص صحیح نیست. واژه سونامی (یا تسونامی) یک پدیده جغرافیایی است که به صورت خاص به «طوفان ناگهانی و کشنده دریایی» اطلاق می‌شود که در پس زمین‌لرزه‌های زیر دریا رخ می‌دهد. آبی که به صورت شدید به لرزه درآمده به شکل موج‌های عظیم به کرانه‌ها رسیده و ویرانی به بار می‌آورد. سرعت این موج‌ها به 800 کیلومتر در ساعت می‌رسد و خاطره بسیار وحشتناکی را به جای می‌گذارد و شدت آن به حدی است که تقریبا نمی‌شود آن را کنترل کرد و در بعضی نقاط خاص جهان که نزدیک به دریاها و اقیانوس‌ها هستند، رخ می‌دهد. در حالی که افزایش مربوط به بروز سرطان یک فرایند تدریجی است و شامل تمام کشورها می‌شود و می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب شدت آن را تحت کنترل درآورد.
براساس آمارهای معتبر، آمار میزان بروز سرطان در جمهوری اسلامی ایران کمتر از میزان‌های بروز در کشورهای مختلف است. مقایسه آمار سرطان در کشور ما با سایر کشورها در نمودار شماره یک ارائه شده است. میزان سرطان در سال 1391 (2012 میلادی) در ایران به ازای هر 100 هزار نفر 135 نفر است و از کشورهای مختلف غربی و همچنین از کشورهایی مثل چین، ترکیه، قطر پایین‌تر بوده و از میانگین دنیا (182 در هر 100 هزار نفر) کمتر است.
البته این افزایش در کشورهای در حال توسعه به مراتب بیشتر است. به صورتی که در برآوردهای صورت‌گرفته در 20 سال آینده در حالی که میزان افزایش بروز سرطان در کشورهای پیشرفته 34درصد است، در کشورهای درحال توسعه بیش از 80 درصد افزایش را تجربه خواهیم کرد.
کشور ما هم جزو همین کشورهاست و به‌تدریج به آمار سرطان در کشور افزوده خواهد شد و لازم است برنامه‌ریزی لازم برای مقابله با آن صورت گیرد.
اخیرا در خصوص افزایش بروز سرطان، متخصصان سرطان از واژه سونامی استفاده می‌کنند که باعث نگرانی‌هایی در سطح جامع شده است. با آنکه تردیدی در خصوص افزایش بروز سرطان وجود ندارد، استفاده از واژه سونامی در این خصوص صحیح نیست. واژه سونامی (یا تسونامی) یک پدیده جغرافیایی است که به صورت خاص به «طوفان ناگهانی و کشنده دریایی» اطلاق می‌شود که در پس زمین‌لرزه‌های زیر دریا رخ می‌دهد. آبی که به صورت شدید به لرزه درآمده به شکل موج‌های عظیم به کرانه‌ها رسیده و ویرانی به بار می‌آورد. سرعت این موج‌ها به 800 کیلومتر در ساعت می‌رسد و خاطره بسیار وحشتناکی را به جای می‌گذارد و شدت آن به حدی است که تقریبا نمی‌شود آن را کنترل کرد و در بعضی نقاط خاص جهان که نزدیک به دریاها و اقیانوس‌ها هستند، رخ می‌دهد. در حالی که افزایش مربوط به بروز سرطان یک فرایند تدریجی است و شامل تمام کشورها می‌شود و می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب شدت آن را تحت کنترل درآورد.
براساس آمارهای معتبر، آمار میزان بروز سرطان در جمهوری اسلامی ایران کمتر از میزان‌های بروز در کشورهای مختلف است. مقایسه آمار سرطان در کشور ما با سایر کشورها در نمودار شماره یک ارائه شده است. میزان سرطان در سال 1391 (2012 میلادی) در ایران به ازای هر 100 هزار نفر 135 نفر است و از کشورهای مختلف غربی و همچنین از کشورهایی مثل چین، ترکیه، قطر پایین‌تر بوده و از میانگین دنیا (182 در هر 100 هزار نفر) کمتر است.
علت و عوامل خطر سرطان‌ها
عوامل خطر سرطان یا به عبارت دیگر عواملی که باعث می‌شود سرطان‌ها ایجاد شوند به 3 دسته مهم طبقه‌بندی می‌شوند. تعدادی عوامل عوامل محیطی هستند که جزو مهم‌ترین عوامل خطر سرطان‌ها محسوب می‌شوند و شامل عوامل مختلف از جمله تنباکو (سیگار و قلیان)، تریاک، عفونت‌ها، مواجهات شغلی، آلودگی‌های محیطی، عوامل غذایی و... هستند. شرایط اختصاصی مردم یک جامعه شامل چاقی، فعالیت فیزیکی، وضعیت هورمونی مثل باروری و شیردهی، نیز جزو عواملی هستند که ارتباط آنها با بروز سرطان‌ها اثبات شده است. عوامل ژنتیکی و سابقه فامیلی سرطان هم از عوامل مهمی است که با بروز سرطان‌ها مرتبط است. کسانی که در اقوام درجه یک، فردی را داشته که در سنین پایین به سرطان مبتلا شده، و کسانی که 2 یا چند نفر از افراد خانواده آنها به سرطان مبتلا شده‌اند بیشتر از سایر افراد مستعد بروز سرطان است.
عوامل خطر سرطان جزو عواملی هستند که توجه به آنها برای تمام مردم ضروری است. نکته قابل‌توجه آن است که اکثر عوامل خطر سرطان با سایر بیماری‌های غیرواگیر هم مشترک است و با کنترل عوامل خطر سرطان علاوه بر بروز سرطان از بیشتر بیماری‌های غیرواگیر هم پیشگیری خواهد شد. توصیه‌های مهمی که می‌توان به مردم کرد عبارت است. از ترک سیگار و قلیان و منع مصرف تریاک، افزایش مصرف میوه و سبزی، کاهش مصرف نمک، کاهش چاقی و افزایش فعالیت فیزیکی. از طرفی کسانی که در خانواده درجه یک آنها کسی به سرطان مبتلا شده باشد، لازم است با پزشکان مشورت کرده و در صورت توصیه پزشکان روش‌های پیشگیری از سرطان را به صورت جدی‌تری پیگیری کنند.
ابتلای یک نفر از افراد خانواده که در سن زیر40 سالگی مبتلا به سرطان شده باشد یا آنکه چند نفر از اعضای خانواده سابقه ابتلا به سرطان را داشته باشند در اولویت بیشتری قرار دارند و باید جهت انجام معاینات دوره‌ای و انجام ارزیابی‌ها و غربالگری برای سرطان ترغیب شوند.
عوامل خطر سرطان جزو عواملی هستند که توجه به آنها برای تمام مردم ضروری است. نکته قابل‌توجه آن است که اکثر عوامل خطر سرطان با سایر بیماری‌های غیرواگیر هم مشترک است و با کنترل عوامل خطر سرطان علاوه بر بروز سرطان از بیشتر بیماری‌های غیرواگیر هم پیشگیری خواهد شد. توصیه‌های مهمی که می‌توان به مردم کرد عبارت است. از ترک سیگار و قلیان و منع مصرف تریاک، افزایش مصرف میوه و سبزی، کاهش مصرف نمک، کاهش چاقی و افزایش فعالیت فیزیکی. از طرفی کسانی که در خانواده درجه یک آنها کسی به سرطان مبتلا شده باشد، لازم است با پزشکان مشورت کرده و در صورت توصیه پزشکان روش‌های پیشگیری از سرطان را به صورت جدی‌تری پیگیری کنند.
ابتلای یک نفر از افراد خانواده که در سن زیر40 سالگی مبتلا به سرطان شده باشد یا آنکه چند نفر از اعضای خانواده سابقه ابتلا به سرطان را داشته باشند در اولویت بیشتری قرار دارند و باید جهت انجام معاینات دوره‌ای و انجام ارزیابی‌ها و غربالگری برای سرطان ترغیب شوند.
تشخیص زودرس و غربالگری سرطان‌ها
یکی از استراتژی‌های مهم کنترل سرطان، توجه به تشخیص زودهنگام و انجام غربالگری سرطان‌هاست.
تشخیص زودهنگام به این معنی بوده که مردم را با علائم اولیه سرطان آشنا کنیم تا در صورت بروز سرطان در مراحل اولیه به پزشک مراجعه کنند و قبل از آنکه دیر شود با انجام معاینات دقیق و انجام تست‌های آزمایشگاهی بیماری آنها به موقع و در مراحل اولیه تشخیص داده شوند.
در مورد بعضی از سرطان‌ها روش‌های غربالگری توصیه می‌شود و لازم است به وسیله وزارت بهداشت برای مردم انجام شود. انجام غربالگری برای سرطان‌های کولورکتال و دهانه رحم در اولویت و انجام ماموگرافی هم برای پیشگیری از سرطان پستان هم با در نظر گرفتن ملاحظاتی مورد توجه است. غربالگری برای سرطان‌های دهان هم مطرح بوده که البته به دلیل آنکه در کشور ما شیوع آن پایین است، به صورت یک برنامه جامع توصیه نمی‌شود.
سازمان بهداشت جهانی انجام غربالگری برای سایر سرطان‌ها را توصیه نمی‌کند و براساس رویکرد تشخیص زودرس توصیه می‌شود، هر کدام از افرادی که یک ضایعه غیرطبیعی یا خونریزی و تغییر شکل طولانی‌مدت را در هر کدام از اعضای بدن خود مشاهده می‌کنند در اولین فرصت مهم به پزشک مراجعه کرده و با انجام معاینات لازم و تست‌های تشخیصی به تشخیص زودهنگام این بیماری کمک کنند. ضایعات مهمی که می‌تواند توجه جدی به آنها را توصیه کرد در جدول شماره 2 ارائه شده است.
تشخیص زودهنگام به این معنی بوده که مردم را با علائم اولیه سرطان آشنا کنیم تا در صورت بروز سرطان در مراحل اولیه به پزشک مراجعه کنند و قبل از آنکه دیر شود با انجام معاینات دقیق و انجام تست‌های آزمایشگاهی بیماری آنها به موقع و در مراحل اولیه تشخیص داده شوند.
در مورد بعضی از سرطان‌ها روش‌های غربالگری توصیه می‌شود و لازم است به وسیله وزارت بهداشت برای مردم انجام شود. انجام غربالگری برای سرطان‌های کولورکتال و دهانه رحم در اولویت و انجام ماموگرافی هم برای پیشگیری از سرطان پستان هم با در نظر گرفتن ملاحظاتی مورد توجه است. غربالگری برای سرطان‌های دهان هم مطرح بوده که البته به دلیل آنکه در کشور ما شیوع آن پایین است، به صورت یک برنامه جامع توصیه نمی‌شود.
سازمان بهداشت جهانی انجام غربالگری برای سایر سرطان‌ها را توصیه نمی‌کند و براساس رویکرد تشخیص زودرس توصیه می‌شود، هر کدام از افرادی که یک ضایعه غیرطبیعی یا خونریزی و تغییر شکل طولانی‌مدت را در هر کدام از اعضای بدن خود مشاهده می‌کنند در اولین فرصت مهم به پزشک مراجعه کرده و با انجام معاینات لازم و تست‌های تشخیصی به تشخیص زودهنگام این بیماری کمک کنند. ضایعات مهمی که می‌تواند توجه جدی به آنها را توصیه کرد در جدول شماره 2 ارائه شده است.
ثبت سرطان و تعیین دقیق آمار سرطان
هر برنامه‌ریزی مناسب برای کنترل سرطان و همچنین انجام پژوهش‌های با کیفیت نیاز به وجود آمار و اطلاعات دقیق از وضعیت سرطان‌ها دارد. نظام ثبت سرطان شامل جمع‌آوری و ثبت اطلاعات بیماران مبتلا به سرطان است. برای آنکه بتوان از اطلاعات ثبت سرطان برای برنامه‌ریزی و تحقیقات سرطان استفاده کرد، باید کیفیت اطلاعات و نتایج آن صحیح و قابل‌اعتماد باشد.
2 شاخص مهم کیفیت ثبت سرطان شامل کامل بودن و صحت اطلاعات ثبت است. در صورت عدم تامین این 2 شاخص مهم نتایج ثبت سرطان می‌تواند گمراه‌کننده باشد. در کشور ما مجلس شورای اسلامی قانون گزارش اجباری موارد سرطانی را به تصویب رسانده است و وزارت بهداشت طی 10 سال گذشته تلاش کرده این قانون را اجرا کند. به همین دلیل برنامه ثبت سرطان مبتنی بر آسیب‌شناسی در دانشگاه‌های کشور اجرا شده و در سال‌های اخیر اقدام به اجرای برنامه ثبت مبتنی بر جمعیتی در چند دانشگاه کشور کرده است. البته به دلیل مشکلات متعدد فنی و اجرایی هنوز نتایج قابل‌قبولی از این برنامه ارائه نشده و گزارش‌های ثبت سرطان کشوری همواره با کاستی‌ها و مشکلات متعددی همراه بوده است. به همین دلیل سازمان بین‌المللی تحقیقات سرطان(IARC) که مرجع تایید این برنامه در کشورهای مختلف است، تاکنون این برنامه را تایید نکرده است.
علاوه بر این برنامه، پژوهشکده گوارش و کبد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران با همکاری دانشگاه علوم‌پزشکی گلستان و مرکز تحقیقات گوارش و کبد آن دانشگاه اقدام به اجرای برنامه ثبت سرطان جمعیتی کرده و پس از چند سال فعالیت مستمر، نتیجه این کار با تایید IARC در سال 2013 در کتاب معتبرCancer in Five Continents منتشر شده است. این گزارش اولین گزارش کشور محسوب می‌شود که در کنار 250 گزارش از کشورهای مختلف به‌عنوان یک گزارش معتبر به ثبت رسیده است.
معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با توجه به ضرورت وجود ثبت سرطان جمعیتی در مناطق مختلف کشور و براساس تجربه موفق استان گلستان، برنامه ملی ثبت سرطان جمعیتی را تدوین کرده است. این برنامه علاوه بر استان تهران در 10 استان کشور اجرا خواهد شد. تجمیع نتایج گزارش ثبت سرطان از استان‌های منتخب وضعیت بروز، شیوع و مرگ و میر سرطان را در کل کشور ارائه خواهد کرد.
2 شاخص مهم کیفیت ثبت سرطان شامل کامل بودن و صحت اطلاعات ثبت است. در صورت عدم تامین این 2 شاخص مهم نتایج ثبت سرطان می‌تواند گمراه‌کننده باشد. در کشور ما مجلس شورای اسلامی قانون گزارش اجباری موارد سرطانی را به تصویب رسانده است و وزارت بهداشت طی 10 سال گذشته تلاش کرده این قانون را اجرا کند. به همین دلیل برنامه ثبت سرطان مبتنی بر آسیب‌شناسی در دانشگاه‌های کشور اجرا شده و در سال‌های اخیر اقدام به اجرای برنامه ثبت مبتنی بر جمعیتی در چند دانشگاه کشور کرده است. البته به دلیل مشکلات متعدد فنی و اجرایی هنوز نتایج قابل‌قبولی از این برنامه ارائه نشده و گزارش‌های ثبت سرطان کشوری همواره با کاستی‌ها و مشکلات متعددی همراه بوده است. به همین دلیل سازمان بین‌المللی تحقیقات سرطان(IARC) که مرجع تایید این برنامه در کشورهای مختلف است، تاکنون این برنامه را تایید نکرده است.
علاوه بر این برنامه، پژوهشکده گوارش و کبد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران با همکاری دانشگاه علوم‌پزشکی گلستان و مرکز تحقیقات گوارش و کبد آن دانشگاه اقدام به اجرای برنامه ثبت سرطان جمعیتی کرده و پس از چند سال فعالیت مستمر، نتیجه این کار با تایید IARC در سال 2013 در کتاب معتبرCancer in Five Continents منتشر شده است. این گزارش اولین گزارش کشور محسوب می‌شود که در کنار 250 گزارش از کشورهای مختلف به‌عنوان یک گزارش معتبر به ثبت رسیده است.
معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با توجه به ضرورت وجود ثبت سرطان جمعیتی در مناطق مختلف کشور و براساس تجربه موفق استان گلستان، برنامه ملی ثبت سرطان جمعیتی را تدوین کرده است. این برنامه علاوه بر استان تهران در 10 استان کشور اجرا خواهد شد. تجمیع نتایج گزارش ثبت سرطان از استان‌های منتخب وضعیت بروز، شیوع و مرگ و میر سرطان را در کل کشور ارائه خواهد کرد.
ابعاد اقتصادی و هزینه‌های سرطان بر مردم و دولت
در کنار افزایش میزان‌های بروز سرطان، روش‌های درمانی جدید و گران‌قیمت سرطان چالش‌های جدی را برای کشورها به‌خصوص کشورهای در حال توسعه ایجاد کرده است. از طرفی وجود درمان‌های جدید و پیشرفت‌های درمانی منجر شده است که میزان‌های بقای سرطان‌ها و طول عمر بیماران سرطانی به میزان قابل‌توجهی افزایش یابد.
در سالیان گذشته بیماران سرطانی که تشخیص داده می‌شدند، به دلیل فقدان امکانات درمانی در مدت کوتاهی فوت می‌کردند. امروزه با توسعه زیرساخت‌های درمانی، تجهیز بخش‌های درمانی شامل جراحی، شیمی‌درمانی و رادیوتراپی، وجود پزشکان و متخصصان در نقاط مختلف کشور و همچنین دسترسی به داورهای گران‌قیمت تعداد زیادی از بیماران تحت درمان‌های مناسب قرار می‌گیرند و به زندگی خود ادامه می‌دهند، البته تعدادی از این بیماران در سال‌های بعد به علت عود مجدد بیماری برای درمان‌های تکمیلی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند.
در مجموع هزینه‌های بیماران سرطانی شامل چند بخش است که شامل هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم است. هزینه‌های مستقیم شامل هزینه‌های مراقبت‌های درمانی و هزینه‌های تحمیل‌شده به خانواده فرد بیمار (مثل مسافرت به مراکز درمانی، غیبت از کار و...) و هزینه‌های غیرمستقیم شامل هزینه‌های تولید از دست رفته ناشی از ناتوانی و مرگ زودرس است.
به عبارت دیگر علاوه بر هزینه‌های که به صورت مستقیم به دلیل درمان سرطان به جامعه تحمیل می‌شود، ابتلا به بیماری سرطان و مرگ زودرس بیماران در گروهی از مردان و زنان جامعه که پس از سال‌ها کار و تحصیل نیروی مولد جامعه هستند، هزینه‌های مهمی را به جامعه تحمیل می‌کند که لازم است به آنها توجه کرد. مطالعات انجام‌شده در کشورهای مختلف نشان داده است که 80-70 درصد هزینه‌های سرطان‌ها مربوط به هزینه‌های غیرمستقیم بوده. محاسبه هزینه‌ها و بار اقتصادی ناشی از سرطان‌ها جزو گزارش‌هایی مهمی است که به وسیله کشورها تدوین و برای کنترل و مدیریت آن برنامه‌ریزی می‌شود.
براساس تخمین‌هایی که به وسیله متخصصان کشور صورت گرفته است، براساس وضعیت آمار سرطان‌ها در کشور، هزینه کل درمان سرطان‌ها در ایران برای سال 1391 حدود 6000 میلیارد تومان برآورد می‌شود و هزینه‌های غیرمستقیم سرطان و عمر مفید از دست رفته در همان سال حدود 14000 میلیارد تومان برآورد شده. در مجموع در یک سال هزینه ناشی از سرطان در کشور 20 هزار میلیارد تومان است که با توجه به افزایش بروز سرطان در سال‌های آینده طی 20 سال آینده این هزینه تقریبا 2 برابر خواهد شد. تنها با انجام پژوهش‌های کاربردی و برنامه‌ریزی مناسب و توسعه ابعاد مختلف کنترل سرطان شامل پیشگیری، تشخیص زودرس و درمان مناسب می‌توان ضمن کاهش هزینه‌های درمانی هزینه‌های غیرمستقیم سرطان را کاهش داد.
در سالیان گذشته بیماران سرطانی که تشخیص داده می‌شدند، به دلیل فقدان امکانات درمانی در مدت کوتاهی فوت می‌کردند. امروزه با توسعه زیرساخت‌های درمانی، تجهیز بخش‌های درمانی شامل جراحی، شیمی‌درمانی و رادیوتراپی، وجود پزشکان و متخصصان در نقاط مختلف کشور و همچنین دسترسی به داورهای گران‌قیمت تعداد زیادی از بیماران تحت درمان‌های مناسب قرار می‌گیرند و به زندگی خود ادامه می‌دهند، البته تعدادی از این بیماران در سال‌های بعد به علت عود مجدد بیماری برای درمان‌های تکمیلی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند.
در مجموع هزینه‌های بیماران سرطانی شامل چند بخش است که شامل هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم است. هزینه‌های مستقیم شامل هزینه‌های مراقبت‌های درمانی و هزینه‌های تحمیل‌شده به خانواده فرد بیمار (مثل مسافرت به مراکز درمانی، غیبت از کار و...) و هزینه‌های غیرمستقیم شامل هزینه‌های تولید از دست رفته ناشی از ناتوانی و مرگ زودرس است.
به عبارت دیگر علاوه بر هزینه‌های که به صورت مستقیم به دلیل درمان سرطان به جامعه تحمیل می‌شود، ابتلا به بیماری سرطان و مرگ زودرس بیماران در گروهی از مردان و زنان جامعه که پس از سال‌ها کار و تحصیل نیروی مولد جامعه هستند، هزینه‌های مهمی را به جامعه تحمیل می‌کند که لازم است به آنها توجه کرد. مطالعات انجام‌شده در کشورهای مختلف نشان داده است که 80-70 درصد هزینه‌های سرطان‌ها مربوط به هزینه‌های غیرمستقیم بوده. محاسبه هزینه‌ها و بار اقتصادی ناشی از سرطان‌ها جزو گزارش‌هایی مهمی است که به وسیله کشورها تدوین و برای کنترل و مدیریت آن برنامه‌ریزی می‌شود.
براساس تخمین‌هایی که به وسیله متخصصان کشور صورت گرفته است، براساس وضعیت آمار سرطان‌ها در کشور، هزینه کل درمان سرطان‌ها در ایران برای سال 1391 حدود 6000 میلیارد تومان برآورد می‌شود و هزینه‌های غیرمستقیم سرطان و عمر مفید از دست رفته در همان سال حدود 14000 میلیارد تومان برآورد شده. در مجموع در یک سال هزینه ناشی از سرطان در کشور 20 هزار میلیارد تومان است که با توجه به افزایش بروز سرطان در سال‌های آینده طی 20 سال آینده این هزینه تقریبا 2 برابر خواهد شد. تنها با انجام پژوهش‌های کاربردی و برنامه‌ریزی مناسب و توسعه ابعاد مختلف کنترل سرطان شامل پیشگیری، تشخیص زودرس و درمان مناسب می‌توان ضمن کاهش هزینه‌های درمانی هزینه‌های غیرمستقیم سرطان را کاهش داد.
انجام تحقیقات سرطان در ایران
کشور ما در جنبه‌های مختلف تحقیقات علوم پزشکی، از جمله تحقیقات سرطان پیشرفت قابل‌توجهی کرده است. بیش از 10 مرکز تحقیقاتی در استان‌های مختلف کشور تاسیس شده. از بارزترین تحقیقاتی که در زمینه سرطان‌ها صورت گرفته است می‌توان به تحقیقات سرطان در استان گلستان اشاره کرد که برای بررسی عوامل خطر و پیشگیری از سرطان‌های گوارش فوقانی شامل سرطان‌های معده و مری صورت گرفته است.
این تحقیقات در سال‌های قبل از انقلاب شروع شده و پس از یک دهه توقف مجددا در 10 سال گذشته پیگیری شده است. نتایج این تحقیقات منجر به مشخص شدن عوامل خطر اصلی سرطان مری در ساکنان منطقه ترکمن‌صحرا که یکی از مناطق پرخطر دنیا برای این سرطان است، محسوب شده. جدا از تایید نقش مصرف قلیان، چای داغ و مصرف تریاک به‌عنوان عوامل خطر جدیدی هستند که به وسیله محققان کشور در طی این تحقیقات برای سرطان مری یافت شده است.
ارزیابی وضعیت درمان سرطان کشور و همچنین ارزیابی‌های اقتصادی نیز به وسیله محققان کشور صورت گرفته که نتایج آنها مبنای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی‌های ملی در خصوص پیشگیری و کنترل سرطان است. با توجه به رشد آمارهای سرطان توسعه تحقیقات سرطان از اولویت‌های کشور است.
شبکه ملی تحقیقات سرطان با هدف ساماندهی به تحقیقات سرطان و افزایش همکاری بین مراکز و سازمان‌های مختلف تاسیس شده. مهم‌ترین چالش تحقیقات سرطان محدودیت‌های ملی و حمایت‌های لازم از مراکز تحقیقاتی بوده است.
امید می‌رود با افزایش اعتبارات تحقیقاتی و توجه ویژه به امر تحقیقات شواهد لازم برای برنامه‌ریزی‌های ملی در خصوص کنترل سرطان تولید شود. اجرای استاندارد و کیفی برنامه ثبت سرطان جمعیتی که در بخش قبلی اشاره شد، بستر مناسبی را برای توسعه تحقیقات سرطان در کشور ایجاد خواهد کرد.
این تحقیقات در سال‌های قبل از انقلاب شروع شده و پس از یک دهه توقف مجددا در 10 سال گذشته پیگیری شده است. نتایج این تحقیقات منجر به مشخص شدن عوامل خطر اصلی سرطان مری در ساکنان منطقه ترکمن‌صحرا که یکی از مناطق پرخطر دنیا برای این سرطان است، محسوب شده. جدا از تایید نقش مصرف قلیان، چای داغ و مصرف تریاک به‌عنوان عوامل خطر جدیدی هستند که به وسیله محققان کشور در طی این تحقیقات برای سرطان مری یافت شده است.
ارزیابی وضعیت درمان سرطان کشور و همچنین ارزیابی‌های اقتصادی نیز به وسیله محققان کشور صورت گرفته که نتایج آنها مبنای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی‌های ملی در خصوص پیشگیری و کنترل سرطان است. با توجه به رشد آمارهای سرطان توسعه تحقیقات سرطان از اولویت‌های کشور است.
شبکه ملی تحقیقات سرطان با هدف ساماندهی به تحقیقات سرطان و افزایش همکاری بین مراکز و سازمان‌های مختلف تاسیس شده. مهم‌ترین چالش تحقیقات سرطان محدودیت‌های ملی و حمایت‌های لازم از مراکز تحقیقاتی بوده است.
امید می‌رود با افزایش اعتبارات تحقیقاتی و توجه ویژه به امر تحقیقات شواهد لازم برای برنامه‌ریزی‌های ملی در خصوص کنترل سرطان تولید شود. اجرای استاندارد و کیفی برنامه ثبت سرطان جمعیتی که در بخش قبلی اشاره شد، بستر مناسبی را برای توسعه تحقیقات سرطان در کشور ایجاد خواهد کرد.
کنترل سرطان براساس شرایط کشور
نظام کنترل سرطان، یعنی برنامه‌ای که در کشور براساس برنامه‌ریزی صورت گیرد تا طبق آن از سرطان‌های قابل‌پیشگیری جلوگیری کنیم، سرطان‌های قابل‌درمان را درمان کنیم و تمام بیماران از حمایت‌های تسکینی و مراقبت‌های لازم برخوردار شوند. در مجموع سرطان‌ها 50 درصد از سرطان‌ها قابل‌پیشگیری هستند و از طرفی50 درصد بیمارانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، قابل‌درمان هستند. کشورهای مختلف برای دستیابی به اهداف فوق در سطح ملی برنامه‌ریزی می‌کنند.
آمارها نشان می‌دهند، الگوی بروز سرطان در کشور ما با سایر کشورها تفاوت دارد و لازم است برنامه‌ریزی به صورت کاملا بومی و به وسیله دانشمندان کشور انجام شود و نمی‌توان نسخه‌هایی که در کشورهای غربی در حال اجراست را ترجمه و در کشور ما پیاده شود. به‌عنوان مثال سرطان معده و مری در کشور ما شایع شده و لازم است مقابله با آنها در اولویت قرار گیرد، در حالی که این نوع سرطان‌ها در کشورهای غربی بسیار نادر هستند و در برنامه‌های آنها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. علاوه بر برنامه‌ریزی ملی، ضروری است در سطح استان‌ها هم دانشگاه‌ها با تشکیل تیم‌های علمی و اجرایی برنامه استانی خود را تنظیم کرده و برای کنترل سرطان اقدامات لازم را انجام دهند.
آمارها نشان می‌دهند، الگوی بروز سرطان در کشور ما با سایر کشورها تفاوت دارد و لازم است برنامه‌ریزی به صورت کاملا بومی و به وسیله دانشمندان کشور انجام شود و نمی‌توان نسخه‌هایی که در کشورهای غربی در حال اجراست را ترجمه و در کشور ما پیاده شود. به‌عنوان مثال سرطان معده و مری در کشور ما شایع شده و لازم است مقابله با آنها در اولویت قرار گیرد، در حالی که این نوع سرطان‌ها در کشورهای غربی بسیار نادر هستند و در برنامه‌های آنها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. علاوه بر برنامه‌ریزی ملی، ضروری است در سطح استان‌ها هم دانشگاه‌ها با تشکیل تیم‌های علمی و اجرایی برنامه استانی خود را تنظیم کرده و برای کنترل سرطان اقدامات لازم را انجام دهند.
| جدول1: شایع ترین سرطان ها در زنان و مردان ایرانی در سال 1391 (منبع: موسسه بین المللی تحقیقات سرطان IARC) | |||||
| مردان | زنان | ||||
| میزان بروز در 100 هزار نفر در یک سال | تعداد | نوع سرطان | میزان بروز در 100 هزار نفر در یک سال | تعداد | نوع سرطان |
| 6.20 | 6640 | معده | 1.28 | 9795 | پستان |
| 2.13 | 4277 | مثانه | 5.10 | 3352 | روده بزرگ |
| 6.12 | 4111 | پروستات | 7.9 | 3020 | معده |
| 6.11 | 3811 | روده بزرگ | 0.8 | 2445 | مری |
| 3.10 | 3307 | ریه | 8.4 | 1637 | تخمدان |
| 7.134 | 44838 | تمام سرطان ها | 1.120 | 39991 | تمام سرطان ها بجز سرطان غیر ملانومی پوست |
| جدول2- علائم و نشانه‌های بدخیمی مربوط به سرطان‌های مختلف که در صورت مشاهده لازم است جهت پیگیری به پزشک مراجعه شود. | |||
| سرطان مرتیط | خانم ها | سرطان مرتبط | آقایان |
| پستان | 1-تغییر شکل پستان و ترشحات غیرطبیعی از نوک پستان | پروستات | 1-مشکل ادراری شامل تکرار ادرار، احتباس ادرار، ادرار خونی و ... |
| دهانه رحم/جسم رحم/تخمدان | خونریزی های غیرطبیعی در فواصل قاعدگی | بیضه | 2-تغییر شکل و ایجاد توده در بیضه ها |
| مثانه/روده بزرگ | 3-وجود خون در ادرار و مدفوع | مثانه/روده بزرگ | 3-وجود خون در ادرار و مدفوع |
| پوست | 4-تغییر شکل پوست مثل تغییر شکل رنگ و اندازه خال ها | پوست | 4-تغییر شکل پوست مثل تغییر شکل و اندازه خال ها |
| خون | 5-تغییر شکل در غدد لنفاوی زیر بغل، کشاله ران و گردن | خون | 5-تغییر شکل در غدد لنفاوی زیر بغل، کشاله ران و گردن |
| مری و معده | 6-اختلال در بلع آب و مواد غذایی | مری و معده | 6-اختلال در بلع آب و مواد غذایی |
| مری و معده | 7-سوزش سر دل | مری و معده | 7-سوزش سر دلل |
| دهان | 8-تغییر شکل و وجود ضایعات غیرطبیعی در فضای دهان | دهان | وجود ضایعات غیرطبیعی در فضای دهان |
| سرطان های شایع | 9-طب طولانی مدت | سرطان های شایع | 9-تب طولانی مدت |
| سرطان های شایع | 10-خستگی مفرط و غیر قابل درمان | سرطان های شایع | 10-خستگی مفرط و غیر قابل درمان |
| ریه و حنجره | 11-سرفه مزمن که بیش از 3 الی 4 هفته طول کشیده باشد | ریه و حنجره | 11-سرفه مزمن که بیش از 3 الی 4 هفته طول کشیده باشد |
| سرطان های شایع | 12-دردهایی که بیش از یک ماه طول کشیده باشد و علت آن مشخص نباشد. | سرطان های شایع | 12-دردهایی که بیش از یک ماه طول کشیده باشد و علت آن مشخص نباشد. |
| سرطان های شایع | 13-کاهش وزن شدید بدون وجود برنامه رژیم غذایی و فعالیت فیزیکی | سرطان های شایع | 13-کاهش وزن شدید بدون وجود برنامه رژیم غذایی و فعالیت فیزیکی |
مشاهده و سفارش
بهپو در جوامع مجــازیکانال ما را در جوامع مجازی دنبال کنیــد
دیدگاه و نظــرات
مراکز تصویربرداری
داروخــانه ها
مراکز آزمایشگاهی
کلینیـک ها
