چگونه می‌توان مغز را جوان نگه‌داشت؟

افزایش سن حتی بر بهترین مغزها هم اثر می‌گذارد.افراد بالاتر از 50 سال که از نقصان حافظه شکایت می‌کنند، اما در آزمون‌های حافظه کارکردی طبیعی دارند را دچار اختلال حافظه مربوط به سن (AAMI) می‌شمارند.

نازک شدن موها، جو گندمی شدن ریش، اندکی شکم آوردن و کمی قوزدار شدن نشان‌های رایج پیر شدن است که ناراحتی چندانی ایجاد نمی‌کند. اغلب مردان می‌آموزند که مقداری نقصان در قدرت جسمی، انرژی، بنیه و میل جنسی را بپذیرند. در واقع مردان می‌آموزند که این تغییرات تدریجی را جبران کنند و سال‌های سالمندی خلاق و شادمانی را بگذرانند.

چگونه سالمندی سالمی داشته باشید؟

اما یکی از منافع بزرگ سالمندی که ترکیبی از تجربه، داوری و خاطرات است، خردمندی است.2500سال پیش، سوفوکلس گفت: «مردان در سالمندی می‌آموزند که خردمند باشند.» شاید به خاطر همین گنجینه خردمندی باشد که سالمندان بیش از هر تغییر دیگر مربوط به سن،‌ از نقصان حافظه‌شان نگران می‌شوند. این نگرانی ناموجه نیست، چراکه حدود 7 درصد افراد بالای 65 سال، دارای معیارهای پزشکی تعریف‌کننده «نقصان شناختی» هستند و تا 85 سالگی این 40 درصد افراد ممکن است دچار اختلال قابل توجه ذهنی شوند. پیری اجتناب‌ناپذیر است اما پژوهش‌ها نشان می‌دهد که نقصان ذهنی قابل ‌پیشگیری است. یک برنامه فراگیر که شامل تغییرات سبک زندگی و مراقبت پزشکی باشد می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی خطر به اصطلاح «از دست دادن حافظه» را کاهش دهد.

افزایش سن حتی بر بهترین مغزها هم اثر می‌گذارد. یادگیری چیزهای جدید مدت زمان بیشتری می‌طلبد. اطلاعات جدید به‌طور سطحی‌تری پردازش می‌شوند و جزئیات در ذهن نمی‌مانند. حافظه کوتاه‌مدت به‌طور مشخص تضعیف می‌شود اما حافظه درازمدت به خوبی حفظ می‌شود. البته سالمندان سالم نقصانی در استدلال انتزاعی، توانایی بینایی فضایی، و مهارت‌های زبانی نشان نمی‌دهند. در واقع با وجودی که فرایندهای شناختی اغلب اندکی آهسته‌تر می‌شوند،‌ برخی از کارکردهای شناختی مانند دانش واژگان، ممکن است با افزایش سن حتی بهتر شود.

لغزش‌های طبیعی حافظه

حتی افرادی با حافظه طبیعی ممکن است گاه‌گاهی چیزها را فراموش کنند، در حالی‌که مردان جوان ممکن است به لغزش‌های حافظه‌شان بخندند، مردان سالمندتر ممکن است از این فراموشکاری عادی کاملا آشفته شوند. جدول 1 برخی از تفاوت‌های مهم میان خطاهای طبیعی حافظه و فراموشکاری ناشی از اختلال شناختی را بیان می‌کند. خطاهای جزئی حافظه ممکن است طبیعی و اجتناب‌ناپذیر باشند اما با این حال باعث آزردگی و آشفتگی فرد می‌شوند .

اختلال شناختی و دمانس

افراد بالاتر از 50 سال که از نقصان حافظه شکایت می‌کنند، اما در آزمون‌های حافظه کارکردی طبیعی دارند را دچار «اختلال حافظه مربوط به سن» (AAMI) می‌شمارند. این عارضه با وجود نام بلندش بخشی از پیری طبیعی است و کمتر از یک درصد افراد مبتلا به آن به مشکلات جدی مانند دمانس مبتلا می‌شود.

عارضه بعدی در این رده، «اختلال ملایم شناختی» (MCI) است که مشکلی جدی‌تر است. این عارضه در مردان سالمندی که از نقصان حافظه شکایت می‌کنند و در آزمون‌های استاندارد حافظه نمره کمتری از همسالان سالم‌شان می‌آورند، تشخیص داده می‌شود. افراد مبتلا به این عارضه مهارت‌های زبانی و استدلال انتزاعی‌شان را حفظ می‌کنند و می‌توانند به طور مستقل کار کنند. اما حداکثر 50 درصد افراد مبتلا به این عارضه نهایتا به دمانس تمام‌عیار مبتلا می‌شوند. دمانس هنگامی تشخیص داده می‌شود که نقصان شناختی فرد آنقدر شدید است که کارکرد روزانه‌اش مختل می‌شود. در اغلب موارد این عارضه پیشرونده و بازگشت‌ناپذیر است. گرچه چندین بیماری ممکن است دمانس شوند، اغلب موارد این عارضه ناشی از 2 بیماری است: بیماری آلزایمر و دمانسف ناشی از سکته‌های مغزی متعدد. دمانس مسیری وحشتناک برای زندگی و راهی سخت برای مرگ است. دانشمندان در حال تحقیق برای درک علل ایجاد اختلال شناختی و هستند و پژوهش‌های مداومی برای پیشرفت در تشخیص،‌ درمان و پیشگیری این بیماری در جریان است. اما حتی همین حالا هم شما می‌توانید کارهای زیادی برای کاهش خطر نقصان حافظه در پیری انجام دهید./

جدول 1. آیا فراموشکاری شما طبیعی است؟
فراموشکاری غیر طبیعی	پیری طبیعی
افراد برای انجام فعالیت‌های روزانه مستقل اصلی شدیدا به دیگران وابسته می‌شوند.	توانایی فرد در انجام مستقل فعالیت‌های روزانه حفظ می‌شود.
تنها اگر به طور خاص از او سوال شود، ممکن است از مشکلات حافظه شکایت کند و نمی‌تواند مواردی را به یاد آورد که نقصان حافظه‌اش مورد توجه دیگران قرار می‌گیرد.	فرد از نقصان حافظه شکایت می‌کند، اما می‌تواند جزئیات کاملی در مورد موارد فراموشکاری‌‌اش بیان کند.
اعضای نزدیک خانواده‌ فرد بیشتر نگران موارد نقصان حافظه هستند تا خود بیمار	خود فرد بیشتر در مورد فراموشکاری‌ ادعایی‌‌اش نگران است تا اعضای نزدیک خانواده‌اش
نقصان قابل‌توجه حافظه در مورد وقایع اخیر.	حافظه میان‌مدت فرد در مورد وقایع و امور مهم و مکالمات مهم دست‌نخورده باقی می‌ماند.
وقفه‌ها و جایگزینی‌های مکرر هنگام یافتن کلمات.	اشکال گاه‌گاهی در یافتن کلمات مناسب برای بیان کردن موضوعات.
فرد هنگام پیاده‌روی یا رانندگی در یک منطقه آشنا گم می‌شود و ممکن است ساعت‌ها طول بکشد تا به خانه بازگردد.	فرد در منطقه‌ای آشنا گم نمی‌شود. ممکن است لحظه‌ای توقف کند تا راه را به یاد آورد.
فرد نمی‌تواند با ابزارهای معمول کار کند. حتی نمی‌‌تواند کار با ابزارهای ساده جدید را یاد بگیرد.	فرد می‌تواند با ابزارهای معمول کار کند، با وجود اینکه ممکن است برای آموختن کار کردن با ابزارهای جدید علاقه نشان ندهد.
فرد علاقه به فعالیت‌های اجتماعی را از دست می‌دهد و رفتارهای نامناسب از لحاظ اجتماعی از خود نشان می‌دهد.	فرد میزان قبلی مهارت‌های اجتماعی بین‌فردی را حفظ می‌کند.
	در معاینه وضعیت ذهنی،‌ با توجه به سطح تحصیلی و فرهنگی فرد، کارکرد طبیعی دارد.