آشنایی با سرطان ریه

در ابتدا، سرطان ریه شروعی آرام و بدون نشانه دارد. به طور کلی هیچ نشانه‌ای در ابتدای ابتلا به سرطان ریه وجود ندارد. به مرور زمان و با گسترش سرطان ریه علائم زیر می‌توانند نشان‌دهنده ابتلا به سرطان ریه باشند

امروز بالاترین آمار مرگ‌ومیر بر اثر سرطان در زنان و مردان،ناشی از سرطان ریه است اما این حقیقت همیشه صادق نبوده و گسترش استفاده از سیگار باعث رشد مرگ‌ومیر بر اثر سرطان ریه شده است. امروزه مصرف دخانیات باعث مرگ نزدیک به 9 نفر از 10 نفر از مبتلایان به سرطان ریه است، در حالی که گاز رادون، آلودگی‌ هوا و مواد شیمیایی دیگر نقش کوچک‌تری در مرگ‌ومیر ناشی از سرطان ریه دارند.خوشبختانه داروهای جدید می‌توانند امید به زندگی افراد مبتلا به سرطان ریه را افزایش دهند.

نحوه ابتلا به سرطان ریه در اثر مصرف دخانیات

دخانیات نه تنها حاوی مواد شیمیایی عامل سرطان ریه هستند بلکه باعث از بین رفتن دستگاه ایمنی ریه می‌شوند. مجاری تنفسی حاوی موهای ریزی به نام Cilia هستند. Cilia ریه را توسط دفع کردن مواد سمی، باکتری‌ها و ویروس‌ها محافظت می‌کنند. مصرف دخانیات باعث از کار افتادن Cilia می‌شود. درنتیجه مواد شیمیایی عامل سرطان می‌توانند در ریه جمع شوند.

علائم سرطان ریه

سرفه‌های مکرر
درد قفسه‌سینه مخصوصا هنگام نفس عمیق
نفس تنگی
سرفه‌های خونی
خستگی زودرس.

تشخیص سرطان ریه در مراحل اولیه

آیا می‌توان سرطان ریه را در مراحل اولیه گسترش آن تشخیص داد؟ تشخیص سرطان ریه در مراحل اولیه آن ممکن است با استفاده از اسپیرال‌سی‌تی امکان‌پذیر باشد، اما هنوز معلوم نیست آیا تشخیص سرطان توسط اسپیرال‌سی‌تی بتواند باعث نجات فرد مبتلا به سرطان شود.
بنابر پیشنهاد نهاد سرویس پیشگیری ایالات‌متحده آمریکا (THE U.S. Preventive Services Tode force)، افراد بزرگسال 80-55 ساله که استفاده از دخانیات را در 15 سال گذشته ترک کرده‌اند یا همچنان دخانیات مصرف می‌کنند، بهتر است سالانه توسط Spiral CT مورد بررسی قرار بگیرند. این نوع از عکسبرداری برای افرادی که در 15 سال گذشته استفاده از دخانیات را ترک کرده‌اند، لازم نیست.
در بیشتر موارد، تا زمان بروز علائمی مانند سرفه‌های طولانی‌مدت، پزشکان به سرطان ریه مشکوک نمی‌شوند. در این مرحله، پزشکان دستور عکسبرداری X-ray یا نوع دیگری را از عکسبرداری می‌‌دهند. راه دیگری برای تشخیص سرطان ریه، بررسی خلط گلو برای آزمایش خلط سینه است. اگر جواب یکی از این دو روش مثبت باشد، پزشک دستور انجام بیوپسی را از ریه می‌دهد.

بیوپسی ریه

اگر عکسبرداری نشان‌دهنده توموری مشکوک باشد یا آزمایش خلط نشان‌دهنده سلو‌ل‌های سرطانی باشد، بیوپسی برای تایید سرطان انجام می‌شود. در عمل بیوپسی، یک تکه کوچک تومور مشکوک برداشته می‌شود. با مطالعه تکه برداشته‌شده زیر میکروسکوپ، پزشکان می‌توانند تایید کنند که آیا تومور مورد مطالعه تومور سرطانی است یا خیر؟ همچنین آنها قادر به تشخیص نوع سرطان ریه توسط این نوع مطالعه هستند.

انواع سرطان ریه

2 نوع کلی سرطان ریه وجود دارد، غیرسلول کوچک (non – small-cell) و سلول کوچک (Small-cell). از آنجا که سرطان ریه از نوع سلول کوچک به‌راحتی می‌تواند به سایر اعضای بدن گسترش یابد، این نوع از سرطان خطرناک‌تر است. نوع سلول کوچک سرطان ریه بیشتر بر اثر استفاده از دخانیات ایجاد شده و در افراد غیرسیگاری به ندرت دیده می‌شود. نوع دیگر سرطان ریه، غیرسلول کوچک به آرامی گسترش می‌یابد و شایع‌ترین نوع سرطان ریه است (85 درصد موارد سرطان ریه).

انتشار

مراحل مختلف سرطان نشان‌دهنده مقدار گسترش سرطان به سایر اعضای بدن است. نوع سلول کوچک سرطان ریه به 2 مرحله محدود و گسترده تقسیم‌بندی می‌شود. اگر سلول‌های سرطانی فقط یک ریه یا لنف‌های نزدیک به یک ریه را دربرگرفته باشند، سرطان در مرحله محدود است. اگر سلول‌های سرطانی به دیگر ریه یا اعضای دیگر بدن سرایت پیدا کرده باشد، سرطان در مرحله گسترده است.

درمان سرطان ریه در مراحل ابتدایی

هنگامی که سرطان ریه از نوع سلول کوچک فقط یک ریه را دربرگرفته، عمل جراحی می‌تواند در بعضی از موارد مفید واقع شود. جراح می‌تواند تومور سرطانی یا در مواردی کل ریه را از بدن فرد مبتلا به سرطان خارج کند و سپس بعضی از بیماران تحت شیمی‌درمانی و رادیوتراپی قرار می‌گیرند تا مابقی سلول‌های سرطانی از بین بروند، ولی در بیشتر موارد عمل جراحی کمکی به بیماران مبتلا به سرطان ریه از نوع سلول کوچک نمی‌کند، به دلیل آنکه سلول‌های سرطان در هنگام تشخیص بیش از اندازه گسترده شده است.

درمان سرطان ریه پیشرفته

روش‌های درمانی همچنان می‌توانند به کیفیت و امید زندگی بیماران مبتلا به سرطان ریه پیشرفته کمک کنند. شیمی‌درمانی و رادیوتراپی به کوچک‌کردن سلول‌های سرطانی کمک کرده و درد استخوان و تنگی‌نفس را در بیماران مبتلا به سرطان کاهش می‌دهند. شیمی‌درمانی روش عمده برای درمان سرطان ریه از نوع سلول کوچک است.
درمان هدفمند Targeted Therapies
روش درمان هدفمند می‌تواند همزمان با شیمی‌درمانی استفاده شود. این روش در مواردی که روش‌های دیگر درمانی مفید واقع نشده‌اند، هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. یک روش درمان هدفمند جلوگیری از رشد رگ‌های خونی تامین‌کننده غذا برای سلول‌های سرطانی است. این روش ممکن است امید به زندگی را در بیماران مبتلا به سرطان ریه پیشرفته افزایش دهد. روش دیگر درمان هدفمند از چند برابر شدن سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند.

روش‌های کارآزمایی بالینی Clinical Trial

روش‌های کارآزمایی بالینی به پزشکان امکان پیدا کردن روش‌های جدید را برای درمان سرطان ریه می‌دهد. این روش‌ها همچنان به مبتلایان به سرطان امکان دریافت درمانی کامل را می‌دهد. وب‌سایت موسسه ملی سرطان (National Cancer Institute) لیستی کامل از روش‌های کارآزمایی‌های بالینی موجود را فراهم کرده است.

زندگی پس از تشخیص سرطان

آگاهی از ابتلا به سرطان ریه می‌‌تواند باعث ایجاد شوک در بیماران شود، اما در این وضعیت، بیماران باید به آینده امیدوار باشند. هیچ‌وقت برای تغییر در زندگی دیر نیست. تحقیقات نشان داده‌اند که ترک سیگار پس از آگاهی از سرطان می‌تواند به افراد مبتلا به سرطان ریه کمک کند.

سرطان ریه و افراد در معرض دود سیگار

در حالی که استعمال دخانیات اولین علت برای ابتلا به سرطان ریه است، استعمال دخانیات تنها عامل خطر ابتلا نیست. تحقیقات نشان داده که شانس ابتلا به سرطان ریه برای افراد در معرض دود سیگار نیز بالاتر از افراد دیگر است. طبق یک تحقیق انجام شده، شانس ابتلا به سرطان در افرادی که همسری سیگاری دارند 30-20 درصد بالاتر از افراد دیگر است.

سرطان ریه و مشاغل خاص

بعضی از مشاغل می‌تواند شانس ابتلا به سرطان ریه را در افراد سیگاری و غیرسیگاری افزایش دهد. افرادی که با موادی مانند اورانیوم، آرسنیک و دیگر موادشیمیایی سر و کار دارند، باید تلاش کنند تا مواجهه فرد را با این مواد محدود کنند. ماده آزبست، یکی از مواد مورد استفاده در عایق‌کاری، از اصلی‌ترین عوامل ابتلا به سرطان ریه بوده است. استفاده از این ماده هم‌اکنون بسیار محدود شده، ولی افرادی که با این ماده سروکار داشته‌اند، همچنان در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند.

گاز رادون

رادون یک ماده طبیعی رادیواکتیو است که غلظت آن در بعضی از نواحی ایالات‌‌متحده بیشتر از حد مجاز است. این گاز می‌تواند درون خانه‌ها وجود داشته باشد و شانس ابتلا به سرطان ریه را به‌خصوص برای افراد سیگاری افزایش دهد. مواجهه با گاز رادون دومین عامل ابتلا به سرطان ریه در ایالات ‌متحده است. گاز رادون همچنین عامل مرگ‌ومیر 12 درصد افراد مبتلا به سرطان ریه است. گاز رادون قابل مشاهده یا استشمام نیست، ولی می‌توان وجود آن را با کمک روش‌های ابتدایی تشخیص داد.

آلودگی هوا

آلودگی هوا می‌تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد. بنابر باور محققان، آلودگی ناشی از وسایل نقلیه، کارخانجات و نیروگاه‌های برق می‌تواند تاثیری مشابه دود سیگار بر ریه افراد بگذارد. در مقیاس جهانی، آلودگی هوا باعث مرگ‌ومیر 223 هزار نفر از مبتلایان به سرطان ریه بوده است.

عوامل موثر دیگر

سابقه خانوادگی سرطان ریه و نوشیدن آب حاوی آرسنیک 2 علت دیگر افزایش شانس ابتلا به سرطان ریه است. افرادی که در معرض هیچ‌گونه عامل ایجاد سرطان ریه نبوده‌اند نیز می‌توانند به سرطان ریه مبتلا شوند. محققان هنوز قادر به تشخیص علت ایجاد سرطان ریه در این دسته افراد نبوده‌اند. همچنین تحقیقات نشان داده‌اند که موارد سرطان ریه در زنان غیرسیگاری بیشتر از مردان سیگاری است.

پیشگیری از ابتلا به سرطان

سرطان ریه ممکن است که یکی از مرگبارترین انواع سرطان بوده باشد، ولی در عین حال یکی از قابل پیشگیری‌ترین انواع سرطان است. پرهیز از استعمال دخانیات و کمک گرفتن برای ترک دخانیات دو عامل پیشگیری از سرطان ریه است. پس از 10 سال از ترک سیگار، شانس ابتلا به سرطان ریه بین 50-30 درصد کاهش می‌‌یابد./