برای مشاوره با پزشکان کلیک کنید
;
ترومبوسیتوپنی، بیماری است که در آن تعداد پلاکت های خون پایین است. پلاکت ها (ترومبوسیت ها) سلول های خونی بی رنگی هستند که به انعقاد خون کمک می کنند. پلاکت ها با تجمع در کنار هم و تشکیل لخته خون در صدمات عروقی جلوی خونریزی را می گیرند.
ترومبوسیتوپنی، اغلب نتیجه یک اختلال دیگر در بدن است مثل لوسمی یا بیماری های نقص سیستم ایمنی. یا می تواند اثر جانبی مصرف برخی داروهای خاص باشد. این بیماری در کودکان و بزرگسالان دیده می شود.
ترومبوسیتوپنی ممکن است خفیف بوده و باعث بروز چند علامت و نشانه در بدن گردد. در موارد نادر، تعداد پلاکت ها آنقدر کم می شود که باعث خونریزی داخلی می گردد. گزینه های درمانی قابل دسترس است.
  • کبود شدن راحت و بیش از حد پوست (پورپورا)
  • خونریزی سطحی داخل پوست که بصورت لکه‌های‌ کوچک‌، گرد، بدون‌ برجستگی‌ و به‌ رنگ‌ قرمز مایل‌ به‌ ارغوانی‌ بوده (پتشی) و معمولا در پایین پاها دیده می شود
  • خونریزی طولانی از بریدگی ها
  • خون در مدفوع یا ادرار
  • خونریزی سنگین و غیرعادی در قاعدگی
  • خستگی
  • بزرگ شدن طحال
  • زردی یا یرقان
اگر به هر دلیلی تعداد پلاکت های خون از حد طبیعی کمتر شود به بیماری ترومبوسیتوپنی مبتلا می شوید. بطور معمول تعداد پلاکت ها در هر میکرولیتر از خون در حال گردش، 150000 تا 450000 می باشد. از آنجا که هر پلاکت تنها حدود 10 روز زندگی می کند، بدن به طور مداوم پلاکت تولید می کند تا ذخیره پلاکتی در مغز استخوان کم نگردد.
ترومبوسیتوپنی می تواند یک بیماری ارثی باشد یا به واسطه مصرف برخی داروها یا ابتلا به برخی ببماریها ایجاد شود. بهرحال کاهش پلاکت در گردش به علت یک یا تعداد بیشتری از عوامل زیر اتفاق می افتد:
  • به دام افتادن پلاکت ها در طحال: این اتفاق وقتی می‌افتد که طحال بزرگ می‌شود. طحال می‌تواند مسوول احتباس 90 درصد تولیدات مغز استخوان باشد. علت بزرگی طحال در کشور ما همچنان وجود بیماری‌های کبدی و فشار خون بالای وریدی به نام پورت در کبد است.
  • عللی که مانع تولید پلاکت می‌شوند. در این اختلال یا مغز استخوان مشکل دارد یا درگیر بیماری‌های دیگر (لوسمی، برخی انواع کم خونی ها، عفونت های ویروسی مثل هپاتیت C یا اچ.آی.وی، داروهای شیمی درمانی، مصرف سنگین الکل) می‌شود. مثلا ممکن است در مغز استخوان ضعفی در تولید پلاکت وجود داشته باشد یا فرد به سرطان مبتلا باشد و شیمی‌درمانی شود و داروهای شیمی‌درمانی روی مغز استخوان تاثیر بگذارد و پلاکت‌ها را کاهش دهد. در حال حاضر داروهای شیمی‌درمانی برای بیماری سرطان و بعضی از بیماری‌های دیگر شایع‌ترین علت کاهش پلاکت هستند.
  • افزایش تخریب پلاکت ها به دلیل بارداری، ترومبوسیتوپنی ایمنی یا itp، وجود باکتری در خون، پورپورای ترومبوسیتوپنیک ترومبوتیک، سندرم همولیتیک اورمیک، مصرف برخی داروها مثل هپارین

وقتی در فردی خونریزی بدون دلیل، کبودی مکرر پوست یا بدون وجود ضربه و در دخترها خونریزی غیرعادی در دوران ماهانه و بدون دلیل وجود داشته باشد، از بیمار آزمایش خون درخواست می‌شود تا سطح پلاکت ارزیابی شود. بعد از اینکه ثابت شد پلاکت پایین است باید به 3 نکته توجه کرد؛ ابتدا باید دید آیا در معاینه بالینی طحال بزرگ‌تر شده است؟ نکته بعدی مطالعه کامل‌تر خون محیطی بیمار است چون در بعضی از بیماران تغییرات دیگری در خون ایجاد می‌شود که می‌توان از روی آن به مشکلات دیگری پی برد. در مرحله سوم نمونه‌ای از مغز استخوان تهیه می‌شود. با انجام این 3 مرحله معلوم می‌شود بیمار در کدام گروه قرار دارد و درمان نیز بر همان اساس آغاز می‌شود. اگر کاهش پلاکت در اثر عوارض دارویی مثل داروهای شیمی‌درمانی باشد می‌توان با دادن داروهای کمکی دوران نقاهت و افت شمارش پلاکتی را سریع‌تر اصلاح کرد.

افراد مبتلا به ترومبوسیتوپنی خفیف نیاز چندانی به درمان ندارند. آن ها علائم خاصی از خود نشان نمی دهند و یا اینکه در این افراد نشانه های بیماری به خودی خود از بین می رود.
برخی دیگر از افراد به ترومبوسیتوپنی شدید یا مزمن مبتلا هستند. بسته به علت کاهش پلاکت در بدن فرد، درمان ها متفاوت خواهد بود:
  • درمان عوامل زمینه ای بیماری: اگر پزشک بتواند بیماری یا دارویی را که موجب ترومبوسیتوپنی شده است شناسایی کند، تمرکز درمانی روی آن عامل می تواند ترومبوسیتوپنی را در فرد مداوا کند. به عنوان مثال اگر منشاء بیماری هپارین باشد، پزشک از او می خواهد مصرف آن را قطع نماید و داروی رقیق کننده دیگری به او تجویز می کند. البته ممکن است حتی بیش از یک هفته از قطع هپارین بیماری در فرد باقی بماند.
  • تزریق خون یا پلاکت: اگر سطح پلاکت خون بیش از اندازه پایین بیاید، پزشک این کمبود را با تزریق بسته های پلاکت یا گلبول قرمز جبران می کند.
  • دارو ها: اگر علت بیماری، مشکلات دستگاه ایمنی باشد، پزشک دارو هایی جهت افزایش سطح پلاکت خون تجویز می نماید. اولین انتخاب پزشکان احتمالا کورتیکو استروئید ها هستند، اگر این دارو ها موثر واقع نشوند، آن ها از دارو های قویتری برای سرکوب دستگاه ایمنی بدن استفاده خواهند کرد.
  • عمل جراحی: اگر گزینه های درمانی فوق کمک چندانی به بهبود بیمار نکنند، پزشک برای خارج کردن طحال (اسپلنکتومی) از عمل جراحی بهره خواهد گرفت.
  • تعویض پلاسما: پورپورای ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک می تواند منجر به نیاز فوری به تعویض پلاسمای خون شود.

بیماری کاهش پلاکت ارثی نیست

برای بسیاری از افرادی که دچار کاهش پلاکت خون هستند این سوال مطرح می‌شود که آیا می‌توانند ازدواج کنند و صاحب فرزند شوند؟ باید گفت نگرانی‌ای در این زمینه وجود ندارد چون بیماری ژنتیکی نیست و از پدر و مادر به جنین منتقل نمی‌شود، مگر در موارد بسیار استثنایی، ولی بیماران خانمی که جزو گروه دوم هستند و دچار تخریب محیطی پلاکت در اثر تولید آنتی‌بادی‌اند یا مبتلا به itp هستند باید در دوران بارداری خود تحت‌نظر پزشک متخصص خون و زنان باشند چون آنتی‌بادی‌ها می‌توانند از جفت عبور کنند و در نوزاد نیز با کاهش پلاکت گذرا روبرو شویم. البته این اتفاق نیز خطرناک نیست و متخصصان اطفال و نوزادان کودک را تحت نظر می‌گیرند تا خطر برطرف شود. itp در خانم‌ها بیشتر از آقایان دیده می‌شود ولی میزان شیوع موارد دیگر کاهش پلاکت در هر دو جنس تقریبا برابر است.

پزشکان زیر در درمان این بیماری می توانند کمکتان کنند

مقاله های مرتبط با این بیمارینمایش آرشیو

    • آیا کم خونی فقر آهن می تواند عامل ناشنوایی باشد؟۱۳۹۵/۱۰/۱۲

      تحقیقات جدید نشان می دهد از دست دادن شنوایی ممکن است با کم خونی فقر آهن، ترکیبی از سطوح پایین آهن و گلبول های قرمز خون، در ارتباط باشد.
    • کم خونی مردان خطرناک است۱۳۹۷/۰۲/۰۲

      سرطان روده بزرگ چهارمین سرطان شایع در مردان ایرانی است. مراحل اولیه این سرطان با علایمی از جمله کم خونی و خستگی همراه است که با دانستن آنها می توان این بیماری را شکست داد.ممکن است علایم اولیه سرطان روده بزرگ با بیماری هایی مانند همورویید، کولیت اولسراتیو ، زخم یا بیماری کرون مشترک باشد.
    • آیا لازم است برای جبران کمبود آهن، مکمل مصرف کنیم؟۱۳۹۸/۰۹/۲۵

      کارشناسان تغذیه توصیه می کنند بهترین راه برای جبران کمبود ریزمغذی‌ها داشتن تغذیه مناسب، متنوع و متعادل است. با این حال بسیاری از مردم از مکمل های آهن برای رفع کمبود این عنصر مغذی استفاده می کنند بدون اینکه بدانند آیا واقعا لازم است مکمل آهن مصرف کنند؟
    • آنچه درباره گروه خونی تان نمی دانستید۱۳۹۴/۰۷/۱۲

      شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که چرا برخی افراد دستگاه ایمنی یا گوارش قوی‌تری دارند و برخی دیگر نه؟ چرا برخی افراد می‌توانند به راحتی گوشت یا شیر را هضم کنند اما گروهی دیگر دچار مشکل می‌شوند؟ نتایج برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که این قبیل مسایل تا حدی به گروه خونی شما وابسته است.
    • بیماری هایی که باعث سفید شدن لثه ها می شوند۱۳۹۷/۰۲/۲۰

      سفید شدن لثه از جمله مشکلات جسمانی است که دلایل گوناگونی دارد؛ از بیماری های زمینه ای گرفته تا رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان. کشف علت این عارضه می تواند پزشک را در جهت پیشگیری از بیماری های خطرناکی چون سرطان یاری کند.سفید شدن لثه در موارد نادری نشان از سرطان دهان دارد، به همین دلیل تشخیص مناسب و به موقع آن امری حیاتی است.

مرکز مشاورهنمایش آرشیو

تیرویید

پاسخ توسط محبوبه سادات حسینی ۱۳۹۸/۰۵/۰۶
#4090

محبوبه سادات حسینی

با سلام خیر تاثیری نداره ولی انچه مسلم است این است که بعد از سن چهل سالگی کم بودن ذخیره تخمدانی کاملا طبیعی و قابل انتظار است.

قرمزی پوست،پوست پوست شدن و سوزش و خارش

پاسخ توسط ربابه غیبی ۱۳۹۸/۰۴/۳۱
#4086

ربابه غیبی

سلام شما احتمالا اگزماى سبوره دارید. اما بهتر است از نزدیک ویزیت شوید

گرفتن پا

پاسخ توسط الهه دولتشاهی ۱۳۹۸/۰۴/۳۰
#4085

الهه دولتشاهی

سلام لطفا سن و داروهای مصرفی خود را ذکر کنید.

آزمایش کلسترول

پاسخ توسط ادمین بهپو ۱۳۹۸/۰۴/۲۴
#4084

ادمین بهپو

سلام. بدون معاینه حضوری و مشاهده شرح حال نمیتوان تصمیم وتشخیصی لحاظ کرد. بهتراست شما با یک پزشک مشورت کنید.