زندگی پس از برداشتن قسمتی از اعضای گوارشی، چگونه ادامه پیدا می کند؟

ابتلا به برخی بیماری های دستگاه گوارش، پزشک را مجبور می کند که قسمتی یا تمام یک عضو را از بدن بیمار خارج کند. زندگی پس از برداشتن معده، روده، کبد، مری، لوزالمعده و کیسه صفرا چگونه خواهد بود؟

دستگاه گوارش انسان از اعضای مختلفی ساخته شده و هر عضو آن نقش مهمی را در بدن ایفا می‌کند. به همین ترتیب، می‌توان گفت که نبود هر عضو باعث اختلال در عملکرد عمومی دستگاه گوارشی می‌شود. اما گاهی ابتلا به بعضی بیماری‌ها (مانند برخی سرطان‌های گوارشی) باعث می‌شود که پزشک و بیمار مجبور شوند به خارج کردن بخشی از یک عضو یا تمام آن از بدن رضایت دهند. به هر حال انسان معمولا می‌تواند بدون معده یا کیسه صفرا هم به زندگی خود ادامه دهد ولی بدون کبد و لوزالمعده زندگی‌اش خاتمه می‌یابد و حتما برای ادامه بقا به پیوند این اعضا از فرد دیگری نیاز دارد.

به گزارش «بهپو»، در ادامه به نقش اعضای گوارشی در بدن و خارج کردن قسمتی یا همه عضو گوارشی و عوارضی که بیمار بعد از جراحی پیدا می‌کند، اشاره کرده‌ایم.

مری را می‌توان برداشت؟

مری لوله‌‌ای به طول 25 سانتیمتر است و دارای حرکت‌های دودی است که باعث حرکت دادن غذا از دهان به معده یا سمت پایین می‌شود.

● دلیل جراحی مری: این قسمت از دستگاه گوارش، ممکن است در اثر سوختگی، مواد سمی و بدخیمی دچار تنگی شدید ‌شود. گاهی می‌توان تنگی را با تکنیک‌هایی گشاد کرد یا با قرار دادن استنت (لوله پلاستیکی در مسیر) باز کرد. در غیر این صورت نیاز است بخشی یا تمام مری را باتوجه به شدت عارضه خارج کرد.

● زندگی بدون مری: وجود مری در بدن برای انتقال دادن غذا به معده ضروری است. برای جبران مری از دست رفته می‌توان بخشی از روده را برداشت و به همان محل پیوند زد. مواقعی که فقط قسمتی از مری خارج می‌شود با کوتاهی مری مواجه می‌شویم. به همین دلیل معده کمی به بالا کشیده می‌شود. بیماران بعد از عمل هیچ مشکل گوارشی‌ای پیدا نمی‌کنند.

بیشتر بخوانید: با 10 بیماری شایع مری آشنا شوید

معده را می‌توان برداشت؟

هضم اصلی غذا در معده اتفاق می‌افتد. معده با کمک حرکت‌ عضلات و ترشح اسید، مواد غذایی را هضم و برای ورود به روده کوچک آماده می‌کند.

● دلیل جراحی معده: گاهی معده در اثر ضربه پاره می‌شود و دیگر قابل ترمیم و بازسازی نیست یا تومور گسترده‌ای در معده وجود دارد که برای نجات بیمار باید بخشی یا تمام آن خارج شود. وقتی معده خارج می‌شود مواد غذایی مستقیم وارد روده می‌شود.

● زندگی بدون معده: در علم پزشکی برداشتن بخشی از معده یا تمام آن امکان‌پذیر است، اما در این نوع از عمل جراحی دیگر روند مکانیکی خرد کردن مواد غذایی و تاثیر اسید روی غذا را نخواهیم داشت. همچنین معده در جذب ویتامینB12 نقش اساسی دارد. اسید معده خاصیت ضدعفونی‌کنندگی دارد و میکروب‌های مواد غذایی را با اسید از بین می‎برد. در نبود این عضو با نقص در چند فرایند اصلی توسط معده روبرو هستیم. بیماران باید بعد از برداشتن معده یا گاسترکتومی، نحوه غذا خوردنشان را تغییر دهند. آنها باید از غذاهای نرم استفاده کنند و آهسته غذا بخورند. کمبود ویتامین B12 هم باید با استفاده از ویتامین‌ها جبران شود، اما این افراد با رعایت این چند نکته می‌توانند به زندگی عادی خود ادامه دهند.

کبد را می‌توان برداشت؟

کبد حدود یک تا یک و نیم کیلوگرم وزن و عملکرد بسیار زیادی دارد. تولید بسیاری از آنزیم‌ها، پروتئین‌ها و مواد ضروری، سم‌زدایی و دفع مواد زائد و... برعهده این عضو است.

● دلیل جراحی کبد: کبد نیز در اثر عوامل مختلفی آسیب می‌بیند؛ از جمله سیروز کبدی، سرطان کبد، پارگی کبد در تصادف و...

● زندگی بدون کبد: در صورتی که قسمت بزرگی از کبد به دلیل بیماری سیروز کبدی، وجود تومور در کبد، پارگی در اثر تصادف و... از بین برود و فقط 10 تا 20 درصد آن باقی بماند، همان قسمت باقیمانده می‌تواند کار کل کبد را انجام دهد، ولی خارج کردن کل کبد باعث مرگ بیمار خواهد شد و حتما باید پیوند کبد انجام شود.

کیسه صفرا را می‌توان برداشت؟

کیسه صفرا گنجایشی معادل 70-60 سی‌سی دارد. ماده صفراوی توسط سلول‌های کبدی ساخته و داخل کیسه صفرا ریخته و در همان جا ذخیره می‌شود و با ورود مواد چربی به قسمت ابتدایی روده کوچک، کیسه منقبض و صفرا ترشح خواهدشد. نقش اصلی کیسه صفرا، ذخیره و تغلیظ ماده صفراوی است.

● دلیل جراحی کیسه صفرا: علت اصلی برداشتن کیسه صفرا، سنگ‌ساز بودن آن است. با خارج کردن کیسه صفرا ماده صفراوی همچنان در کبد ساخته و درون روده ریخته می‎شود ولی کیسه صفرا که ترشح به موقع آن را تنظیم می‎کرد، دیگر وجود ندارد.

● زندگی بدون کیسه صفرا: بیماران مشکل چندانی پیدا نمی‌کنند ولی به آنها توصیه می‌شود از خوردن غذاهای چرب و حجیم خودداری کنند.

لوزالمعده را می‌توان برداشت؟

وزن این غده کوچک و حیاتی 60 تا 70 گرم است. لوزالمعده محل اصلی آنزیم‌های هضمی است. لوزالمعده با ترشح حدود 20 آنزیم کل فرایند هضم و جذب قندها، پروتئین‌ها و نشاسته را برعهده دارد.

● جراحی لوزالمعده: با توجه به اهمیتی که لوزالمعده در بدن دارد در صورت آسیب دیدن فقط می‌توان قسمت کوچکی از آن را خارج کرد. البته بیمار با برداشت همین بخش ناچیز هم دچار مشکل‌ عمده آنزیمی خواهد شد.

● زندگی بدون لوزالمعده: برداشتن لوزالمعده مانند خارج کردن کبد غیرممکن است و فرد بدون آن نمی‌تواند به زندگی خود ادامه دهد.

روده کوچک را می‌توان برداشت؟

طول روده کوچک به 7 تا 8 متر می‌رسد. وظیفه روده کوچک ترشح آنزیم‌های گوارشی است. آنزیم‌های گوارشی باعث جذب مواد غذایی مانند پروتئین‌ها، چربی‌ها و قندها از دیواره روده کوچک و ورود آن به جریان خون می‌شوند. عمل جذب عمدتا ابتدا و انتهای روده (40-30 سانتیمتر اول و آخر) کوچک صورت می‌گیرد.

● دلیل جراحی روده کوچک: خارج کردن روده کوچک نیز مانند مری در اثر تنگی، پارگی غیرقابل ترمیم، تومور و... است. درآوردن قسمت‌های میانی روده کوچک مشکلی ایجاد نمی‌کند ولی قسمت‌های ابتدایی و انتهایی حیاتی هستند و نمی‌توان این قسمت از روده را از بدن خارج کرد.

● زندگی بدون روده کوچک: خروج ابتدا و انتهای روده کوچک باعث سوء‌تغذیه شدید و در مواردی منجر به مرگ بیمار می‌شود.

بیشتر بخوانید: روش های غربالگری سرطان کولون

روده بزرگ را می‌توان برداشت؟

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، طول روده بزرگ به یک و نیم متر می‌رسد. این بخش از لوله گوارش نقشی در هضم و جذب غذا ندارد. نقش روده بزرگ در ذخیره و دفع مواد غذایی است.

● دلیل جراحی روده بزرگ: روده بزرگ نیز ممکن است در اثر وارد شدن ضربات، وجود بیماری‌های التهابی و تومورهای منتشرشده با خونریز‌ی‌های وسیع آسیب ببیند و جراح مجبور شود برای بهبود بیمار قسمتی یا تمام آن را خارج کند.

● زندگی بدون روده بزرگ: برداشتن روده بزرگ مشکلی برای بیمار ایجاد نمی‌کند، ولی انتهای روده که شامل راست‌روده و مقعد است بخش حساسی است و فرد بدون آن دچار مشکل‌های زیادی می‌شود و حتما باید از کیسه‌های مخصوص دفعی استفاده کند./